Tijd voor Vlaamse frontvorming

(Verschenen in De Tijd van 25/9/09)

Na de riante verkiezingsoverwinning van juni gooide de N-VA het over een andere strategische boeg. De partij stapte af van het idee van een grote onderhandelingsronde met de Franstaligen. De Wever koos resoluut voor Vlaanderen en probeert vanuit de Vlaamse regering goed en degelijk bestuur na te streven. Dat staat in schril contrast met de federale overheid die in eigen schulden dreigt te verzuipen en de komende jaren budgettaire ‘hongerwinters’ tegemoet gaat. De N-VA speculeerde terecht dat het niet zo lang zal duren vooraleer de federale regering Vlaanderen zal vragen om de schulden te helpen delgen. Vlaanderen betaalt geen eurocent zonder dat het een flink pakket bevoegdheden krijgt toegeschoven, klonk het toen. De N-VA maakte van die zgn. 'Maddens-doctrine' haar belangrijkste campagnethema.

Intussen heeft het overlegcomité van regeringen ingestemd met het voorstel van premier Van Rompuy voor de verdeling van de begrotingsinspanningen tot 2012. Vlaams minister Muyters stelt terecht dat Vlaanderen in 2010 meer dan negentig procent van de besparingsdoelstellingen van heel België voor zijn rekening neemt. Andere regeringen doen amper een inspanning. Kris Peeters beweert dat het akkoord voor Vlaanderen geen probleem is, wat diametraal tegen de uitlatingen van de N-VA ingaat.
De Maddens-doctrine faalt, nog voor de Vlaamse regering goed en wel van start is gegaan. Vlaanderen depanneert andermaal de rest van België, dat zich, blijkens de uitlatingen van PS-voozitter Elio Di Rupo, opmaakt voor een nieuw rondje potverteren. Vlaanderen mag andermaal federaal budgettair puin ruimen, maar de communautaire grendels blijven op hun plaats.
Na de verkiezingsoverwinning van 8 juni riep De Wever luid: “De federale uier is leeg en toch blijven de Franstaligen eraan trekken. Wat ons betreft is het genoeg: geen druppel meer… Het is tijd voor een assertief Vlaanderen. Dan zullen we zien wie vragende partij is voor een hervorming van ons land”. Dat is nu wel even anders.
Van de assertieve Vlaamse politiek blijft niet veel over. De indruk ontstaat dat Bart De Wever zich als handpop van Kris Peeters heeft laten gebruiken om de Vlaamse regering op de rails te krijgen. De Wever werd de sterkhouder van de regeringsvorming en de assertieve Vlaamse strategie. Alleen stond daarvan weinig tot niets te lezen in het Vlaams Regeerakkoord (‘Een daadkrachtig Vlaanderen in beslissende tijden’), op wat maatregelen in Brussel en de Vlaamse Rand niet te na gesproken. “Een kwestie van ons niet vast te pinnen op een strakke agenda,” heette het. Blijkbaar is niet iedereen binnen de Vlaamse Regering doordrongen van die assertieve Vlaamse strategie.
Het wordt stilaan duidelijk dat het met de Maddens-doctrine ‘wachten op Godot’ wordt. Dit is gewoon het B-luik van het participationisme dat ons ooit het onzalige Egmontpact opleverde. Kris Peeters is vast niet van plan om het federale niveau – waar zijn eigen partijgenoot de scepter zwaait – zwaar onder druk te zetten. De CD&V is nog minder van plan om de Wetstraat 16 op te geven. Wanneer het op communautaire onderhandelingen aankomt, is de kans klein dat aan Vlaamse kant het spel hard zal worden gespeeld.
Nochtans insinueerde Bart Maddens na de verkiezingen van 8 juni dat er misschien wel nog een ander scenario is: “De Vlaams-nationalistische partijen behalen een monsterscore. Vlaams Belang en N-VA halen samen 28,4 procent. Als we de stemmen voor SLP en LDD meetellen, komen we aan een nooit geziene score van 37,1 procent voor uitgesproken Vlaamse partijen. Nog nooit waren er zoveel Vlaamsgezinde stemmen.” Dat zal wel zijn, maar ondertussen wordt dat Vlaams Belang vrolijk verder gedemoniseerd door de politieke concurrentie, speciaal juist door de N-VA in haar recente electorale retoriek.
Een doorgedreven staatshervorming zal er pas komen als er langs Vlaamse kant een uitgesproken frontvorming is. De N-VA moet haar koudwatervrees overwinnen en resoluut kiezen voor een brede Vlaamse alliantie. Alleen vermag ze niets. In Vlaanderen wordt dit front ‘incontournable’ en is het onmiddellijk aan zet. Vlaanderen kan dan vragen om België onder curatele te plaatsen om zo in het budgetair en staatkundig huishouden orde op zaken te stellen. Lukt dat niet, dan ligt de weg open naar een eigen republikeins project, losgeweekt uit de Belgische chaos, en op zoek naar een eigen plaats in het Europa van de 21ste eeuw. Ongetwijfeld een brug te ver voor de traditionele partijen, maar de starre tradities, het institutioneel conservatisme en de partijlogica’s, daar baalt een ruime meerderheid van de Vlamingen van, zeker weten.
De Maddens-doctrine ligt lekker in de mond, maar winnen doe je met daden nooit met woorden.


Ludo Abicht, Julien Borremans, Frans Crols, Koenraad Elst, Johan Sanctorum, Matthias Storme en Jef Turf

De ondertekenaars zijn kernleden van de Vlaams-republikeinse denkgroep Res Publica