Enkele bedenkingen bij de verijdelde aanslag op vlucht 253 vorige week (Vincent De Roeck)

Op Kerstdag probeerde een moslimterrorist zichzelf op te blazen aan boord van een transatlantische vlucht van Northwest Airlines tussen Amsterdam en Detroit. Een passagier kon een drama voorkomen en wist de jihadi te overmeesteren. Onmiddellijk werd er een onderzoek opgestart naar de motieven van de dader, hijzelf blijft beweren dat hij in opdracht van Al-Quaeda opereerde, maar ook de vraag hoe dit weer is kunnen gebeuren, moet snel een antwoord krijgen. Enkele dagen na het voorval liet de Amerikaanse president zich ontvallen dat dit soort praktijken onaanvaardbaar zijn en dat alles in het werk gesteld moet worden om dit naar de toekomst toe te vermijden.

Mooie woorden, daar niet van, maar hoe denken Barack Obama en de andere betrokkenen dit juist te realiseren? Volgens mij wordt het immers hoog tijd om de politiek-correcte paardenkleppen af te leggen en om duurzame oplossingen te vinden die de burgerrechten en individuele vrijheden niet verder uithollen. En om misschien de markt terug eens te laten spelen. Maar natuurlijk blijft dit "wishful thinking". Onze leiders beslisten namelijk om het slechtste van twee werelden te blijven combineren. Dat ze daarmee de terroristen, ongeacht het succes van hun aanslagen zelf, laten winnen, lijkt niemand nog te beseffen. We geven onze vrijheid vandaag op in ruil voor tijdelijke veiligheid, en uiteindelijk verliezen we beide.

Passagiers zullen in de toekomst nog meer dan vandaag al het geval is door de veiligheidsdiensten als misdadigers beschouwd en behandeld worden. We moeten al jaren lang onze schoenen uitdoen, onze minuscule broekriemen, ook die zonder metalen buckle, afleggen, onze laptops uit onze bagage nemen en enkel nog apart ingepakte minieme hoeveelheden vloeistoffen meenemen aan boord van het vliegtuig. Becky Ackers voert al evenveel jaar campagne tegen deze nonsensmaatregelen en zij kreeg vorige week gelijk. Ondanks al deze pestmaatregelen konden de bureaucraten niet voorkomen dat een moslimterrorist met explosieven in zijn schoen aan boord kon komen.

Het systeem biedt dus al evenmin bescherming tegen zulke terroristen dan de procedures die voor 9-11 in voege waren. Wordt het dan eens geen tijd om die procedures opnieuw te toetsen aan hun efficiëntie, hun effectiviteit en hun proportionaliteit? Ze brachten immers geen enkele meerwaarde voor de veiligheid met zich mee en veroorzaakten alleen maar extra last en ongemakken voor de passagiers. Maar neen, de bureaucraten weten het weer beter. Zij beslisten om nog strengere maatregelen van stal te halen en de passagiers nog meer te ambeteren. Het oude plan van naaktscanners dat omwille van privacyredenen eerst tegengehouden werd, zal nu mits enkele kleine aanpassingen toch standaardprocedure worden.

Nochtans zijn er tal van alternatieve oplossingen voor handen. De Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al is een gedroomd doelwit voor moslimterroristen maar toch werd nog nooit een vliegtuig van hen gekaapt of aangevallen. Waarom niet? Omdat Israël gewapende geheimagenten inzet op alle El Al-vluchten, en met succes. Een andere manier zou er uit bestaan om de politiek-correcte blinddoek uit te doen en de problemen eens bij naam en toenaam te noemen. Niet elke moslim is een terrorist, maar elke terrorist is wel een moslim. Wordt het geen tijd om "racial profiling" door veiligheidsdiensten toe te laten, of mogen we dan van de overheid niet verwachten dat zij maatschappijen die bepaalde geloofsgroepen niet langer aan boord wensen omwille van veiligheidsrisico's daartoe het recht geeft?

Want volgens mij ligt daar nu éénmaal de enige duurzame oplossing voor het terreurprobleem in de luchtvaart: concurrentie. Bureaucraten zullen nooit in staat zijn om met de beste oplossingen naar voren te komen. Zij dragen de kosten van de procedures niet, zijn niet begaan met wat passagiers willen, en zij zijn van nature inert en immobiel als het op aanpassen, terugdraaien of afschaffen aankomt. Enkel de markt en het spel van concurrentie tussen verschillende spelers zou deze uitdaging het hoofd kunnen bieden. Individuele airlines zouden vrij moeten zijn om zelf de mate van veiligheidscontrole te bepalen en zelf met eigen initiatieven op de proppen te komen.

Als een vlucht van maatschappij X gekaapt wordt, zullen passagiers nadien wel twee maal nadenken voor ze die in de toekomst zullen gebruiken. De beste experimenten zullen tot de meest rendabele maatschappijen leiden, terwijl de mindere goden van het toneel zullen verdwijnen. Waarom laten we de ene niet experimenteren met vrij wapenbezit aan boord, de andere met de traditionele controles van vandaag? De juiste aanpak zal beloond worden, de rest verdwijnt. Het is immers niet omdat veiligheid aan boord van een vliegtuig een zeer kostbaar iets is dat we het niet aan de markt kunnen overlaten. Het is net omdat het zo waardevol is, dat we dat net wel moeten doen.