Wijze citaten in tijden van economische waanzin (Vincent De Roeck)

"You’re gonna find a different system of regulation. The real problem when the financial world changed, the system of regulation didn’t. That will change. There will be a strong, quiet, hopefully more unified federal regulator. And he’s gonna be tough. But they’re gonna be quiet. So like when Bear Stearns began to run into trouble, they’re gonna call the heads of Bear Stearns in and say, “All right fellas, you’re getting rid of those two hedge funds; you’re gonna raise more capital. We’re not gonna tell anyone you’re doing this, but you do it or we’re gonna take sanctions against you.” You need a tough, strong regulator, unified, who sees the problem ahead of time, so they have complete transparency, they know exactly what’s going on."

Dit citaat vorige week komt van Democratisch senator Charles Schumer van New York in de MSNBC-talkshow "Morning Joe" en toont op exemplaire wijze de heersende Nirvana-fallacy bij de Amerikaanse politici aan. Zij geloven geheel onterecht dat de Staat beter geplaatst is dan bedrijven en individuen om de financiële wereld te controleren en de recente crisis te beletten. Schumer dwaalt, en zijn waanideeën zijn zelfs gevaarlijk, zoals Sheldon Richman in de nieuwsbrief van de "Future of Freedom Foundation" meesterlijk wist te omschrijven.

Now ask yourself what Schumer apparently has not asked himself: How will the regulators “know exactly what’s going on”? Spotting Bear Stearns’ specific hedge-fund problems “ahead of time” (!) would have required insights and hunches that only entrepreneurs with money at risk could be expected to have — and even those might not have been enough. Fortune-telling is not a widely distributed skill. It’s not a matter of toughness or access to Bear’s books. At the very least, it’s a matter of entrepreneurship (not to mention luck), which is profit-driven. Bureaucratic regulators bring no such talent to their jobs. More likely, they’d enforcing formal (possibly outdated and irrelevant) rules, looking for a repeat of the last problem, while missing the next one entirely. As Nassim Nicholas Taleb might say, it’s the next black swan, not the last one, that bites you.

Larry Reed, de erevoorzitter van het "Mackinac Center for Public Policy Research", lanceerde dan weer een warme oproep op de blog "For Freedom's Sake" voor waakzaamheid en actie bij libertariërs om het totalitaire zwaard boven onze hoofden alsnog af te weren.

Lovers of liberty need a little morale boost today in the face of all the pain around us. It seems at times that the world has gone mad. Companies that lose billions are being bailed out by a government that loses trillions. The same federal Leviathan that outlaws competition in first-class mail delivery but still can’t deliver letters at a profit now supposedly knows how to run auto companies, banks, and insurance firms. Debt, deficits, bureaucracy, regulation, government spending—the depressing stuff already in frightful superabundance pre-financial crisis—now threaten our diminishing liberties more than ever before. The cover of the March 15 issue of Newsweek proclaimed,“We Are All Socialists Now.”

Een andere interessante insteek komt van Robert Murphy, de auteur van "The Politically Incorrect Guide to the Great Depression and the New Deal" en een onderzoeker aan het "Mises Institute" in Auburn. Op zijn blog "Free Advice" reageerde hij op een editoriaal van Hernando De Soto in de "Wall Street Journal" van enkele weken geleden. De Soto stelde daarin dat de overheid de financiële derivaten beter had moeten reglementeren. Murphy is het daar natuurlijk niet met eens.

But the market critics and de Soto go wrong in concluding that only governments can fix the problem. These advocates of increased regulation fail to realize that the case for the free market does not rely on omniscient entrepreneurs. Fans of the market should not be embarrassed to admit that sometimes even well-established companies screw up royally and lose billions of dollars.

(...)

Or at least, that’s what would happen in a true profit-and-loss system. The self-regulation of the market only works when profits and losses are allowed. When trying to make sense of why so many large firms were so careless with their investments, we can’t ignore the perverse incentives the government had created in a multitude of ways.

(...)

Had the government minded its own business, the private financial sector would have learned from its mistakes during the housing boom. There is no reason to suppose that Geithner or anyone else employed by the government can come up with a solution that private analysts couldn’t discover. Quite the contrary. In fact, every move the government has taken during the crisis has expanded its power over the private sector and its ability to shower literally trillions of dollars on powerful beneficiaries. Doesn’t de Soto see the immense scope for corruption if the government gains more discretionary power over financial transactions?

(...)

Ironically, it is the government’s response to the initial crisis that has led to less transparency not more. Had the troubled firms been allowed to fail, bankruptcy proceedings would have ascertained which companies were holding which assets and how they should be valued. But at least since December 2007, the Federal Reserve has artificially propped up insolvent firms by accepting their “toxic” assets as collateral on short-term loans. In this environment, of course the most leveraged firms will string their investors along and carry derivatives on their books at inflated values.

(...)

Regardless of what caused the crisis, government efforts to regulate derivatives will only lock in undesirable aspects of the current market and ensure that politically connected players reap artificial gains. It is absurd to ask politicians to promote financial integrity and sound accounting. They are the worst violators of these principles on the planet.

Een ander interessant artikel is van de hand van Jim Powell, senior fellow bij het "Cato Institute" en de auteur van het meesterwerk "FDR's Folly" over de Grote Depressie. Powell wijt het aureool van Franklin D. Roosevelt aan "lucky timing" en schetst op intrigerende wijze hoe FDR's New Deal van de depressie, die bij zijn aantreden al over haar dieptepunt heen was, een "Grote Depressie" gemaakt heeft. Ook haalt Powell een feit aan dat mij niet bekend was, met name de confiscatie van goud in privé-handen... Onaanvaardbaar gewoon!

On his New York Times blog page, Paul Krugman displayed a graph showing that the post-1929 U.S. economy began to expand before Franklin Roosevelt took office. Certainly the economy was recovering before any of FDR’s policies had time to play out through the large and complex U.S. economy. During 1933, Roosevelt’s first year in office, GDP increased about 17 percent. What would have accounted for that? Not FDR’s 1933 decision to seize privately owned gold and devalue the dollar from $20 per ounce of gold to $35. This increased the value of gold held by the U.S. Treasury and entitled it to print an additional $3 billion of greenbacks. The Thomas Amendment to the Agricultural Adjustment Act (AAA) authorized the Treasury to print $3 billion more. Nonetheless, the total amount of currency held by the public didn’t increase until 1934. The Fed wasn’t very active during this period.

(...)

The most sweeping pieces of legislation passed in 1933 — the climax of the Hundred Days — were the National Industrial Recovery Act (NIRA) and the Agricultural Adjustment Act, but both promoted contraction, not expansion. The NIRA authorized FDR to establish cartels fixing wages, prices, and output. The AAA aimed to reduce agricultural acreage.

(...)

It’s not clear how any of FDR’s 1933 policies could have accounted for a 17 percent increase in GDP, even if they promoted expansion, because they wouldn’t have had time to ripple through the economy. It seems more likely that FDR had the good fortune to come into office near the bottom of the Depression, and enough adjustments in wages, prices, and other factors had occurred that the economy was ready to recover. The economy had recovered from previous panics, crashes, and depressions without a big-government program.

En tenslotte was er ook nog Larissa Price van de "Foundation for Economic Education" die F.D. Roosevelt en opvolger B.H. Obama hun saus gaf over hun economisch én historisch analfabetisme.

Roosevelt is still celebrated for his job-creating measures because the people who gained employment were easily seen. However, what wasn’t (and isn’t) so easily recognized is that to pay for his public-works experiments, the government sucked up much of the available capital by selling bonds and collecting taxes, including a 5 percent withholding tax on corporate dividends and ever-rising income taxes. The top income tax rate hit a staggering 90 percent. Thus the New Deal had the unintended consequence of prolonging the Great Depression by diverting resources that could have been used to create wealth.

(...)

Barack Obama and his advisers should take a lesson from history. The New Deal and its public-works projects were a disaster, and it would be remiss to think they should be given another try. As Bastiat explained, government doesn’t create wealth; it only diverts it. When government controls wealth it inevitably tends to serve political ends rather than consumers. FDR’s New Deal policies are a testament to that, and if they are repeated in response to our current economic crisis, it will only hinder the recovery.

Read more...

Drie dhimmi's over de hoofddoeken (Hoegin)

De twee opiniestukken die vandaag in De Standaard stonden tonen weer eens mooi aan hoe het debat over de hoofddoeken in de Antwerpse scholen vakkundig in één richting gestuurd worden. De ene stond bol van de kromme redeneringen, voor zover ze al de naam redenering waard waren, terwijl de andere van zo'n anekdotisch/naïvistisch niveau was dat je je afvraagt of de redactie van de krant soms denkt dat haar lezers allemaal complete idioten zijn.

Beginnen we met het stuk van Hugo van Assche, elders reeds vakkundig aangepakt door collega Marc Vanfraechem. Volgens hem hebben de hoofddoeken ook voordelen, want ze maken relaties en gezinnen stabieler. Wie het stuk niet al te oplettend doorleest zou zelfs beginnen vermoeden dat de opgedrongen hoofddoek al ettelijke meisjes uit de prostitutie heeft gered. Wie het stuk vervolgens wat aandachtiger doorneemt, kan die indruk trouwens niet van zich afschudden. (En sinds wanneer is prostitutie trouwens een oneerbaar beroep geworden in het progressieve wereldje? Ik dacht immers dat prostituees mondige vrouwen waren, die zich door niemand de les lieten spellen – een kenmerk dat ze blijkbaar gemeen hebben met die mondige moslimmeisjes met de hoofddoek.)

Ik vrees dat de man een beetje last heeft van het beruchte Stockholmsyndroom. In zijn stuk bewijst hij dat hij ervaring genoeg heeft om te weten dat de groepsdruk waar niemand het over wil hebben wel degelijk bestaat. En dat die groepsdruk zelfs zo sterk is, dat ze ook buiten de eigen religieus-etnische groep voelbaar is, zoals hij met een voorbeeld aantoont. Maar vervolgens schrijft hij dan weer klinkklare onzin, zoals bijvoorbeeld dat onze wetten zouden garanderen dat die meisjes later sowieso hun eigen keuzes zouden kunnen maken. Die Nederlands-Congolese vrouw uit zijn restaurant kan er van meespreken! Een kwart van de Marokkaanse vrouwen in België is daarover trouwens ook een heel andere mening toegedaan, klonk het, nota bene, helemaal vanuit Rabat. Over die Algerijnse in Marseille gaan we het dan niet hebben, want die valt natuurlijk onder de Franse wetgeving, en dat maakt de zaak voor haar natuurlijk helemaal anders.

Maar wat mij, alweer, het meest verbaast, is dat die brief door de redactie van de «kwaliteits»-krant De Standaard aanvaard en ongecensureerd gepubliceerd werd. Van dat voorrecht konden bijvoorbeeld Johan Sanctorum e.a. nochtans niet genieten toen het over de affaire-Gounod/Dillen ging, om over de systematische behandeling van de opiniestukken van de hand van Vlaams Belang-mandatarissen nog maar te zwijgen. Merkwaardig toch: aantoonbare, ja zelfs stuitende ongerijmdheden gaan zonder problemen de krant in, maar een open brief ondertekend door een stuk of dertig intellectuelen, daar gaat men met de rode pen doorheen, zonder voorafgaande afspraken of verwittigingen zelfs!

Over naar het andere opiniestuk over de hoofddoekenkwestie, geschreven door de twee helden Filip Buntinx en Kris Gysels. Ik schrijf helden, want de twee bestuursleden van de Open Vld Groot-Antwerpen schreven het politiek correcte stuk, stel je voor, in eigen naam. Als koning Albert II nog niet weet wie hij volgende maand moet belonen met een baronnen- of graventitel voor getoonde heldenmoed, ziehier twee uitstekende kandidaten. Maar of ze ook iets zinnigs te vertellen hebben, dat is natuurlijk een andere zaak.

Het naïvisme van de twee druipt er in ieder geval langs de vier kanten van het stukje van af. Alleen hun bewondering voor de moslimmeisjes die de laatste dagen voor de camera's opgevoerd werden overtreft dat naïvisme nog. Zij kunnen het allemaal «haarfijn» uitleggen en zouden in hun «discours» zelfs «staalharde» argumenten hanteren, alstublieft. Dat er op het thuisfront voor sommigen van die moslimmeisjes af en toe wel eens even «staalharde» vuistslagen te rapen vallen als ze hun hoofddoek niet opzetten, en dat ze riskeren op straat «haarfijn» verkracht te worden als ze niet goed opletten, zijn natuurlijk twee bijkomstigheden waar deze twee helden geen weet van hebben, of willen hebben. Alsof het ook de slachtoffers van nachtelijke laagvliegers zijn die telkens weer het hardst op straat staan te roepen dat die flitspalen compleet overbodig zijn, en het verkeersreglement alleen maar gemaakt is voor de voorzichtige weggebruikers die zelf al blij zijn als ze weer eens zonder kleerscheuren thuisgeraakt zijn. Het hoofddoekenverbod is er niet voor de sterke, mondige meisjes, maar net voor hen die in een zwakke positie staan. En trouwens met een bang hartje de zomervakantie afwachten, want ze weten nooit of ze wel ongehuwd terug uit vakantie zullen komen, maar ook dat is waarschijnlijk een fenomeen waar dit koppel nog nooit van gehoord heeft…

Tot slot dan nog het argument dat het precies het hoofddoekenverbod is dat de moslimmeisjes er zou toe aanzetten met zoveel hardnekkigheid vast te willen houden aan dat stukje stof. Een puberale revolte noemen ze het. Ziedaar misschien de oplossing voor de verfransing van de Vlaamse Rand rond Brussel: verplicht alle Franstalige leerlingen in de lokale basisscholen op de speelplaats Frans te spreken. Misschien kunnen de faciliteiten dan in de loop van één generatie afgeschaft worden via zo'n puberale revolte, en Brussel-Halle-Vilvoorde alsnog zonder compensaties gesplitst worden? N-VA en Vlaams Belang kunnen er een puntje aan zuigen!

Ik moet eerlijk bekennen dat ik nog nooit een politiek debat, aangericht door het bestuur van de Open Vld Groot-Antwerpen, heb mogen meemaken, maar veel heb ik daar vermoedelijk niet aan gemist. De twee heerschappen erkennen immers dat ze zelden zo'n hoogstaand publiekelijk debat hebben mogen meemaken als wat zich de jongste dagen heeft afgespeeld in de Vlaamse media. Ja, een dolgedraaide imam die de moslimmeisjes oproept thuis te blijven als ze op school hun hoofddoek niet mogen aanhouden, dat valt inderdaad niet alle dagen voor. Maar hoogstaand? Of zelfs nog maar «debat» tout court? Die twee hebben een wel heel subtiele vorm van humor die mij volledig ontgaat, of geen flauw benul van hoe een politiek debat in een normaal, democratisch land gevoerd wordt. Om maar iets te zeggen: tegenstanders, ja zelfs uitgesproken tegenstanders worden daar gewoonlijk ook al eens aan het woord gelaten, in plaats van die ene enkele eenzame zwaluw van een Bart de Wever. En die laatste wordt dan nog alleen maar –gewillig– opgevoerd om toch maar een beetje de wind uit de zeilen van het Vlaams Belang te houden, en laten we daar maar niet onnozel over doen.

Alvast twee zaken hebben deze twee opiniestukken met mekaar gemeen. Vooreerst is er de dhimmitude, die beide stukken zwaar uitademen. Het is duidelijk dat alle drie de auteurs afbuigen voor het recht van de sterkste, en de sterkste in Antwerpen, dat is op dit ogenblik de islam. Maar bovendien is het duidelijk dat het debat op dit ogenblik gestuurd wordt door de krantenredacties. Wie zich uitspreekt tegen het hoofddoekenverbod, krijgt alle plaats toegemeten, zelfs al kraamt men alleen maar onzin uit, terwijl tegenstanders slechts met mondjesmaat tot het debat toegelaten worden. Een diepere analyse dan hoe mondig en moedig die moslimmeisjes toch wel zijn wordt absoluut niet toegelaten, vermoedelijk uit vrees hierdoor op een hellend vlak terecht te komen waarbij het vroeg of laat over de multi-culturele maatschappij zelf dreigt te gaan. Over de rol van de moslimjongens wordt daarom zedig –en misdadig– gezwegen.

Bovendien wordt op deze manier de druk op de Karin Heremans, de directrice van het Koninklijk Atheneum Antwerpen, opgevoerd om haar beslissing terug te draaien. Het is duidelijk dat het hoofddoekenverbod in bijzonder slechte aarde is gevallen bij links Vlaanderen, en dat alle zeilen, ook de zotste, nu bijgezet worden. Dit eenrichtingsdebat is dus nog lang niet over. Hopelijk is zij zelf niet zo naïef te denken dat ze ooit nog promotie zal kunnen maken, tenzij om op een zijspoor gezet te worden. Hoewel… er is natuurlijk hoop. Nu Patrick Janssens in het geheim getrouwd is –let trouwens op de platte leugen in het artikel, namelijk dat de vonk pas nà haar promotie overgesprongen zou zijn– heeft hij misschien wel tijd voor een nieuwe maîtresse?

Read more...

Een oude kwestie opgelost (vpmc)

Bij De Standaard hebben ze altijd mooie ingezonden stukjes. Vandaag hebben ze er eentje van een voormalige restauranthouder, die tussen de soep en de patatten ook socioloog moet geworden zijn. Dat eerste, van dat restaurant, weten we omdat de schrijver het ons zelf vertelt, en het tweede maak ik op uit het redactionele onderschrift bij zijn briefje: Hugo Van Assche is socioloog.
Wij hebben geloof ik een wet die zegt dat je geen café of restaurant mag houden, als je niet over het juiste brevet beschikt. Of sociologen ook iets dergelijks moeten bezitten om zich socioloog te mogen noemen weet ik niet. Wellicht niet, of anders gaat het om een loutere formaliteit. Een vak als logica bijvoorbeeld zal niet tot de propedeuse van de sociologie behoren, hoogstens er summier aan bod komen, want wat lezen wij bij de socioloog Hugo Van Assche?

Maar het dragen van de hoofddoek maakt ook deel uit van de godsdienstvrijheid en de identiteit van die meisjes. Dat verbieden getuigt van een gebrek aan respect voor hun identiteit en hun individuele keuze, zelfs al wordt die keuze hen opgedrongen. Onze wetten garanderen die meisjes dat ze later sowieso hun eigen keuzes kunnen maken. Laat het hun verdienste zijn, als zij later kiezen om niet meer toe te geven aan die groepsdruk.

Nu kun je over de vrije wil verschillend denken, en zo schreef bijvoorbeeld Erasmus van Rotterdam in 1524 zijn De Libero Arbitrio, waarin hij beweerde dat er wel degelijk zoiets als vrije wil bestaat. Luther dacht daar anders over en diende hem twee jaar later van antwoord in De Servo Arbitrio. Die twee zijn daar nooit goed uitgeraakt.
Maar de wetenschap staat niet stil, en nu zien wij, in dit korte lezersbriefje in De Standaard, dat je een vrije keuze ook aan iemand kunt opdringen! Moslimmeisjes kunnen dus eenvoudig gedwongen worden om vrij voor de hoofddoek te kiezen.
Hoe heeft het gezamenlijke, en toch niet geringe verstand van Luther, Erasmus en al diegenen die na hen kwamen, deze schitterende oplossing kunnen overzien?

___________

Noot van 30 juni: Luc Huyse, die vandaag in de krant de harde taak op zijn schouders nam om te bewijzen dat de kiezers in Vlaanderen niét nationalistisch hebben gestemd, en die alweer naar datzelfde "wetenschappelijke" (but it is only sociology, zoals de Harvard wiskundeprof Tom Lehrer lang geleden al zong) onderzoekje verwees, waar eerder Sinardet en Reynebeau al mee zwaaiden, lijkt hieronder ook een logische fout te maken, al kan in dit geval wel een lofwaardige onwetendheid omtrent het voetbalspel hebben gespeeld:

"De dag na 7 juni was te lezen en te horen dat de opiniepeilers weer eens de grootste verliezers waren. Maar is dat wel zo zeker? Natuurlijk heeft TNS-Media/Dimarso, de Madame Soleil van De Standaard en de VRT, serieuze missers gescoord."

Read more...

De sluier rond het hoofddoekendebat (Hoegin)

Mag ook de laatste school in Antwerpen hoofddoeken verbieden? Het debat over hoofddoeken op school laaide de afgelopen week stevig op, maar verder dan wat platte algemeenheden over de vrijheid van godsdienst contra de machocultuur bij moslimjongens raakte de discussie jammer genoeg niet.

Meyrem Almaci deed donderdag in De Standaard een halfbakken poging om het debat over het hoofddoekenverbod wat open te trekken. Ze klaagde daarbij vooral de groepsdruk aan, maar vergat wel een oplossing voor het probleem te suggereren. En o ja, voor het geval daar twijfel moest over bestaan, zelf droeg zij ook een hoofddoek op school, maar helemaal volledig uit vrije wil natuurlijk. Of wat dacht u? De reeks interviewen in de Vlaamse pers met moslima's die al dan niet een hoofddoek dragen uit vrije wil valt ondertussen niet meer bij te houden, maar geen enkele schijnt ooit iets gemerkt te hebben van die groepsdruk. Dat de nazi's daar nooit aan gedacht hebben, om in de pers een paar joden ten tonele te voeren die geheel uit vrije wil een gele davidsster droegen. «Groepsdruk? Ze zouden eens moeten durven!» – je ziet het al zo geschreven staan in Het Algemeen Nieuws, die verre voorloper van De Standaard. Je moet blijkbaar al een onderzoeker uit Rabat zijn om die groepsdruk te kunnen opsporen. Een bijzonder merkwaardige zaak dus.

Hoe zit dat dan echt met die groepsdruk? De onvermijdelijke Jozef de Witte van het CGKR diende zich natuurlijk ook in het debat te mengen, maar niet om het uiterst discriminerende karakter van die groepsdruk aan te klagen, wel om voor een landelijk hoofddoekenverbodverbod te pleiten. Telkens die man zich over iets uitlaat, blijf ik met de indruk zitten dat hij zich gedraagt als een nuttige idioot –of zou het toch doelbewust zijn?– in dienst van het islamexpansionisme in Europa. Zou hij er, als voorzitter van het CGKR, waarvan de R in de naam tot nader order nog steeds verwijst naar «racismebestrijding», niet beter aan gedaan hebben enige reflecties over die groepsdruk te laten noteren? Zo bijvoorbeeld dat het toch merkwaardig is dat alleen meisjes getroffen worden door de kuisheidseisen van de islam. En dat alleen Turkse en Marokkaanse meisjes getroffen worden door de groepsdruk rond de hoofddoeken. (Nu ja, voorlopig toch.) Want hoe weet een moslimjongen dat een toevallig meisje dat over straat loopt wel of niet een hoofddoek zou moeten dragen? Toch niet aan de huidskleur zeker? Als Jozef de Witte daar eens over had kunnen uitweiden, dan had hij eens voor één keertje misschien een positieve bijdrage kunnen leveren.

Laten we dan zelf maar even doorborduren op dat racisme, aangezien Jozef de Witte dat probleem liever versluierd. Zo liet Karin Heremans, directrice van het Koninklijk Atheneum Antwerpen, vandaag in De Standaard optekenen dat enkele jongens haar al waren komen vragen of zij niet apart van de meisjes les zouden mogen krijgen als hoofddoeken werkelijk verboden zouden worden. Merkwaardig toch, dat die vraag nu pas komt. Blijkbaar hadden die jongens weinig of geen last van ongesluierde meisjeshoofden zolang het alleen maar om blanke meisjeshoofden ging. Wat Karin Heremans trouwens tegenhoudt om die jongens meteen maar bij het CGKR aan te melden is me ook al een raadsel, en ik durf er overigens mijn hoofd op te verwedden dat het precies deze «vrome» jongens zijn die voor de reeds eerder vermelde mysterieuze ongrijpbare maar voor de slachtoffers goed voelbare groepsdruk zorgen.

En wat heet vroom? Het is toch straf dat precies dezelfde groep jongens die vandaag in de krant afgeschilderd worden als uiterst gematigd omdat zij later hun vrouw zélf zullen laten beslissen een sluier om te doen –naar ik vermoed zo een beetje op dezelfde manier als die Algerijn in Marseille een jaar geleden zijn vrouw ook zelf liet beslissen in het vervolg toch maar liever de sluier te behouden– elke zomer weer voor overlast zorgt in de openluchtzwembaden. Ongesluierde moslima's op school vormen voor hen een probleem, maar blanke meisjes in bikini's lastigvallen blijft met stip tijdverdrijf nummer één tijdens de vakantie. In die mate zelfs dat het provinciebestuur in Vlaams-Brabant twee jaar geleden zich zelfs genoodzaakt zag een verbod op zwemmen met lange shorts af te kondigen, en de MIVB liever geen natte broeken meer op de bus zag. Het provinciebestuur hield er bijna een racismeproces aan over.

Als het trouwens gewoon maar bij wat lastigvallen bleef. Statistieken zal je hierover in de Vlaamse pers niet lezen, omdat ze primo uitdrukkelijk niet bestaan, en secundo als ze bestaan zouden hebben, daar angstvallig uit weggehouden zouden worden. Maar waar ze wel bestaan en al eens in de pers belanden, blijkt echter duidelijk dat allochtone jongeren sterk oververtegenwoordigd zijn in de criminaliteit, in het bijzonder wat verkrachtingen betreft. Eveline de Wree constateerde in 2004 trouwens dat de daders van groepsverkrachtingen in Brussel uitsluitend allochtonen waren. In België hoeft men echter nog niet meer te doen dan te vragen eindelijk toch maar eens te beginnen de nationaliteit van criminelen te registreren om al beschuldigd te worden van racisme.

Ik heb echter zo'n vermoeden dat het pleidooi van Rik Pinxten en Björn Siffer in De Morgen –hetzelfde koppel trouwens dat een jaar geleden zoveel onzin verkocht over censuur– voor een «open debat –feiten op tafel– over de machocultuur bij moslimjongens, over familiaal geweld, over godsdienstige indoctrinatie, over gelijkheid van man en vrouw, over schijnhuwelijken en huwelijksmigratie, over scheiding van kerk en staat, over vrijheid van meningsuiting» in feite vooral een oproep is om de fel stinkende potjes stevig dicht te houden. De truuk om het meteen maar over alles te willen hebben is zo oud en doorzichtig als een ingesloten luchtbel uit de laatste ijstijd. Hetzelfde trouwens met de vraag van Jozef de Witte naar een «sereen en breed maatschappelijk» debat. Want een sereen en breed maatschappelijk debat, dat weet iedereen, is alleen maar mogelijk onder de progressieve gelijkzinde speerpunt van de maatschappij. Iedereen die al eens een kritisch geluid durft te laten horen over de voordelen en de geneugten van de multi-culturele maatschappij wordt daarbij nadrukkelijk verzocht zijn mond te houden, om die sereniteit niet te verstoren. Ook feitenmateriaal en statistieken die stigmatiserend zouden kunnen werken voor bepaalde bevolkingsgroepen kunnen het debat alleen maar verzuren. En als er dan nog iemand overblijft die zou durven opwerpen dat een hoofddoekenverbod in bepaalde omstandigheden misschien toch wel zijn nut zou kunnen hebben, zal er vooral daarover nog eens goed nagedacht moeten worden. Het kan immers alleen maar betekenen dat het racisme bij sommigen echt wel heel diep zit, hoe welwillend ze ook mogen zijn.

Moeten de hoofddoeken dan maar verboden worden? De zaak is natuurlijk dat dat het probleem niet is. Als moslimmeisjes absoluut een sluier willen –of een niqab, desnoods zelfs een boerka– om zich buiten de Westerse maatschappij te stellen, dan moeten ze dat vooral maar doen. Maar dan wel achteraf niet komen klagen dat ze gediscrimineerd worden en niet genoeg kansen krijgen. Trouwens liever een Mahinur Özdemir die met een hoofddoek in het Brussels Parlement duidelijk zegt waar ze voor staat, dan een of andere islamitische vijfde colonne die precies hetzelfde nastreeft. Het probleem stelt zich echter elders, namelijk bij de moslimjongens. Enerzijds eisen zij absolute kuisheid van hun zusters en nichten, maar op hun eigen driften mag geen enkele rem gezet worden. Enerzijds zorgen zij voor een absolute controle van de wandel en het gedrag van hun zusters en nichten, maar o wee als een politieagent eens naar hun papieren vraagt. Zij vernietigen op uiterst effectieve wijze alle kansen voor hun zussen en nichten om zichzelf te kunnen ontplooien en op de arbeidsmarkt aan hun trekken te komen, maar eisen zelf wel de beste baantjes op zonder daarvoor ook maar een klop te hoeven gedaan hebben – noch op school, noch op het werk zelf trouwens. Het zijn trouwens de moslimmeisjes niet die problemen ondervinden om in cafés en disco's binnen te raken, wat trouwens meteen ook de theorie ontkracht dat het aan het aangeboren racisme van eigenaars of de buitenwippers zou liggen.

Wordt het daarom niet tijd dat de moslimjongens eens ferm aangepakt worden? Dat zíj maar eens met een sluier, niqab of boerka rondlopen om hun kuisheid aan te tonen. Desnoods maar uit solidariteit, en met de imam met de grote mond Nordine Taouil op kop. Dat zíj maar eens van school thuisblijven als het er op de speelplaats en in het klaslokaal naar hun mening te onzedig aan toe gaat. Ze hoeven hun werkloosheidsvergoeding trouwens niet te gaan opstrijken als zij er niet tegen kunnen dat er achter de loketten ongesluierde vrouwmensen zitten die hen eventueel zouden kunnen verleiden – alsof die al zo zot zouden kunnen zijn. Dat ze ophouden met hun crimineel gedrag, zodat geen enkele agent het nog in zijn hoofd zou halen zijn tijd te verknoeien met het controleren van de identiteit van zulke voorbeeldige jongeren. Die agenten doen dat per slot van rekening ook niet voor hun plezier. Het is nu alleen maar de vraag of de Jozef de Wittes, Meyrem Alamaci's, Rik Pinxtens en Björn Siffers van deze wereld klaar zijn voor zo'n open debat, dan wel dat de gebeurtenissen van de afgelopen week alleen maar een aanleiding waren om nog maar eens de racistische bokken van de multi-culturele schapen te kunnen scheiden.

Read more...

Iran in vuur en vlam, waarom eigenlijk?(Vincent De Roeck)

Iran wordt nu al enige tijd geteisterd door rellen en straatgeweld. Aanleiding voor deze open oorlog tussen het ultra-conservatieve regime van Mahmoed Ahmadinejad en de iets minder conservatieve oppositie was de uitslag van de Iraanse presidentsverkiezing eerder deze maand. Die werd met 63% van de stemmen ruimschoots gewonnen door de zittende president. Omdat de eerste uitslagen vrij snel na sluiting van de stembureau’s al bekend gemaakt werden en Ahmadinejad ook in bepaalde oppositiegezinde steden met ruime voorsprong won, stak bij velen het buikgevoel de kop op dat Ahmadinejad de stembusslag vervalst zou hebben. Maar is dat wel zo? Volgens onze pers bestaat er geen twijfel over, maar ik ben er niet zo zeker van. Ahmadinejad is een radicale gek die we beter kwijt dan rijk zijn, daar bestaat geen twijfel over, maar dat betekent nog niet dat we hem van misdaden moeten betichten die hij waarschijnlijk niet gepleegd heeft. Dit staat trouwens los van het gebruik van excessieve macht achteraf in de nasleep van de verkiezingen.

Wie de democratie wil gebruiken om dingen in beweging te zetten, moet ook bereid zijn om de consequenties van het democratische proces te aanvaarden. Het is niet omdat de Westerse pers ingebed leefde in het kamp van Mir-Hossein Moussavi en zij daar natuurlijk een enorme pro-Moussavistemming detecteerden dat die analyse ook opgaat voor de rest van de samenleving. Het sprak bijvoorbeeld boekdelen dat de twee andere verliezende kandidaten, Mehdi Karoubi (1%) en Mohsen Rezaee (2%), aanvankelijk de uitslag wel aanvaardden en daar pas zeer recentelijk, o.a. door de niet aflatende Westerse druk, op zijn terug gekomen. De Iraanse blogger Reza Aslan had deze week misschien nog wel de juiste analyse tijdens zijn optreden in “The Daily Show” van Jon Stewart. Aslan legde uit dat de rellen van vandaag al lang niets meer te maken hebben met de eigenlijke verkiezing maar gewoon de lang verwachte uitbarsting zijn van een kritische onderlaag in de Iraanse samenleving die modernistisch ingesteld is en eindelijk gehoord wil worden.

De rellen waren nog maar net begonnen of de VRT voerde in haar middagjournaal de Irankenner Dirk Thieleman op. Die noemde de verkiezingen eerlijk. Het werd dan ook zijn enige televisieoptreden in deze crisis. Zo laag is het journaille dat vandaag ons nieuws brengt gevallen, men muilkorft de analisten die het niet eens zijn met de consensus van de redactie. Het gaat al lang niet meer om objectiviteit of de Waarheid, maar gewoon om het alsmaar bevestigen van het eigen Grote Gelijk, wars van de realiteit der dingen. Ik mag Thieleman wel en geloof best dat hij het bij het rechte eind heeft. Volgens Dirk Thieleman zijn alle Westerse reporters gestationeerd in Noord-Teheran, het rijkste en meest Westersgezinde deel van de stad én het land. Noord-Teheran is Moussavi-land, en de journalisten maken de fout om hun lokale ervaring daar te extrapolleren naar het ganse land. Ook de betogingen zelf werden door Thieleman genuanceerd. Marsen van één miljoen mensen op een bevolking van 70 miljoen zielen zijn immers te vergelijken met gewone manifestaties bij ons. Zij zijn helemaal niet de voorbode van een volksrevolutie, maar gewoon de allerhaast opgetrommelde militanten van Moussavi.

Iran is een land met een lange voortvarende geschiedenis waarvan wij in het Westen veel geleerd en overgenomen hebben. Sinds de Islamitische Revolutie is het open Perzië van de kunst en cultuur het gesloten Iran van de Ayatollah’s geworden, maar niet omdat het van bovenhand opgelegd werd. De Iraniërs hebben daar zelf voor gekozen. Zij zijn evenmin Westersgezind en progressief. Enkel onder de vrouwen in Iran lijkt er echt iets te bewegen, zoals ook “Forbes Magazine” deze week wist te vertellen. Die worden in de islamrepubliek achteruitgesteld en zijn echt wel uit op drastische hervormingen, maar daar stopt het ook. De nadrukkelijke aanwezigheid van vrouwen in de manifestaties bewijst helemaal niet dat de opstand door het gros van de bevolking gedragen wordt, maar gewoon dat vooral de vrouwen hopen op verandering met een andere president aan het roer. Puur eigenbelang dat door de Westerse journalisten als een collectieve strijd gepercipieerd wordt.

In “The Colbert Report”, een andere Amerikaanse talkshow, mocht vorige week een Iraanse medewerker van het “Carnegie Endowment for Peace” zijn zeg komen doen. En ook de uitleg van deze Karim Sadjapour hield in mijn ogen steek. Zelf een hervormingsgezinde, doorprikte hij de illusie van onze pers dat Moussavi wel degelijk een hervormer zou zijn. Moussavi en Ahmadinejad waren (en zijn) nauw met elkaar bevriend. Beide waren voetsoldaten in de Khomeini-revolutie en beide delen dezelfde visie op Iran, enkel via andere wegen. Moussavi wil misschien enkele lijfstraffen lichtjes aanpassen en vrouwen iets meer rechten geven, aan de sharia of de religieuze grondslag van de islamrepubliek zal ook hij niet raken. Moussavi is ook anti-Amerikaans en anti-Israël, alleen is hij een beetje voorzichtiger in speeches. En Moussavi, hoewel gesteund door de jonge rijke Iraniërs, is al evenmin een hervormer als het op uitreisvisa of economie aankomt. Idem voor het kernprogramma.

En dat is ook net de reden waarom Moussavi door het regime lange tijd gedoogd werd, tot op vandaag. Ahmadinejad gebruikt bruut geweld om de rellen in de kiem te smoren, maar geen haar op zijn hoofd dat er maar aan denkt om Moussavi rechtstreeks te kortwieken. Daarvoor zijn de onderlinge verschillen, ofschoon opgeklopt in onze pers, veel te klein. De Raad van Hoeders van Khamenei zit ook geklemd tussen beide. Hij houdt Ahmadinejad de handen boven het hoofd, maar zet tegelijkertijd Moussavi uit de wind. Dit is typerend voor deze toestand waarbij twee karakters met min of meer dezelfde ideeën én nauwe onderlinge banden het land verwoesten voor een politieke strijd die toch geen echte winnaar zal hebben. Dit neemt natuurlijk niet weg dat het gedrag van het regime de laatste dagen en weken, bijvoorbeeld het met scherp laten schieten op betogers of het met motors inrijden op manifestanten, totaal onaanvaardbaar is en geen enkele rechtvaardiging behoeft.



Wel weet ik zeker dat moest het Westen zich in deze zaak afzijdig gehouden hebben, en opnieuw: geen enkele van de twee is “onze” kandidaat, dan zou dit nooit ontaard zijn in de ravage die we vandaag in het nieuws kunnen zien. De Westerse pers draagt hier een verpletterende verantwoordelijkheid door ongenuanceerd de kant van één partij te kiezen. Net alsof zij niet wisten dat het gebruik van IT-snufjes zoals Twitter, YouTube en Facebook echt niet wijd en zijd verspreid is in Iran en ze dus per definitie al naar een extreemkleine minderheid van jonge welstellende pro-Westerse Iraniërs aan het luisteren waren… De honderden doden bewijzen dan ook maar één ding: Ron Paul, het libertarische Congreslid dat als enige tegen de Iranresolutie stemde, had andermaal gelijk! Hopelijk kan de pers, eens alle lijken geborgen zijn, zich eens bezinnen over de eigen rol die ze gespeeld hebben, en misschien, heel misschien, kan dat onze bemoeizucht temperen en het herstel zijn van een vorm van non-interventionisme. Iran voor de Iraniërs, is dat nu zo moeilijk? Hun interne problemen zijn eigenlijk toch ook gewoon onze zaken niet.


Meer over het Iraanse conflict op www.forbes.com.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.

Read more...

Weg met de Raad van Europa! (Vincent De Roeck)

Deze week viel mijn oog in “Flanders Today” op een artikel over een nieuw rapport van de Raad van Europa. Ik was geschokt door de inhoud van dat rapport, en niet alleen omdat ik daarover in de gewone media nauwelijks iets vernomen had, maar vooral door de misplaatste arrogantie van die internationale instelling. Rapporteur Thomas Hammarberg, de mensenrechtencommissaris van de Raad, was andermaal niet mals voor België. Naast traditionele grieven zoals de taalperikelen, ons minderhedenbeleid, de traagheid van onze justitie en bepaalde maatregelen zoals de “Vlaamse Wooncode” waren ditmaal ook ons vreemdelingenbeleid, onze privacywetgeving, de controle van onze ordediensten, onze gebrekkige aanpak van vrouwendiscriminatie, de afwezigheid van ouderlijke gedragsregels in de opvoeding en de toestand in onze gevangenissen kop van jut.

Op de voorstelling van het rapport vorige week in Brussel mocht die Hammarberg gerust komen verklaren dat het Belgische systeem “in het algemeen” wel adequaat werkt als het op de bescherming van burgerlijke vrijheden en mensenrechten aankomt en dat er eigenlijk maar “een paar” verbeteringen moesten worden doorgevoerd, toch bleek dit gematigd optimisme helemaal niet uit het rapport zelf… Ik ben furieus over dit rapport, en niet omwille van de inhoud, want met het gros van de beschreven kritieken ben ik het grotendeels wel eens. De toestand in onze gevangenissen is inderdaad ondermaats en het leven in onze asielcentra inderdaad niet rooskleurig. Voor dat eerste zou een privatisering tot een duurzame oplossing kunnen leiden, en voor dat tweede hebben we een adequate asielrechtbank nodig die elke vreemdeling binnen de maand van antwoord kan dienen, eventueel gekoppeld aan een wachttijd in het land van herkomst. Of het overwegen van de vrije migratie-optie natuurlijk…

Ook qua bescherming van de privacy van de burgers is België zeker geen gidsland, en al evenmin als het op overheidstransparantie, duidelijk omlijnde terreurwetten of de controle op de ordediensten aankomt. Verder ben ik natuurlijk wel tevreden dat België niet goed scoort als het op positieve discriminatie van vrouwen in de economie aankomt of op vlak van het via wetten verbieden van de “educatieve tik” van ouders. Er zijn waarschijnlijk gezinnen waar dit laatste een probleem kan zijn, maar het zijn in mijn ogen nog steeds de ouders die bepalen hoe hun kinderen opgevoed worden, en niet de overheid. Idem voor de bedrijven die in mijn optiek nog steeds vrij zijn om welbepaalde personen aan te nemen en die een welbepaald loon te betalen volgens hun eigen vrij bepaalde criteria. Ik wil liever geen bureaucraat in elk huis of elk bedrijf.

Het rapport, en de instelling die zoiets publiceert, mag voor mijn part zonder veel tranen of tandengeknars naar de vuilnisbelt van de geschiedenis verbannen worden. België heeft zijn mankementen, en ik ben één van de eerste om dat telkens openlijk toe te geven en aan te kaarten, maar dit geeft nog geen mandaat aan een buitenlandse instelling om ons hier te komen zeggen hoe wij ons boeltje moeten runnen. Ondanks al haar gebreken is België nog steeds een functionerende rechtsstaat en dito democratie, en kunnen onze burgers nog steeds vrij hun mening vormen en deze ventileren. Als een bepaalde praktijk op de Belgen hun maag zou liggen, zullen zij via de geijkte kanalen van hun overheid wel een hervorming daarvan eisen. Zo heeft dat in België - en in alle andere West-Europese landen trouwens - al eeuwenlang gewerkt, en zo zal dat nog eeuwenlang probleemloos blijven werken.

Geen enkele buitenlandse of internationale instelling heeft van mij de bevoegdheid gekregen om in mijn naam mijn overheid te komen bekritiseren. Als ik het met iets niet eens ben, zal ik het zelf wel zeggen. Ik heb daar de Verenigde Naties, de Europese Unie, de Raad van Europa of een andere moreel gecorrumpeerd onderdeel van de éénwereldregering niet voor nodig… Het is in deze zaak dus eigenlijk vooral de inertie van de Belgische politici die mij zorgen baart. In plaats van duidelijk te maken bij de Raad van Europa dat wij hier onze eigen boontjes wel zullen doppen, knikken wij braaf en slikken wij alle interventionistische nonsens van Straatsburg. Jammer dat ik van de voorstelling van dit rapport niet eerder weet had. Het materiaal had anders vorige week klaargestaan om die Hammarberg en zijn hofhouding met pek en veren het land uit te jagen.


Meer over deze recente heisa op www.flanderstoday.eu.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.

Read more...

Logofobie is een bekend probleem (vpmc)

Dit is een transcriptie van een 5 minuten durend fragment uit “Répliques”, de onvolprezen zaterdagmiddagrubriek van Alain Finkielkraut op France Culture. De zesde juni had zijn rubriek als titel: Qui a peur de la banlieue?, en Finkielkrauts gasten waren de professoren Judith Revel en Pierre Jourde.

Eén vraag van het gesprek was, zoals vaker, hoe het mag komen dat onze islamitische gasten, ook van de n^de generatie, het op school toch zo slecht doen?
(Blijkbaar is dat niet enkel in Vlaanderen het geval, zoals onze journalisten graag concluderen uit internationaal wetenschappelijk onderzoek.)
Ligt het aan schandelijke discriminatie, of zou het denkbaar zijn dat er toch aan de islam zelf, of aan die cultuur, of anders aan de huwelijkspatronen die daarmee samenhangen, iets schort? Hoe komt het bijvoorbeeld dat jongeren zich nog wel eens tegen de school zelf en haar gebouwen keren?

We vallen in het gesprek binnen, bij een repliek van Jourde aan zijn welmenende gespreksgenote die een paar spijtige insinuaties had gemaakt, die ik niet hoef te citeren aangezien zijn antwoord duidelijk genoeg is, en procedés als deze van Revel aan iedereen genoegzaam bekend zijn.

Pierre Jourde: …non mais je suis d’accord. L’explication socio-économique est nécessaire, mais à mon sens elle n’est pas suffisante. Je veux dire par là, que dans des conditions –il y a parfois des conditions qui sont assez bonnes, aussi dans les collèges de banlieue– il y a des dégradations qui sont en effet, comme vous l’avez dit, dues à un manque d’investissements, mais il y en a qui sont dues directement, à l’action malheureusement des ...des élèves, il y a aussi je crois –qui est un trait d’époque d’ailleurs, qui n’est pas seulement un trait de banlieue– la difficulté, ça n'a pas été mon cas, mais la difficulté pour certains collègues, je le voyais bien, à simplement faire un cours, faire un cours même dans de bonnes conditions, c'est-à-dire faire accepter une parole qui soit une parole apportant du ...du sens, apportant des connaissances. De plus en plus, au fond, le cours se passe à négocier, d’un certain côté. À négocier toutes sortes de choses d’ailleurs, l’entrée, la sortie, la bagarre avec le voisin, à négocier le contenu du cours d’ailleurs, cela arrive aussi, donc, je veux dire, l’école est fondamentale en effet pour, comment dirais-je, pour le progrès social qu’on peut, qu’on doit souhaiter pour ces populations reléguées des banlieues. Simplement, elle ne fonctionne pas, et à mon sens, si elle ne fonctionne pas ça n’est pas seulement pour des conditions socio-économiques, c’est de manière toute aussi importante dû à la fois à une impossibilité de faire passer un discours, une attention qui est la seule manière au fond de faire passer des connaissances, et aussi à une philosophie de l’école qui s’est développée pendant vingt ans, qui a consisté à dire que c’étaient les apprenants, comme on dit, qui avaient à apprendre quelque chose aux professeurs, et non pas l’inverse.
Tout à l’heure vous m’avez relevé, à propos d’identité culturelle – je voudrais m’y attarder un instant parce que vous avez laissé entendre …qu’au fond, mon discours consistait à donner comme causalité à ces problèmes, la couleur de peau, ou l’origine nationale ou ethnique.
C’est un peu un coup bas. Alors je voudrais vous dire un certain nombre de choses.
Je viens de gagner un procès, contre des paysans du Cantal, qui ont lapidé mes enfants noirs. Un procès pour racisme. J’ai donné des cours d’alphabétisation, gratuitement, sur mon temps libre, dans ma jeunesse, à des immigrés, d’origine maghrébine. Je me suis battu dans le métro contre des gens qui tenaient des propos racistes, anti-arabes. Je tiens à dire tout ça.
Je veux dire que le discours essentialiste, le discours essentialiste populaire et xénophobe, qui consiste à dire que… telle population a tel comportement parce que c’est comme ça, c’est inné: c’est l’Ennemi! de même que le discours iréniste, qui consiste à dire que …ne-voyons-pas-le-problème, est aussi l’Ennemi.
Je veux vous raconter une anecdote, elle n’est pas tout à fait hors sujet. Dans une émission, récemment, j’étais face à l’ancien conseiller de Lionel Jospin, à la télévision, et je lui ai dit la chose suivante: lorsque j’étais professeur dans un Lycée technique de Nogent-sur-Oise j’avais une classe de chaudronniers, à cent pour cent blancs –Nogent-sur-Oise– qui me disaient: monsieur, les arabes, nous on les aime pas, parce qu’ils nous agressent, et ils nous volent.
Je leur ai dit, là les gars –alors, essentialisme populaire– je leur ai dit là les gars, il y a un problème qu’il va falloir qu’on règle.
Il se trouve que dans une autre classe il y avait un jeune homme, d’origine maghrébine –mais puisque tel est le problème il faut bien le nommer! puisque c’est leur problème, c’est ainsi qu’ils le nomment– et je leur ai dit: un, j’ai été contacter le jeune homme qui était assez brillant, assez intelligent, qui réfléchissait, je lui ai dit: est-ce que tu acceptes de venir dans ma classe de chaudronniers, ça va être difficile, leur parler de ta condition? Il est venu, il leur a parlé en effet de ses problèmes, et ils ont été non pas convaincus, ils ont été ébranlés. En tout cas, ils se sont posé un certain nombre de questions sur ce qu'il pensait. J’avais l’impression, ce faisant, de faire un acte militant antiraciste, comme je l’ai fait toute ma vie.
Qu’a dit l’ancien conseiller de Jospin qui était en face de moi? “Monsieur j’estime indigne de la part d’un professeur d’avoir prononcé plusieurs fois le mot Arabe!”
C'est-à-dire que nous voulons bien une société métissée, mais nous ne voulons pas savoir ce qu’on métisse. Nous voulons bien, enfin nous acceptons qu’il y ait des problèmes, mais nous ne voulons pas nommer les problèmes, or, pour moi, je m’excuse Alain Finkielkraut [non, mais allez-y], je fais partie de cette génération pour qui le progrès, la liberté, l’égalité, la lutte pour les droits des femmes, la lutte contre le racisme, étaient des choses qui allaient de pair. Parce que c’est là la génération qui a soutenu la “Marche des Beurs”, qui a soutenu “Touche pas à mon pote”.
Et puis, dans cette génération il y a un certain nombre de gens qui ont commencé à se poser des questions. Quand on voit des jeunes gens qui manifestent contre le travail précaire, qui se font casser la figure, aux cris de “sales blancs”, et dépouiller aux cris de “sales blancs”, par des groupes, au fond, qui se définissent eux-mêmes –pas moi qui définis– par leur ethnicité ...j’ai commencé à me poser des problèmes.
Quand j’ai eu une, deux, trois, quatre amies travaillant en banlieue dans des collèges, me disant: je ne peux pas enseigner la Shoah! ou des jeunes femmes me disant: je me fais draguer dans la rue, je ne veux pas être draguée, et on me dit: “t’as qu’à mettre ton voile!” ...parce que là, ces femmes en question sont colorées, donc identifiées à la communauté maghrébine, et si elles sont maghrébines elles doivent porter le voile ...ou elles sont draguables.
Et là, tout à-coup, j’ai senti une rupture, parce qu’il m’a semblé que la lutte que j’ai toujours menée pour ce progrès-là, et bien ...il y avait un problème. Et la question que je me suis posée, c’est pourquoi certains d’entre nous, certains intellectuels ont refusé cette rupture.

…zeker, daar ga ik mee akkoord. De socio-economische verklaring mag niet ontbreken, maar naar mijn smaak volstaat ze niet. Ik bedoel, dat onder omstandigheden –en soms zijn die omstandigheden nog redelijk gunstig, ook in voorstadsscholen– er inderdaad verval voorkomt, dat zoals u opmerkte duidelijk te wijten is aan onderinvestering, maar je ziet ook verval dat helaas direct aan het gedrag van de leerlingen te wijten is. Ook komt het voor, meen ik –en dat is een fenomeen van onze Tijd, niet enkel van de voorsteden– dat het moeilijk wordt om les te geven, dat was niet mijn geval, maar sommige collega’s ondervonden problemen, zag ik, om simpelweg les te geven, zelfs in goede omstandigheden. Dat wil zeggen om een boodschap te laten aanvaarden die inhoud wilde aanreiken, kennis wilde aanreiken. Van langs om meer wordt de lestijd besteed aan onderhandelingen mag je zeggen. Onderhandelingen over alles en nog wat: beginuur, einduur, ruzie met de buur, onderhandelingen verder over de inhoud van de les, dat heb je ook.

Maar wat ik wil zeggen: voor de sociale promotie, die je aan die, hoe zal ik het zeggen, aan die achtergestelde voorstadsbevolking kunt en moet toewensen ...is de school toch essentieel? Maar ze functioneert simpelweg niet, en als je het mij vraagt dan zijn het niet enkel socio-economische factoren die maken dat ze niet functioneert.

In even belangrijke mate ligt dat eerstens aan de onmogelijkheid om nog een boodschap over te brengen, om aandacht te wekken, wat tenslotte de enige manier is om kennis door te geven, en ook aan een bepaalde onderwijsfilosofie van de laatste twintig jaar, die beweert dat het de leerlingen zijn die aan de leraar iets moeten bijbrengen, en niet omgekeerd.

Daarstraks, in verband met culturele identiteit, hebt u mij voorgeworpen –en ik wil daar toch even bij stilstaan– u liet namelijk verstaan dat, ten gronde genomen, mijn redenering er in bestond om de oorzaak van deze problemen in de huidskleur, of de nationale of etnische afkomst te zoeken.

Die slag komt wat laag aan. Laat ik u even een paar zaken vertellen.

Nog maar net heb ik een proces gewonnen, tegen boeren van de Cantal, die aan mijn kinderen, zwarte kinderen, verwijten hadden gemaakt. Een proces wegens racisme.

Ik heb alfabetiseringsles gegeven, voor niets, in mijn vrije tijd, toen ik nog jong was, aan immigranten, van Maghrebijnse afkomst.

In de metro heb ik gevochten tegen lui die racistische, anti-Arabische praat verkochten.

Dat wil ik graag even kwijt.

Wat ik bedoel is, dat de essentialistische gedachtegang, de populaire en xenofobe essentialistische gedachtegang, die er in bestaat te zeggen dat …deze of gene populatie, dit of dat gedrag vertoont omdat het nu eenmaal zo is, aangeboren namelijk – dát is de Vijand! en net zo goed is de irenische gedachtegang, die erin bestaat te zeggen …ach wat, ik zie geen probleem – ook de Vijand!

Laat ik u een anekdote vertellen, ze is niet geheel naast de kwestie.

In een recent televisieprogramma zat ik tegenover de oud-adviseur van Lionel Jospin, en ik zei hem het volgende: toen ik leraar was in een technische humaniora in Nogent-sur-Oise, had ik een klas van koperslagers, voor honderd procent blank –Nogent-sur-Oise– die mij zegden: mijnheer, Arabieren, daar moeten wij niet van hebben want zij vallen ons aan, en bestelen ons.

Ik zei hen: kijk jongens –duidelijk populair essentialisme– ik zei hen: kijk jongens, hier is iets aan de hand, en dat moeten wij uit zien te klaren.

Nu zat er in een andere klas een jongeman, van Maghrebijnse komaf –ja, tenslotte is dát het probleem, en moet je het benoemen! want het is hun probleem, zij geven het die naam– en ik heb hen gezegd... (vooraf, ik heb die jongeman aangesproken, die vrij briljant was, vrij intelligent, die nadacht over dingen, en ik heb hem gevraagd: zou je bereid zijn om aan mijn klas van koperslagers, niet zo makkelijk, iets te vertellen over jouw situatie?).

Hij is gekomen, hij heeft hen inderdaad verteld over zijn problemen, en ze waren …niet overtuigd, zij waren uit hun lood geslagen. In elk geval, ze hebben zich een aantal vragen gesteld, over hoe hij dacht over de zaken.

Mijn indruk daarbij was, dat ik een daad van militant anti-racisme stelde, zoals ik mijn hele leven al had gedaan. Wat had nu die oud-adviseur van Jospin te vertellen, die recht over mij zat? “Mijnheer, ik beschouw het als onwaardig, dat een leraar bij herhaling het woord Arabier in de mond neemt!”

Het komt er dus op neer, dat wij graag een gekleurde maatschappij willen, maar wélke kleurtjes wij mengen willen we niet weten. Wij geven toe, of liever wij accepteren dat er problemen zijn, maar een naam aan die problemen geven doen we liever niet. Terwijl voor mij, en ik verontschuldig mij Alain Finkielkraut [onnodig, gaat u door], ik behoor tot die generatie voor dewelke vooruitgang, vrijheid, gelijkheid, strijd voor de vrouwenrechten, strijd tegen het racisme, zaken waren die een geheel vormden. Tenslotte stond die generatie achter de “Mars van de [tweede generatie- mv] Noord-Afrikanen”, stond achter “Touche pas à mon pote”.

En dan, zijn er in dié generatie een aantal mensen zich vragen beginnen te stellen.

Als je jonge mensen hebt zien betogen tegen de hachelijke arbeidstoestanden, en je die vervolgens in elkaar zag slaan onder kreten van “smerige blanken”, terwijl zij beroofd werden onder kreten van “smerige blanken”, door groepen die als het er op aankomt zichzelf –ik hoef dat niet te doen– etnisch definiëren …ik ben mij daar vragen beginnen bij stellen.

Als ik één, twee, drie, vier vriendinnen heb, die werken in voorstadsscholen, en die mij zeggen: Over de Shoa kan ik geen les geven! of jonge vrouwen die mij zeggen: ik word lastiggevallen op straat, ik wil niet lastiggevallen worden, en dan antwoorden ze mij: “Je moet je sluier maar omdoen!” …want ja, het betreft hier donkere vrouwen, en dus worden zij tot de Maghrebijnse gemeenschap gerekend, en als Maghrebijnsen zijn zij verplicht om de sluier te dragen, zo niet …kunnen zij rustig worden lastiggevallen.

Kijk, daar, plots, heb ik, een breuk gevoeld. Want het leek alsof de strijd die altijd de mijne al was geweest, voor die vooruitgang ...wel …er was een probleem.

En de vraag die ik mij toen stelde was, waarom sommigen van ons, sommige intellectuelen, die breuk weigeren te zien.

Misschien een idee voor de zoon van die andere 68-er, Goossens? een debat met deze Pierre Jourde, in zijn KVS ? Maar dan niet met zijn vader als tegenspeler, want die moet nog wat boterhammen eten.

.

.

Read more...

Toch drie verstandige economen in Europa (Vincent De Roeck)

Vorige zomer had ik het genoegen om in Georgië enkele lessen macro-economie te krijgen van Simeon Djankov, de hoofdeconoom bij de Wereldbank verantwoordelijk voor de “Doing Business Index”. Na tien dagen samen doorgebracht te hebben als enige buitenlanders in een afgeschermd luxeresort tijdens de Russisch-Georgische oorlog, kan ik hem als goede kennis of zelfs als vriend beschouwen. Op mijn vele tripjes naar Bulgarije voor Libertas van de laatste maanden zag ik ook de kans schoon om hem daar eens op te zoeken. Hij was door zijn overheid naar Sofia gesommeerd om hen advies te komen geven over de aanpak van de economische crisis. De zakenkrant “Sofia Echo” gaf hem ook een forum om zijn ideeën te ventileren. En Djankov maakte mijn verwachtingen waar. Hij weigerde mee te huilen met de wolven in het bos en presenteerde een uitgebreid “plan-of-action” aan zijn regering, bestaande uit een drastische vermindering van de belastingen op arbeid, het privatiseren van alle overblijvende staatsbedrijven en het stoppen van staatsinvesteringen, ook die in infrastructuur, omdat hun effect pas op de lange termijn zichtbaar zou zijn en zij dus in geen enkel opzicht zouden bijdragen aan een verzachting van de huidige crisis. Daarbij bevestigde Djankov ook zijn rotsvast vertrouwen in de private sector, zeker in een land als Bulgarije, om betere en goedkopere infrastructuur te bouwen.

Velen zullen de ideeën van deze econoom radicaal vinden, maar men kan hier niet om de feiten heen. Simeon Djankov is geen gewoon libertarisch hobbyistje dat zijn ideeën vrij kan spuien zonder rekening te houden met de praktische realiteit. Hij is hoofdeconoom bij de Wereldbank, leidt één van de meest prestigieuze indexprojecen in de wereld, en wordt door de gerenommeerde REPEC-ranking als één van de 100 beste economen in de wereld beschouwd. Djankov maakte ook furore als adviseur van superhervormers zoals Kakha Bendukidze in Georgië, Alvaro Uribe in Colombia en (in mindere mate) Vincent Van Quickenborne in België. Deze week kreeg ik een voorpublicatie in mijn mailbox van een nieuwe paper van hem over ontwikkelingshulp. Deze materie is een beetje zijn stokpaardje, en ook al worden zijn bevindingen door NGO’s steevast afgeschoten, toch blijft hij volhouden. Vorig jaar richtte hij zelfs een eigen mini-denktank op om zich over ontwikkelingshulpvraagstukken te buigen. Djankov gelooft in vrijhandel als motor voor ontwikkeling en kant zich scherp tegen elke vorm van ontwikkelingshulp omdat die corruptie bevordert en vooruitgang tegengaat. Het zal niemand verbazen dat ik zulke economen op handen draag, en het kan zeker ook eens geen kwaad moesten de fans van Paul De Grauwe deze Bulgaar eens googlen.

Thomas Geissler is een andere economische baanbreker. Deze bezieler en CEO van de Duitse firma “TG-Golden-Super-Markt” is in de eerste plaats een ondernemer met een neus voor zaken en in de tweede plaats een overtuigd klassiek-liberaal. Geissler verwacht hyperinflatie in Europa en bijgevolg een massale "run-on-gold" als stabiele investering. De laatste maanden zien we ook al een significante stijging van goudtransacties en alle indicatoren geven aan dat deze trend zich de volgende maanden en jaren nog verder zal doorzetten. Geissler lanceerde deze week dan ook een nieuw initiatief: goud-bankautomaten. Gisteren werd de eerste “Gold-to-Go ATM” in het station van Frankfurt ingehuldigd en ook elders in Duitsland, en later in Europa, zullen deze bankautomaten geïntroduceerd worden. Op de dag van de lancering gaf Allianz dit initiatief al een duwtje in de rug door een rapport te publiceren waarin te lezen stond dat elke Duitse portefeuille idealiter 15-20% fysiek goud zou bevatten. De automaten zullen goud verkopen aan 31 EUR (44 USD) per gram, maar de prijs zal natuurlijk dagelijks herbekeken worden. Geissler eert het principe “put your money where your mouth is” en bewijst aan vele criticasters dat ook libertariërs aan hun ideeën iets kunnen winnen. Ik hoop natuurlijk, als voorstander van een goudstandaard, dat hij gelijk krijgt. En ook voor mezelf biedt dit systeem perspectieven omdat ik zo ook zelf zéér eenvoudig goud zal kunnen kopen. Tenslotte ook nog even melden dat de leverancier van het goud onze eigen Umicore is.

De derde in dit rijtje van verstandige economen is de Hongaarse professor Gusztav Bienerth. De huidige voorzitter van de “American Chamber of Commerce” (AmCham) in Hongarije en docent rechtseconomie aan de Eotvos Lorand-universiteit speelde niet enkel enige tijd met de idee om de Libertas-lijst in Hongarije te trekken, vandaar dat ik hem ken, maar geldt in zijn land ook als een autoriteit op het vlak van macroeconomisch beleid. Zijn verleden als directeur van de Hongaarse voetbalbond en zijn lange staat van dienst bij consultingbedrijven als “Ernst & Young” en “PriceWaterhouseCoopers” maken van hem niet enkel een bekend gezicht in Hongarije maar ook de geknipte man om de overheid op vlak van beleid te adviseren. Bienerth is apolitiek, maar economisch wel sterk liberaal georiënteerd. Zo kon hij de laatste jaren zowel socialistische als liberaal-conservatieve excellenties dienen. Toen ik in maart in Budapest was voor een alumniconventie en nadien met deze professor voor het eerst kennis kon maken, bleken zijn ideeën al uitermate sound te zijn. En naarmate de crisis ook in Hongarije erger werd, nam ook de gematigdheid en voorzichtigheid van zijn discours af, zo blijkt althans uit zijn actuele beleidsvoorstellen en uit enkele recente artikels van hem waarop ik mijn hand heb kunnen leggen.

Op de website van de “Budapest Times”, een Engelstalige Hongaarse krant die zich in hoofdzaak focust op een internationaal zakelijk publiek, las ik deze week nog Bienerths reactie op de publicatie van de WCC-index van de Zwitserse IMD-managementschool. Deze index meet de competitiviteitsgraad van alle landen in de wereld. Hongarije eindigde 45ste, zeven plaatsen lager dan vorig jaar, en moest ditmaal alle andere Centraal-Europese en het gros van de Oost-Europese landen laten voorgaan. Bienerth kiest nu voor paardenmiddelen en trekt resoluut de kaart van deregulering, privatisering, corruptiebestrijding, minder overheidsplannen en een drastische reductie van de belastingen en soortgelijke heffingen, ook (vooral!) in deze economisch slechte tijden. De Hongaren zijn misschien nog niet helemaal overtuigd van het gelijk van deze academische duizendpoot en politieke kameleon, maar ik ben dat wel. Crisissen zijn onafwendbaar en recessies zijn broodnodig voor een gezonde economie om zich van haar overtollige vet (de zogenaamde “misallocaties”) te ontdoen. Dit wist Hayek al, en dit weten de drie bovenstaande economen ook maar al te goed. Waarom zouden onze politici dat dan niet inzien? Of onze "economen"?


Meer over de Europese economie op www.universityworld.com.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.

Read more...

De piramide van Maslow en de creatie van private veiligheid (De Anarcho-Kapittels)

I. Inleiding: het probleem van a posteriori kennis in de geesteswetenschappen en de creatie van private veiligheid.

Een van de meest pertinente kritieken op de premissen van het filosofische libertarisme is dat zij ervan uit zou gaan dat wanneer een rechtsorde gebaseerd op instituties die geen beroep dienen te doen op een dwingend geweldsmonopolie, dit een complete chaos tot gevolg zal hebben. Wanneer de staat volledig ontwapend zou worden, en haar bestaan tot een duistere bladzijde in de geschiedenis zou verworden, dan is de geest van Hobbes voorgoed terug uit de fles, en wordt een allesvernietigende oorlog van allen tegen allen ons deel. Want zonder een afdwingbaar rechtsbestel is er geen enkele waarborg dat een conflicterende partij zich dient te schikken naar deze of gene verordening van een (wederzijds) aangestelde rechter, een besluit van een bepaalde gemeenschap of van een privaat nutsbedrijf in veiligheids- en rechtsvoorziening. Een situatie die wat doet denken aan het conflict tussen paus Bonifatius VIII en koning Filips De Schone van Frankrijk om de claim op de hoogste macht binnen Europa, en waarbij Bonifatius het niet naliet de vorst te excommuniceren. Eén van Filips' ministers liet zich toen laconiek ontvallen dat: “...het zwaard van de paus is van papier, dat van mijn meester is van staal.” Hiermee werd verwezen naar het feit dat het enige wapen waarover de paus beschikte, dat van de geschreven verordeningen en excommunicaties was, maar dat dit allerminst de Franse troon tot wankelen bracht. Deze analogie zou, zo luidt de kritiek, ook van toepassing zijn op libertarische rechtspraak en geschillenbeslechting: veroordeel maar zoveel je wil, het kan mij toch niets deren.

Vaak gaan de critici van het libertarisme – tot op zekere hoogte dus allen die de staatsideologie genegen zijn – uit van een negatief mensbeeld, zoals geschetst door Hobbes. In wezen doet deze antropologische beschouwing echter allerminst afbreuk aan de premissen van het libertarisme; zij staat neutraal ten aanzien van psychologische en veralgemenende antropologische aannames. Binnen de libertarische beweging is het echter opmerkelijk dat buiten de natuurrechtelijke fractie, ook een tweede stroming zeer dominant is die zich wél wenst te beroepen op dergelijke (a posteriori) hypothesen omtrent de menselijke aard. Vaak trachten zij middels geformaliseerde berekeningen en abstracte gedachte-experimenten (zogenaamde “speltheorieën”) een rechtsnormatieve conclusie tot stand brengen. Hun pogingen en methodes zijn echter ijdel, en gebaseerd op de compleet uit de lucht gegrepen opvatting van de mens als rationele homo economicus, een veronderstelling die vooral in de premissen van de neoklassieke paradigma’s en, bij uitbreiding, de Chicago School is terug te vinden. Typerend voor libertarische auteurs die geschoold zijn in de rechtseconomische traditie (waarvan o.a. Edward Stringham en David Friedman typevoorbeelden zijn) is dat zij van de prudentialistische en utilitaristische vooronderstelling vertrekken dat ieder persoon zijn eigenbelang nastreeft, democratie een inefficiënt systeem is dat slechte en overbodige wetten produceert (zie o.a. Bryan Caplans The Myth of the Rational Voter, 2007) , en beter vervangen kan worden door een systeem gebaseerd op private zelfbeschikking.

Nu is het zeker zo dat de premisse van het handelen uit eigenbelang nogal tamelijk veel voorkomt; iets wat ikzelf vorig jaar ook nog wist te beamen (1) . Maar de stelling dat leden van vakbonden, ngo’s, werkgeversorganisaties, federaties,… op het publieke domein handelen uit particuliere belangen, is een hypothese met, empirisch gezien, een zeer hoog waarschijnlijkheidsgehalte; maar zolang er nog één uitkeringsgerechtigde is die voor een klassiek-liberale partij zou stemmen, of indien er nog steeds één frequente gebruiker van het openbaar vervoer is die, uit principe, gekant is tegen een van staatswege gesubsidieerde uitbreiding van het trein- en tramnet, dan betekent dit dat de utilitaire public choice theorema gebaseerd zijn op een empirische hypothese die steeds vatbaar blijft voor falsificatie. Op die manier is bereikt men vanuit de public choice theorie dus slechts a posteriori informatie, die slechts relatieve kennis kan opleveren.

Toch hebben de menswetenschappen het gelukkige voordeel getroffen dat zij slechts gedeeltelijk, en liefst zo min mogelijk, gestoeld zijn op empirische, falsifieerbare kennis. Zij kan zich immers beroepen op enkele a priori en apodictische gegevens, die de menswetenschappen in staat stellen over zekere, niet-falsifieerbare kennis te beschikken. Ondermeer de methode van de Oostenrijkse economische School is wat dat betreft zeer vruchtbaar gebleken. Hetzelfde geldt ook voor de rechtstheorie en de politieke filosofie, die beroep doen op het a priori gegeven van de mens als redelijk (=/= rationeel!!!) wezen, en hieruit een onweerlegbare argumentatie-ethiek uit weten te destilleren.

Nu is het zeker zo dat de methode van de argumentatie-ethiek, zoals ontwikkeld en verdedigd door eminente heren als Frank van Dun en Hans-Hermann Hoppe, zeker een lichtend pad is om te bewandelen. Zij wordt vaak gecontrasteerd met de methode die utilitaristen en public choice-economisten hanteren, die slechts vanuit een empirisch psychologisme hun theorieën weten te staven. Hoewel de aanhangers van de natuurrechtsleer en de argumentatie-ethiek wegens hun meer deontologische aanpak en de integratie van duidelijke kwalitatieve invullingen in hun ethiek en rechtsleer veruit superieur zijn in hun manier van werken, wil ik in dit essay wijzen op een derde weg (mijn excuses voor de cynische woordspeling…) die kan aantonen dat zorg voor veiligheid ingebakken zit in de menselijke natuur, en een Hobbesiaanse vrees voor een oorlog van allen tegen allen dus ongegrond is. Deze weg heeft met de theoretici van de public choice-traditie gemeen dat zij gebaseerd is op een psychologische vooronderstelling, maar deze vooronderstelling is geen empirisch verifieer- of falsifieerbare hypothese, maar apodictische, a priori zekerheid; waar dan weer de adepten van het natuurrecht voortdurend op zouden hameren. Alleszins dient er te worden toegegeven dat deze weg die steunt op (a priori) psychologische gronden minder aantrekkelijk en ‘volledig’ is dan wat de natuurrechtaanhangers voorstellen, omdat zij de argumentatie-ethiek duidelijk situeren in een dialogaal gebeuren met de medemens, terwijl psychologische gronden slechts een gelding hebben vanuit een hermetisch afgesloten ik, en dus misschien minder nuttig kunnen zijn om een rechtstheorie mee te gronden. Niettemin is het een mijns inziens interessante weg, en ik hoop er niet teveel oneffenheden, kuilen en putten op tegen te komen.


II. De humanistische antropologie van Abraham Maslow

Goed, tot nu toe hebben we dus begrepen dat het om een psychologische theorie gaat die leunt op a priori gronden, en meerbepaald – om de sluier eindelijk op te lichten – de humanistische antropologie van Abraham Maslow (1908-1970). Nu zullen de meeste critici natuurlijk zeggen dat ook Maslows psychologische theorieën gebaseerd zijn op loutere hypothesen in verband met het menselijk gedrag (o.a. dat zij zoeken naar zelfvervolmaking), en dus net zo vatbaar zijn voor falsificatie en kritisch onderzoek als de leerstellingen die het behaviorisme, de psychoanalyse, de diepte-psychologie, enz. ons hebben verteld. Ik kom later nog uitvoerig terug op deze methodologische kwestie, maar zou er graag voor willen opteren vooreerst Maslows psychologische theorie uit de doeken te doen.

De humanistische antropologie en psychologie van Maslow vindt zijn oorsprong als reactie tegen de benaderingen die in de eerste helft van de 20ste eeuw dominant waren. In Europa waren ondermeer de psychoanalytische benadering van Sigmund Freud en de experimentele psychologie van Wilhelm Wundt nog relatief populair, terwijl in de Verenigde Staten voornamelijk het behaviorisme van J. B. Watson en B. F. Skinner grote furore maakte. Maslow leek bij de aanvang van zijn carrière als psycholoog vooral aangetrokken te zijn door het behaviorisme – dat het menselijke zijnsverstaan reduceert tot een mechanische stimulus-respons-relatie, en hiermee iedere vorm van innerlijk bewustzijnsleven tracht te elimineren – omdat deze theorie het best in overeenstemming was te brengen met de gangbare normen van wetenschapsbeoefening (de theorie bevat zo weinig mogelijk hypothetische en ontologische premissen (Occams scheermes), is toepasbaar op een zo groot mogelijk aantal gevallen, en is zowel intern als extern coherent). Er was echter één gebeurtenis in Maslows leven die zijn geloof in het behaviorisme deed wankelen, namelijk de geboorte van zijn kind. Maslow schreef hierover: “Ik keek naar dat kleine, geheimzinnige ding […] volgens mij kun je geen behaviorist meer zijn, zodra je een kind hebt.” Maslow verwierp dus de these van de behavioristen dat de mens slechts een machine is, waarbij de geregistreerde “output” (een handeling) slechts het gevolg is van welbepaalde prikkels. Maar ook de psychoanalyse van Freud werd fel onder vuur genomen: de freudiaanse psychologie wordt immers gekenmerkt door een zeer negatief mensbeeld, en heeft ook de neiging het menselijke wezen te reduceren, bijvoorbeeld door een instantie die steeds uit is op (seksuele) bevrediging. Volgens Freud zijn menselijke gevoelens en handelingen dan ook ontstaan uit allerlei “driften”, die de mens in zijn bestaan constitueren. Wat Maslow verwijt aan zowel behavioristen als freudianen, is dat zij allebei de mens zien als een voortzetting van het dierenrijk.

En dat beeld klopt niet volgens Maslow. Teruggrijpend naar Aristoteles’ idee dat buiten een vegetatieve en animale ziel, de mens ook nog over vermogens beschikt die hij niet deelt met andere specimen behorend tot het planten- of dierenrijk; stelt Maslow de (in feite oeroude) idee van de mens als zelfrealiserend wezen voorop. Maar om tot deze zelfrealisatie te kunnen komen (2) is het wel vereist dat de mens verschillende stadia doorloopt om zichzelf te kunnen vervolmaken. Want hoezeer Maslow het behaviorisme heeft bekritiseerd; hij wil hiermee geenszins ontkennen dat de mens een deel zou uitmaken van de natuur. Dit betekent dus dat de mens zowel hogere als lagere behoeftes kent, die allen op hun beurt dienen bevredigd te worden.

Aldus wordt in de meeste handboeken en inleidingen tot de psychologie de zogenaamde behoeftepiramide van Maslow getekend. Maslows piramide toont traditioneel vijf verschillende niveaus:

1) Fysiologische behoeften: zij zijn de meest dringende en opvallendste behoeften van de mens; zij dringen zich op, en dienen quasi onmiddellijk bevredigd te worden. Het gaat om de zeer dierlijke, doch onontkoombare, behoeften als zuurstof, drinken, eten en (driftmatige) seks. Ook binnen dit stadium worden vaak nog eens subhiërarchieën gemaakt: zo zal iemand met een lege maag die dreigt te verdrinken, eerst proberen naar lucht te happen alvorens zijn honger te stillen.

2) Veiligheidsbehoeften: omvat alle behoeften aangaande persoonlijke veiligheid en orde, teneinde ‘zorgeloos’ door het leven te kunnen gaan. Dit impliceert niet alleen de behoefte aan beveiliging tegen misdaad, maar ook beveiliging tegen epidemieën, ziektes, enz. , alsook het streven naar stabiliteit (het hebben van een vaste woonplaats, werkzekerheid,…)

3) Behoefte aan liefde en sociale integratie: nadat de fysiologische en veiligheidsbehoeften bevredigd zijn, zoekt de mens naar liefde, genegenheid en het gevoel ergens bij te horen. In eerste instantie gaat het om affectieve liefde, zoals deze zich manifesteert in de relatie tussen twee partners of de verhouding ouder-kind; maar ook om zorg en betrokkenheid die men, vaak in iets minder intense vorm, verkrijgt in vriendenkring of een vereniging.

4) Behoefte aan erkenning en waardering: omvat in eerste instantie het zelfrespect; het feit dat men zichzelf waardeert en zelfvertrouwen heeft. De erkenning situeert zich in het interpersoonlijke domein, alwaar gestreefd wordt naar het verlangen van een goede reputatie.

5) Behoefte aan zelfverwezenlijking: de eigenlijke ‘kroon’ van Maslows behoeftehiërarchie als het ware. In dit finale stadium ontplooit de mens zich tot een heuse persoonlijkheid, en weet zijn cognitieve als conatieve vermogens in harmonie te brengen. De waarden waarnaar de mens in dit stadium streeft zijn niet langer fysiologisch of dierlijk van aard, maar betreffen (transcendente) concepten als goedheid, schoonheid, waarheid, rechtvaardigheid, enz. Het beeld dat Maslow hierbij gebruikt ontleent hij rechtstreeks aan Aristoteles, door ook de zelfverwezenlijkte mens te omschrijven als een geactualiseerd zijnde.

Laten we nu echter eens terugkeren naar de hele epistemologische problematiek rondom Maslows psychologische theorieën, en meerbepaald door een tweede persoon aan het overzicht toe te voegen, die ongeveer een halve eeuw daarvoor bijna gelijkaardige bevindingen had omtrent de menselijke behoeftenhiërarchie.


III. Carl Menger en de geboorte van de marginalistische revolutie

Meerbepaald Carl Menger (1840-1921) stelde in 1871 in zijn Grundsätze der Volkswirtschaftslehre een menselijke behoeftehiërarchie voor, waarmee hij samen met de economen William S. Jevons en Leon Walras tot een van de drie stamvaders van de ‘marginalistische revolutie’ wordt gerekend (3). Hoewel Menger zelf de term nooit heeft gebruikt in zijn werken, is zijn theorie later bekend komen te staan als (de wet van) het (dalende) marginaal nut. Dit houdt in dat een hoeveelheid van een bepaald economisch goed, slechts een aantal en in het slechtste geval slechts één behoefte van iemand kan bevredigen, gezien een economisch goed slechts éénmaal gebruikt kan worden, terwijl hiertegenover in principe oneindig veel behoeftes staan. Aldus zal de consument zijn behoeftes moeten rangschikken: wat doe ik het allerliefst met een bepaalde hoeveelheid van een economisch goed? Een eenvoudig voorbeeld kan dit illustreren. Neem als voorbeeld een liter water. Wat kan hier allemaal mee worden gedaan? Nogal veel: de gebruiker kan het water opdrinken, hij kan zich ermee wassen, aan de kook brengen om er een zachtgekookt eitje mee te bereiden, zijn auto mee wassen, een waterpistool vullen om op voorbijgande belhamels te schieten, enz. Deze lijst is verre van exhaustief, maar hieruit blijkt reeds dat onze consument zijn behoeftes zal moeten rangschikken gegeven de beperkte hoeveelheid water in zijn bezit. Aldus is het aannemelijk dat hij de beperkte hoeveelheid (in economische termen: marginale eenheid) water eerst zal aanwenden om zijn dorst te lessen, daarna om zich te wassen en pas in een finale fase om met een waterpistool te kunnen spelen. Doorheen Mengers werk is het echter niet geheel duidelijk of het nu een noodzakelijke voorwaarde is dat ieder mens min of meer deze specifieke hiërarchie dient aan te houden: in de eerste editie van de Grundsätze hield Menger nog vol dat we wel weten, gezien het fenomeen van de economische schaarste, dat iedereen voor zichzelf zulk een behoeftehiërarchie zal opstellen, maar dat we nooit kunnen achterhalen hoe deze concreet zal ingevuld worden. Doorheen de Oostenrijkse mainstream wordt Menger inderdaad zo voorgesteld, maar weinigen weten dat na Mengers dood in 1921 zijn zoon, Karl Menger, een tweede editie van de Grundsätze heeft uitgegeven, gebaseerd op (Carl) Mengers latere notities en aantekeningen. Hierin heeft Menger een meer kwalitatieve invulling gegeven aan zijn eerder voorgestelde behoeftenhiërarchie, door haar expliciet in te delen in fysiologische behoeften, altruïstische behoeften en egotistische behoeften. Kortom, de parallel met het later gepubliceerde werk van Abraham Maslow is wel zéér significant.(4)

Alleszins is Mengers economische theorie niet zomaar uit de lucht komen gevallen: zij is gebaseerd op enkele diepgaande filosofische premissen. Meerbepaald Mengers goede kennis Franz Brentano (1838-1917), die op het moment dat Menger zijn Grundsätze schreef filosofie doceerde aan de Universiteit van Würzburg, is van doorslaggevende invloed geweest op Mengers verdere intellectuele ontwikkeling. Brentano ageerde in zijn tijd tegen de gestage opmars van de experimentele psychologie van W. Wundt (die we in het kader van onze bespreking van Maslow ook al zijn tegengekomen!). De experimentele psychologie bestudeert slechts contingente, niet-noodzakelijke relaties tussen bepaalde fysische processen, waarbij ook subjectieve bewustzijnsinhouden tot fysiologische gegevens worden gereduceerd. Brentano verwerpt het project van de experimentele psychologie zeker niet, maar wijst er wel op dat zij slechts een beperkte verklaringskracht heeft om bepaalde bewustzijnsprocessen te kunnen analyseren. Naast de experimentele psychologie dient er, aldus Brentano, nog een tweede wetenschappelijke discipline opgericht te worden, namelijk die van de descriptieve psychologie. De descriptieve psychologie analyseert subjectieve bewustzijnsinhouden voor zover zij a priori en apodictisch zeker kunnen worden achterhaald. Brentano lanceert hiervoor de term intentionaliteit, wat betekent dat iedere bewustzijnsact steeds gericht is op een bepaald object. Wanneer iemand iets verlangt, verlangt hij niet zomaar in het ijle, hij verlangt steeds een bepaald iets, bijvoorbeeld eten, veel geld, liefde,... Brentano's psychologische discipline is dus een mereologische analyse van bewustzijnsacten enerzijds, en de geïntendeerde objecten anderzijds. De intentionaliteitsthese is trouwens apodictisch zeker gegeven: men kan niet ontkennen dat intentionaliteit bestaat, anders zou men in de paradox vervallen dat de ontkenning van deze stelling namelijk een intentionele act met zich meebrengt (i.e. ontkennen, wat Brentano omschrijft als een act van het oordeelsvermogen)

Het geïntendeerde object kan zowel fysisch als mentaal zijn. Wanneer iemand een biefstuk met smeuïge kruidenboter wenst, dan is het object van de mentale act iets fysisch, namelijk biefstuk. Mentale objecten worden door Brentano op een ietwat ingewikkeldere manier gedefinieerd, namelijk als mentale act. Een voorbeeld is het horen van een denkbeeldige toon, waarbij de ingebeelde toon zélf een (mentaal) object is van het intentionele bewustzijn.

Over de verdere, vaak nogal ingewikkelde en soms stroeve manier waarop Brentano zijn descriptieve psychologie uitwerkt, zullen we niet verder ingaan. Het voornaamste is alleszins dat deze theorie een geweldige invloed heeft gehad op Menger, in die zin dat het steeds een (subjectieve) intentionele act is die waarde kan hechten aan een bepaald object. Hiermee hebben Brentano en Menger dan ook voorgoed komaf gemaakt met de gangbare stelling binnen de economie dat ieder goed een 'objectiveerbare' waarde heeft (cfr. Adam Smith en Karl Marx). Dit is niet waar: een goed kan, aldus Menger, slechts een economisch goed genoemd worden, indien het nut heeft voor een bepaald persoon. Zo niet, vervalt zijn waarde volledig.

We hebben dus gezien dat Brentano en Menger op a priori wijze hebben kunnen aantonen dat a) iedere economische waarde subjectief is en b) deze subjectieve waardering zich manifesteert door een rangschikking van behoeftes in een welbepaalde volgorde. Maar kan deze hiërarchie ook, vanuit apodictische a priori gronden, kwalitatief worden ingevuld, zoals 'Menger II' (van de herziene editie van de Grundsätze) en Maslow gedaan hebben? Op het eerste zicht is die indeling immers slechts een hypothese, die op popperiaanse wijze gefalsifieerd kan worden, en valt zij buiten het bereik van ieder synthetisch a priori oordeel.


IV. Husserl en de fenomenologie van de eindigheid

Maar dat verandert wanneer we nog een andere karakteristieke eigenschap van het intentionele bewustzijn van naderbij onderzoeken, namelijk haar eindigheid. Iedere intentionele act is steeds, in de bewoordingen van de grondlegger der fenomenologie Edmund Husserl, steeds begrensd door verscheidene horizonten, zoals ruimte en tijd. Een van de centrale stellingen van de fenomenologie stelt dat men in één intentionele act nooit een object in zijn totaliteit kan beschouwen. Een ietwat banaal voorbeeld dat soms gebruikt wordt is de waarneming van een materieel object zoals een tafel. Deze kan waargenomen worden vanuit een bepaald gezichtspunt, bijvoorbeeld van de bovenkant, de onderzijde, langs opzij, kortom, in feite vanuit een oneindig aantal gezichtspunten. Maar voor de menselijke waarnemer is het onmogelijk deze oneindige waarneming in de tijd te voltrekken, er moet steeds één welbepaald gezichtspunt gekozen worden. Toch is het steeds mogelijk de tafel in zijn geheel voor te stellen, omdat het bewustzijn in zo'n geval alle mogelijke waarnemingspunten in gedachten weet te reconstrueren.

Uit de husserliaanse fenomenologie volgt dus dat tijd en de tijdhorizon, voor het subject, begrensd is (5), en tijd – als modus van iedere waarneming en intentionele act – ervoor zorgt dat iedere vorm van intentioneel bewustzijn eveneens door tijd begrensd wordt. In feite is dit een quasi-zelfevident gegeven, gezien de mens als levend wezen nu eenmaal eindig is in tijd, en dus in zijn wereldse bestaan. Maar de tijdelijke begrenzing van de intentionaliteit heeft wel tot gevolg dat mensen, bij het opstellen van hun behoeftehiërarchie, ook effectief rekening zullen moeten houden met het afbakenende karakter van de tijd. We hebben reeds gezien dat geen enkel goed economisch is zolang een subject hier geen intentionele relatie mee aangaat; welnu; een goed kan evenmin economisch zijn wanneer zij door het intentionele subject wordt opgevat als een object waar geen begrenzing in de tijd aan toekomt. Concreet betekent dit dat de tijdelijkheid van een intentionele act ten aanzien van een mogelijk economisch goed, dit goed ook maakt tot een schaars goed. Overigens wil dit niet zeggen dat economische schaarste slechts een gevolg zou zijn van een subjectief predicaat dat aan een economisch goed wordt gehecht; een stelling die nogal diametraal tegenover ieder economisch handboek zou komen te staan alwaar schaarste als één van de objectieve basispremissen van de economische wetenschap wordt voorgesteld. Deze premisse is overigens correct, en wordt door de fenomenologie niet weerlegd, zelfs integendeel: de schaarste van een goed 'openbaart' zich als het ware aan het intentionele subject, doordat zij net slechts de specifieke behoefte van één welbepaald persoon kan bevredigen, en geen oneindig aantal behoeftes van een oneindig aantal personen. Er is dus een grote mate van wisselwerking tussen intentioneel subject en economisch goed (object).

Wat heeft deze fenomenologische inkapseling van het begrip schaarste nu tot gevolg in het opstellen van een mengeriaanse of maslowiaanse behoeftepiramide? Nogal veel: schaarste is a priori en met apodictische zekerheid gegeven, omdat het een concept is dat onmogelijk gefalsifieerd kan worden, en net, doorheen haar tijddimensie, ons onafwendbaar opdringt. Maar het betekent ook dat men met deze niet te overschatten factor dient rekening te houden bij het opstellen van een behoeftehiërarchie: die behoeften die het meest imminent bedreigd worden door tijdelijkheid en schaarste, dienen als eerste bevredigd te worden, want ieder uitstel hiervan kan fataal aflopen. Vandaar dat men bij het aanwenden van een bepaald economisch goed (in mengeriaanse zin), dus eerst die behoeftes dient te vervullen die de loutere existentie van de menselijke persoon het meest dreigen te beschadigen indien zij niet, in het licht van de tijd, zo snel mogelijk worden vervuld. Pas daarna kan sprake zijn van die behoeftes die, stapsgewijs, minder en minder door tijdelijkheid en verval worden aangetast. En inderdaad, indien men deze voor ieder mens geldende, objectiveerbare behoeftenhiërarchie conform hogergenoemde criteria zou gaan opstellen, dan komt dit effectief overeen met de indeling die Menger II en Maslow hieraan hebben gegeven. Met andere woorden: de a priori grondslagen voor Maslows behoeftehiërarchie zijn, tot op zekere hoogte, gegeven (Maslow heeft zelf, via empirisch onderzoek, die behoeftepiramide nog eens verder gespecifieerd, maar dit blijft dus het niveau van de empirie en de a posteriori gegronde wetenschap)


V. Besluit: de behoeftehiërarchie van Maslow als aprioristisch vertrekpunt van de menselijke natuur

We komen nu eindelijk terug tot onze feitelijke probleemstelling, die we aan het uiterste begin van dit essay hebben geponeerd. Die probleemstelling had eigenlijk niets te maken met economie of psychologie, maar met rechtsfilosofie. De vraag was dus of Hobbes' kritiek op het anarchistisch libertarisme – en die nog doorklinkt in alle rechtsfilosofische tradities die beroep doen op het geweldsmonopolie van de staat om recht en orde te handhaven – eigenlijk wel houd snijdt. Tevens hebben we kritiek geuit op de naïviteit waarmee anarcho-kapitalistische libertariërs als D. Friedman en E. Stringham door de mens als een naar eigenbelang strevend wezen te definiëren; een these die maar al te gemakkelijk gefalsifieerd kan worden met eender welk tegenvoorbeeld. Wat de Hobbesianen en de Friedmanianen alleszins gemeen hebben, is dat hun antropologische vooronderstellingen leunen op contingente hypotheses die geen enkele zekere kennis verschaffen over de menselijke natuur (“de mens is slecht” vs. “de mens is zelfzuchtig”). Het zijn slechts hypotheses waarover lucide geesten als Hobbes, Mandeville en Bentham wellicht nu nog steeds over aan het bakkeleien zijn in het Hiernamaals (of in Dantes Inferno, zo u wil). We hebben echter proberen aan te tonen dat Maslow tot nog toe de enige theoretische psycholoog is die iets apodictisch zeker over de menselijke natuur heeft weten te zeggen. Indien we Maslows behoeftenpiramide onderzoeken aan de hand van de fenomenologische methode, komen we immers tot de constatering dat hier duidelijke a priori gronden voor zijn te vinden. En dat behelst vanzelfsprekend ook de bevestiging van Maslows tweede trede in de piramide, namelijk die van de behoefte aan veiligheid en orde. In antwoord op de aanhangers van Hobbes kunnen we dus wel degelijk stellen dat in de menselijke natuur een duidelijk verlangen naar veiligheid zit verborgen, en dat het dus maar al te onwaarschijnlijk is dat deze natuur zich zou ontaarden in een oorlog van allen tegen allen, zoals Hobbes ons steeds heeft proberen voor te houden: we kunnen als het ware logisch deduceren dat de mens streeft naar veiligheid, recht en orde; niet dat hij, op lange termijn, de chaos en de maatschappelijke ontaarding verkiest. In antwoord op de utilitaire libertariërs, kunnen we zeggen dat er veel zinnigere dingen te vertellen over de mens en zijn natuur dan domweg een zelfzuchtig streven voor te stellen. Bovendien, maar deze repliek hebben we niet ten gronde kunnen behandelen in dit essay, is de wereld van de speltheoretici en public choice-fanatici er één van mathematische abstractie met atomistisch en autistisch handelende individuen die compleet vervreemd staan van de realiteit. De theorieën van de public choice-libertariërs zijn dus slechts holle frasen; voer voor ivoren toren-academici, maar zonder enige waarde.

Dan rest ons ten slotte nog één fundamentele bedenking te maken bij Maslows veiligheids-trede. Dat mensen van nature streven naar veiligheid en geborgenheid is nu hopelijk wel bewezen, maar de vraag is nog maar hoe zij dit dan precies dienen te concipiëren. Er zijn immers vele mogelijkheden om 'veiligheid' te bewerkstelligen, en zelfs Maslow wees er in zijn boek Motivation and Personality uit 1954 dat die veiligheid in principe ook kan bewerkstelligd worden middels de aanstelling van een sterke leider: zo moet de roep om een Führer als Adolf Hitler in feite begrepen worden vanuit de natuurlijke streving van de mens om in stabiliteit te kunnen leven, een begeerte die eens te meer vervuld diende te worden in tijden van economische crisis en een wankele Weimar-republiek begin jaren 1930. Kortom, het moge duidelijk zijn dat voor menig libertariër Maslows idee van veiligheid en stabiliteit enige kwalitatieve invulling mist. Dat is natuurlijk geen verwijt aan Maslow, omdat de psychologie – net zoals eender welke wetenschap – zoveel mogelijk met waardevrije concepten poogt te werken, en dus geen normatief oordeel wenst uit te spreken, maar het is inderdaad zo dat de idee van 'veiligheid' een brede waaier van keuzes openlaat, gaande van marxistisch of fascistisch totalitarisme, over herverdelende sociaal-democratie, minarchie en een anarchistisch rechtsbestel gebaseerd op vrijheid. Die normatieve keuze moet, zoals reeds in de eerste paragraaf van dit essay beklemtoond, middels de argumentatie-ethische methode worden beslecht. De methodologie die daarin wordt gehanteerd is dan ook anders, en subtieler, dan hier gepresenteerd. De argumentatie-ethiek is gebaseerd op een logische interpretatie van het menselijke handelen, en derhalve normatief, die van de a-prioristische psychologie op een ontologisch begrijpen van de mens. Maar niettemin kan zij een nuttig en waardevol instrument zijn om, zij aan zij met het natuurrecht en de argumentatie-ethiek, de meest fatale denkbeelden over mens en samenleving die vandaag zo persistent zijn, te verbannen naar het rijk der illusies.

Eindnoten:

(1) Zie Meulders, Xavier, “Enkele libertarische reflecties op de consumptiemaatschappij”, http://anarcho-kapittels.blogspot.com/2008/07/enkele-libertarische-reflecties-op-de.html

(2) Maslows concept van zelfrealisatie is wat dat betreft wel radicaal verschillend met dat van Aristoteles. Daar waar Aristoteles het hoogste menselijke geluk, de eudamonie, nog situeerde in de intellectuele contemplatie, staat voor Maslow de creativiteit centraal, waarin ook andere psychische vermogens dan de rede alleen meespelen.

(3) Er zijn echter zeer significante, voornamelijk methodologische, verschillen tussen het werk van Menger enerzijds, en dat van Jevons en Walras anderzijds. Het zou ons te ver leiden hier dieper op in te gaan, maar voor zij die hierover meer willen lezen, is deel drie van Jörg Guido Hülsmanns artikel Carl Menger: Pioneer of Empirical Theory zeker een aanrader (zie http://mises.org/story/2799#part3 )

(4) Zie A.M. Endres, Neoclassical Microeconomic Theory: The Founding Austrian Version, London: Routledge, 1997, p. 34

(5) Zie hiervoor de paragraaf Husserl's Phenomenology of Time op http://www.integralscience.org/abouttime.html

Read more...