Niet generaliseren over appelen en peren ! (vpmc)

.
Misschien ligt dat voor u anders lezer, maar ik weet zo goed als zeker dat er mij geen bijzonder interessante gedachte voor de geest zou komen als ik, gezeten onder een appelboom, één of meerdere appels zou zien vallen.
Nochtans weten wij dat de bekende geleerde Isaac Newton (1643–1727) naar aanleiding van zulke gebeurtenis de zeer algemene formule van de zwaartekracht ontwikkelde (F=k.m.m’/r²). Die formule heeft ons later toegelaten om naar de maan te vliegen.

Dertien eeuwen vóór Newton vertelde Augustinus van Hippo (354–430) het volgende:
Daer stond by onzen wyngaert eenen peerenboom geladen met peeren, de welke nogte zeer aengenaem aen het gezigt, nogte zeer goed van smaek waeren. Als wy ons eens met eenen hoop van booze jongelingen tot diep in den nagt, volgens een vervloekelyke gewoonte, op de straeten verlust hadden met te spelen, liepen wy t'zamen derwaerds, om alle de peeren, die op den boom stonden, af-te-schudden en weg te nemen. Wy keerden terug gansch geladen met peeren, niet om de zelve te eten, maer enkelyk om ze te stelen, al hadden wy - ze aen de verkens moeten werpen, schoon wy 'er nogtans enige van aten: ons aldus vergenoegende met het vermaek dat wy vonden in te doen het gene ons ongeoorloft was. (Confessiones II,IV,9)
Ook Augustinus trok uit deze gebeurtenis een zeer algemene conclusie, over het Kwaad, als zijnde een bijna zelfstandige kracht in de mens:
En nogtans heb ik willen stelen, ó mynen God, en heb het metter daed bedreven, niet uyt nood of gebrek, maer uyt een afkeer van de rechtveerdigheyd en uyt een overtollige boosheyd.

In het jaar 387 nu, zal zoals wij weten diezelfde Augustinus (hij was toen onder een vijgenboom gezeten) enkele kinderen een liedje horen zingen waarin hij meende te verstaan “tolle, lege”: neem op en lees. Terstond nam hij de Bijbel ter hand, las, en liet zich dopen.
Alweer een sterke veralgemening want die arme kinderen, die aren lazen op het veld, zongen volgens zekere interpretaties een work song, met als terugkerend vers:  zoek en raap (de aren) op.

Veralgemeningen kunnen nuttig zijn, en zelfs noodzakelijk als wij enig begrip van de omringende wereld willen krijgen. Tenslotte komt datgene wat wij westerlingen wetenschap noemen altijd neer op vereenvoudiging en veralgemening. Toch zijn er ook denkers die ons waarschuwen.
Eén dezer is Tom Naegels (1975-).
Naegels wenst niet dat de gewone burger, zelfs niet als die bij dozijnen appels, peren en vijgen rond zich heeft zien vallen, tot enige veralgemening zou overgaan. Heel zeker mag die burger geen algemene Wet van de Zwaartekracht formuleren.
Bijgevolg, zo meent onze jonge wetenschapstheoreticus:  ook als de meeste gemeenschapsproblemen in de wereld zichtbaar door islamieten worden veroorzaakt, door islamitische migranten in het bijzonder, toch mag er over de islam zelf niéts gezegd worden. Feiten blijven voor hem altijd afzonderlijke fenomenen. Zij vertonen nooit patronen (producten van onze perverse verbeelding) en elke theorievorming is uit den boze.

Hoe het zindelijke denken wél dient te verlopen, weet Tom in vier puntjes samen te vatten:
1.Debatteer niet meer over de islam, maar over concrete misstanden.
2.Beperk het debat tot één probleem per keer.
3.Beperk het debat tot één context per keer.
4.Wees toch niet zo apocalyptisch!

Het wereldbeeld van een animist, die achter elke vallende steen een afzonderlijke duivel of engel aan het werk ziet.
Verder heeft Tom in zijn artikeltje het nog over scheten laten, over flatulentie dus, een onderwerp dat ook Augustinus niet uit de weg zou zijn gegaan, maar dat leest u misschien liever zelf.
.