8 augustus 2009

Kantiek voor de Krant (vpmc)

Alles en iedereen leest. De huurkoetsier op zijn bok haalt een boek uit zijn tas van zodra zijn klant is uitgestapt; de fruitverkoopster laat zich de Constitutionnel voorlezen door haar buurvrouw, en de portier leest alle bladen die voor de vreemde gasten in het hotel worden afgegeven. De echte abonnee mag elke ochtend weer bellen dat zijn armen lam worden, de portier brengt hem zijn blad niet eerder dan dat hij het zelf heeft gelezen.


Voor een genreschilder is er geen rijker aanblik voorhanden dan de tuin van het Palais Royal in de voormiddag. Duizend mensen houden daar een krant in de hand en vertonen daarbij de meest verscheidene posities en bewegingen. De een zit, de andere staat, een derde stapt, nu eens langzaam, dan weer met versnelde pas. Plots trekt een bericht sterker zijn aandacht, hij vergeet zijn tweede voet neer te zetten, en voor de tijd van enkele seconden staat hij als een pilaarheilige op één been. Sommigen staan tegen een boom geleund, anderen tegen de balustrades die de bloemperken afzomen, nog anderen tegen de pijlers van de arcaden. De slagersknecht wist zijn bebloede handen schoon, om geen rode vlekken op de krant te laten, en de pasteiventer laat de koeken koud worden bij zijn lectuur.
Als op een dag Parijs op dezelfde manier ten onder zou gaan als Herculanum en Pompeii zijn ondergegaan, en men groef het Palais Royal en de mensen daar weer op, en men vond ze in dezelfde houding waarin zij door de dood waren verrast – de papieren in hun handen waren tot stof vergaan – dan zouden archeologen zich de kop breken over wát al die mensen daar precies aan het uitrichten waren toen de lava hen overdekte. Een markt was er niet, een theater evenmin, dat blijkt uit de plek. Geen bijzonder schouwspel had hun aandacht getrokken, want de koppen stonden in verschillende richtingen, en de blikken waren naar de aarde gebogen.
Wat mogen zij dan wel gedaan hebben? zullen ze vragen, en geen van hen zal het antwoord geven: zij waren de krant aan het lezen.

Ludwig Börne

Schilderungen aus Paris (1822 und 1823)
X. Die Lesekabinette


Gesammelte Schriften
Vollständige Ausgabe in sechs Bänden
nebst Anhang in zwei Bänden

Leipzig, Max Hesse Verlag, um 1900-1905

Zweiter Band, SS. 40-41


Labels: , ,

14 Comments:

At 9/8/09 15:41, Anonymous pierre plum said...

@marc

Mooie tekst van Börne, en hoewel geen fanaat krantenlezer, kan ik mij in het lezen herkennen.
De krant staat op de derde plaats gerangeerd en wordt voorafgegaan door het boek en het net.
Hoewel ik toch altijd één keer per weekDeMorgen,LeMonde,LeFigaro,Libé,NRC,FAZ,Herald Tribune en Washington Post lees, meestal de dag van de culturele bijdrage.
Het laatste nieuws lees ik noodgedwongen op vakantie, omdat in Kos bvb van Vlaamse kranten niets anders te krijgen is.
Qua tijdschriften ben ik verslingerd op de New York Review of Books en de TLS,maar ook op de Quinzaine Littéraire.
Nouvel Obs, Le Point, The economist, News Week,Der Spiegel,
Vrij Nederland, Groene Amsterdammer voor tussen de soep en de patatten.
Maar mijn lieveling is de Poëziekrant, in Gent gesticht en uitgegeven...en alleen maar poëzie, i'm an addict, i know.
En natuurlijk op de pc: victa placet mihi causa van ene Marc vanfraechem...ja indien Gent door een vulkanische aardbeving van de blandijnberg zou worden getroffen, zou men mij lezend en verkoold aantreffen, en onder de boeken.

grt pierre

 
At 9/8/09 16:43, Anonymous pierre plum said...

nog iets

Wat ik wel mis in het hedendaagse Nederlandse perslandschap zijn de meesterlijke polemieken tussen iemand als Grijs (Hugo Brandt Corstius) en Renate Rubinstein over de zaak Weinreb bvb, of anders tusen Karel Van het Reve en Dick Hilenius over Datwinisme.
Ook W.F.Hermans was overal te duchten., en zette veel mandarijnen op zwavelzuur.
In Vlaanderen ontbreken deze opiniestukken van briljante pennen volledig.Hugo Claus gaf ooit een aanzet in de morgen, maar hij vond het te saai om zich elke week met een krant te verbinden om een werkstuk af te leveren.Hij kreeg waarschijnlijk ook de royale gage niet die W.F.Hermans van NRC ontving( omgerekend was dat in die tijd ongeveer €2500, jaren 80).
Eigenlijk bespeur ik weinig intellectuele spanning in polderland. In plaats van in de klei spelen ze in mul zand, heb ik de indruk, en met een maar half opgeblazen band.
Pijnlijk.

grt pierre

 
At 10/8/09 20:30, Blogger Marc Vanfraechem said...

Veel stukjesschrijvers (enkel in cultuurland Nederland natuurlijk) dachten na een nieuwe column altijd weer met een bang hart aan wat Karel van het Reve er van zou denken.
Maar KvhR zelf was ook vaak bang, vertelt hij ergens, en hij dacht dan: "Wat zou Hugo Brandt Corstius hier van denken?"

 
At 10/8/09 23:37, Blogger Marc Vanfraechem said...

Maar wat zijdelings ook interessant is aan dit stukje, beste Pierre, is dat Börne, die zoals wij weten onder censuur schreef, een slagersknecht opvoert die ten eerste geletterd was, en ten tweede geen rode vlekken wilde maken op de krant (iets waar Metternich nogal gevoelig voor was).
Een officiële censuur is nuttig voor de goede stijl! Heine zegt dat, Poesjkin zegt dat, en Börne toont het hier nog eens aan.
Een geïnterioriseerde censuur echter, zelfcensuur dus, zoals wij die kennen van onze hedendaagse journalisten, heeft datzelfde gunstige effect helaas niet.

 
At 14/8/09 19:43, Anonymous pierre plum said...

@Marc

Over zelfcensuur gesproken ik lees dat Yale University Press de 12 Deense karikaturen van de profeet niet zal publiceren in een boek dat nochtans als titel draagt: 'The Cartoons That Shook the World'.Een 24-tal autoriteiten, waaronder diplomaten en islamdeskundigen, gaven aan Yale Universiy Press de raad de karikaturen niet te publiceren, maar ze raadden ook af om alle andere illustraties te schrappen die de profeet in een negatief of belachelijk daglicht stelden.O.m. een prent van Gustav Doré die de profeet in de hel voorstelt in Dantes Inferno.De auteur van het boek Jytte Klaussen van de Brandeis university, heeft zich met deze censuur 'reluctantly' akkoord verklaard.
Het is al ver gekomen als een wetenschappelijke studie over een bekend fenomeen het object van zijn studie niet mag weergeven.
Men denke aan een atlas van anatomie waar de geslachtsdelen zouden weggecensureerd zijn....op weg naar de middeleeuwen dus.
International Herald Tribune,Friday August 14,2009 p8

vr grt
pierre plum

 
At 14/8/09 19:54, Blogger Marc Vanfraechem said...

We hebben inderdaad de laatste walgelijkheid nog niet gezien, en dan bedoel ik natuurlijk niet die achterlijke islamieten zelf, die in hun eigen landen gelijk welke regels mogen hanteren wat mij betreft, maar vooral de achterlijken van de Westerse pers i.c. dus van YUP.

 
At 14/8/09 20:02, Blogger Marc Vanfraechem said...

Ik stelde eerder al voor om ineens de maar de Bodleian Library zelf af te branden, om zodoende de toekomstige islamitische meerderheid in onze steden te snel af te zijn.

 
At 14/8/09 20:45, Anonymous pierre plum said...

@Marc

Toch vind ik een zekere voorzichtigheid geboden als men zich over andere personen, godsdiensten of waarden publiekelijk uit.
Wat bvb Julius Streicher in het nazi-weekblad 'Der Stürmer' naar aanleiding van het oprichten van een Heine-standbeeld over de top:
'De graven van de Duitse helden uit de wereldoorlog zijn aan verval onderhevig en voor dat joodse zwijn van Montmartre gooien ze het geld van de Duitse belastingbetaler het raam uit.'
Hier was een zekere mate van zelfcensuur heilzaam geweest,maar die was aan Streicher niet besteed.

Uit Dichters en Denkers:'wij willen nectar en ambrozijn' door Cyrille Offermans over twee Heine-vertalingen: Duiotsland een Wintersprookj, en andere Gedichten,
en 'Over Duitsland'
De Groene Amsterdammer vrijdag 14 augustus 2007.

vr grt
pierre

 
At 14/8/09 20:57, Blogger Marc Vanfraechem said...

Bij personen is dat vanzelfsprekend, bij godsdiensten of ideologieën is zulke terughoudendheid helemaal niet nodig, en zelfs ongewenst.
Dat is juist de kern van het probleem met de islamieten: zij wensen als groep rechten te krijgen, waar andere burgers dan geen recht op hebben, en alvast niet volgens hun eigen teksten.
Bv van het woord "walgelijkheid" wens ik dus niets af te doen, want dat is de eerste term die deze ideologie bij mij oproept. Al is mijn walg en verachting voor Westerse "intellectuelen" van het slag dat YUP blijkbaar leidt, natuurlijk nog groter ;-)

 
At 14/8/09 21:05, Anonymous pierre plum said...

@Marc

Het moet de Groene van 2009 zijn en niet van 2007, en ook heb ik ergens een werkwoord vergeten.

Ja uiteraard is er een verschil tussen een ad hominem belediging en het uiten van negatieve gevoelens tav godsdienst en ideologie. Hoewel in het Streicher-citaat ook een bevolkingsgroep, met name de Joden op de korrel genomen wordt.Met alle gevolgen vandien.

vr grt
pierre

 
At 15/8/09 13:33, Blogger Marc Vanfraechem said...

maar dan wel met het verschil, Pierre, dat Streicher een racistische opmerking maakt, en ik een politiek-ideologische.

 
At 15/8/09 14:40, Anonymous pierre plum said...

@Marc

Ik denk,Marc, dat aangezien Jozef De Witte nog niet gereageerd heeft, je helemaal politiek correct bent.
Of zou het kunnen dat Jozef De Witte precies door niet te reageren hoopt dat je blog zo weinig mogelijk aandacht krijgt?
Een zeker 'rechnend denken' is ook idealisten niet helemaal vreemd.


vr grt
pierre plum

 
At 15/8/09 14:58, Blogger Marc Vanfraechem said...

Is dat rechnend Denken niet van Pestalozzi?
Maar als hij zo'n theoretisch stevig onderbouwde opleiding had genoten, dan zou Jozef niet zulke elementaire logische fouten maken als hij nu doet: duidelijk racisme (bv in de Soir tegen het "ras" der Vlamingen) is geen racisme zegt onze grapjas, maar gewoon een taalkwestie, anderzijds (systematische!) kritiek op een oorlogsideologie is dat wél.
Ik denk niet dat we die man in enig intellectueel debat mogen betrekken.

 
At 15/8/09 15:11, Anonymous pierre plum said...

@Marc

Kan van Pestalozzi zijn, maar ik heb het voor het eerst in die vorm bij Martin Heidegger ontmoet, waar hij het wetenschappelijk denken tegen het filosofisch denken afzet.
Het komt overigens ook in de Ethica van Aristoteles al voor.Bepaalde zaken zijn te berekenen andere niet, is één van zijn vaste thema's zoals je weet.
Ja, ik hou op over Jozef De Witte, beloofd!


vr grt
pierre

 

Een reactie posten

<< Home

<<Oudere berichten     Nieuwere berichten>>