Links en de Gravensteengroep

Onlangs presenteerde de Gravensteengroep in het auditorium van het Vlaams parlement de gebundelde editie van een tiental manifesten, onder de titel “Land op de tweesprong”.
Zelf is ondergetekende een van de medeoprichters van de groep. Ik schreef in 2008 het ontwerp voor het eerste manifest, maar verliet het gezelschap vrij snel, omdat de republikeinse versnelling ontbrak: men nam en neemt blijkbaar nog altijd genoegen met een “ontgrendeld” Vlaanderen in een soort confederaal België.
Zoals bekend ijvert de groep voor een links-flamingantisch alternatief, en wil ze aantonen dat de Vlaamse eisen ten onrechte door (extreem-)rechts gemonopoliseerd worden. “Wij zijn verontrust door het feit dat in de recente discussies over de staatshervorming de indruk wordt gewekt dat redelijke en rechtvaardige Vlaamse eisen telkens weer met extreem-rechts gedachtegoed worden geassocieerd”,- zo klinkt het op de webstek.
De Gravensteengroep vecht dus, naar eigen zeggen, vooral tegen een perceptieprobleem. Maar hoe reageert ondertussen de linkerzijde zelf? Precies: met een groot Non. Heel het Vlaamse cultureel establishment en politiek-links zetten zich tegen de groep af, met een hardnekkigheid die het vermoeden voedt dat het niét zomaar om een perceptie gaat, maar om bittere realiteit: alleen rechts trekt zich de Vlaamse zaak aan.
Daarmee wordt alles van op de kop terug op zijn poten gezet: niet rechts “monopoliseert” het flamingantisme,- het is links dat er zich systematisch van distantieert. Dat bleek uit minstens drie commentaren naar aanleiding van de publicatie van de manifestenbundel.

In De Morgen van 13 juni j.l. loste redacteur Karl Van den Broeck het schot voor de boeg: naar zijn aanvoelen zit er te weinig “klassebewustzijn” (sic) in de manifesten, en overheerst het aloude kaakslagflamingantisme. Hij stelt zich grote vragen over de representativiteit van de groep, en eindigt zelfs met de existentiële conclusie dat het eigenlijk meer een bezigheidstherapie betreft (“Zou het kunnen dat de zelfbewuste oude mannen die de Gravensteengroep domineren zelf de hoop hebben opgegeven? Geloven ze écht in de wederopstanding van links?”). Inderdaad oogt de groep als een derdeleeftijdclub, geanimeerd door cabaretier Dirk Denoyelle en één assistente, te weten de jonge en niet onknappe Tinneke Beekman (VUB).
Van den Broeck vertrouwt het links-progressistisch parfum van Vermeersch en C° dus voor geen haar. In dezelfde stijl, maar extremer nog, fulmineert Paul Goossens tegen de “Boerka-flaminganten” van de Gravensteengroep (column in De Standaard van 16 juni). Aan de manifesten maakt hij geen woord vuil, maar de fameuze (en ondertussen door hemzelf herroepen) uitspraak van Etienne Vermeersch dat “de boerka als symbool veel erger is dan de swastika”, is voor Goossens het ultieme bewijs dat links en flamingantisme fundamenteel niét kunnen samengaan. De groep “….die probeerde de N-VA-doctrine over het terminale België en de Vlaamse onafhankelijkheid in de artistieke, intellectuele en progressieve salons te slijten” (sic) kan zoveel peroreren als ze maar wil,- links lust er geen pap van.

Een niet-geconsumeerd huwelijk

En dan is er de “Open brief aan Jan Verheyen van de Gravensteengroep” vanwege acteur en PvdA-militant Dirk Tuypens. Het is een repliek op Verheyens kritiek, geuit in het boek “Land op de tweesprong”, jegens de actie “Niet in onze naam”.
Voor Tuypens staat de homogeen-rechtse toonaard van het Vlaams-nationalisme, in dienst van het neoliberale wereldkapitalisme, buiten kijf: “Onze argumentatie ligt in het politieke programma van het Vlaams-nationalisme. Dat programma ligt helemaal in de lijn van wat Riccardo Petrella de “Universele Kapitalistische Theologie” noemt. In deze rechtse leer staat de concurrentie centraal en wordt de waarde van een mens afgemeten aan zijn of haar concurrentievermogen.”
Dirk Tuypens is voor België, voor de transfers, en voor de multicultuur. Ook hier pakt de Gravensteenmayonaise niet, en wordt de uitval van Jan Verheyen gezien als het bewijs dat de retoriek van de groep pro democratie en pro solidariteit slechts een façade is.
Tuypens heeft overigens een punt, als hij stelt dat de Gravensteengroep de N-VA achternaloopt. Ik heb dat kunnen vaststellen tijdens de verschillende speeches op de boekpresentatie, en in een gesprek achteraf met Karel Gacoms, ABVV-topman en lid van de groep. Men heeft blijkbaar niet de moed om tegen de De Wever-tsunami in te gaan, en versterkt zo het vooroordeel waartegen men te keer gaat. Verheyen heeft zich geout als N-VA-aanhanger, Rondas zetelt zelfs voor die partij in de beheerraad van de KVS. Ook van Karl Drabbe, topman en woordvoerder van Pelckmans die de gebundelde manifesten uitgaf, is de N-VA-signatuur bekend.
De VOKA-doctrine van De Wever en C° is dus de economische onderbouw van een links-progressistisch missionarissenverhaal. Deze fundamentele inconsequentie heeft zware gevolgen voor de intellectuele geloofwaardigheid van de groep. Wie wil ze bereiken? Waar situeert ze zich in het Vlaamse politieke landschap?
Het opmerkelijke is daarbij, dat er momenteel maar één Vlaamse partij de kaart trekt van de republikeinse idee gekoppeld aan een sterk sociaal (en volgens de klassieke logica dus “links”) programma, en dat is het … vermaledijde Vlaams Belang, dé uitverkoren pispaal van Vermeersch en C°.

De drie teksten van Van den Broeck, Goossens en Tuypens lijken anderzijds te wijzen op een solide afwijzingsfront van klassiek-links tegenover de Gravensteengroep. Het lijkt op een niet-geconsumeerd huwelijk. Het verborgen verdriet van de groep is ernstig, en roept meteen de vraag op naar het maatschappelijk en politiek draagvlak ervan. Vertegenwoordigen Vermeersch en C° nog meer, behalve zichzelf? Spreken ze echt in naam van een beduidende links-flamingante stroming? Of is het een leger met enkel een vlag en twintig generaals? Uiteraard zijn er de goeie 14000 handtekeningen op de webstek, maar ik heb zo’n vermoeden welke kiezers van welke Vlaamse partijen die in hoofdzaak leveren. Niet de SP.a of de PvdA alvast.
Ook het links-progressistische Spirit van Bert Anciaux dacht even van zichzelf dat het een “andere” Vlaamse grondstroom had aangeboord, tot bleek dat dit pure gebakken lucht was. Anciaux heeft nu tot aan zijn pensioen onderdak gevonden bij de fundamenteel anti-flamingante sp.a.
Een verdere conclusie zou kunnen zijn dat bijvoorbeeld de stokoude ex-KP-er Jef Turf misschien nog wel zweert bij het links-rechts-antagonisme (“links is OK, rechts des duivels”), maar dat de groep allicht wat meer politieke verbeelding aan de dag zal moeten leggen, en zal moeten inzien dat ook het Vlaams Belang een stuk van het grote verhaal vertegenwoordigt. En dat bijvoorbeeld ook het cordon sanitaire als een francofone grendelstrategie heeft gewerkt.
Tenslotte staat die fameuze Vlaamse grondstroom, waar J.P. Rondas het vooral over heeft, behoorlijk kritisch tegenover de islam, de multiculturele mythe, Europa, en de ongebreidelde migratie. Waardoor ze dus, tja, in de klassieke terminologie tamelijk naar “rechts” neigt.

Meer dan tijd dus voor de Gravensteengroep om van onder de Vermeersch-schaduw uit te kruipen en zich grondig en vrijmoedig over haar missie te bezinnen. Men kan niet in een wolk blijven leven.

Johan Sanctorum