Vrijheid in het luchtledige (Johan Sanctorum)

Omdat er op deze blog een discussie is gestart ( op zich altijd een positief gegeven) rond onderstaande tekst, verschenen in "Achter Het Nieuws", publiceer ik hem hier nogmaals compleet.
Laat duidelijk zijn dat ik de figuur van Mark Grammens bewonder en een enthousiast abonné ben van "Journaal". Maar een scherpe pen mag ook wel eens zelf onder het mes, anders zijn we met hagiografieën bezig...

“Nova Civitas” lauwert publicist Mark Grammens

Op 9 maart e.k. vindt te Gent de uitreiking plaats van de jaarlijkse “Prijs voor de Vrijheid” aan publicist Mark Grammens (° 1933), welbekend van het politieke éénmansmagazine “Journaal”. Zonder twijfel een terechte onderscheiding: afgezien van ondergetekende verdient niemand deze prijs meer dan hij. Het siert overigens de initiatiefnemers, de rechtsliberale denktank Nova Civitas, dat ze iemand lauweren die niet bepaald een rechtsliberale stempel draagt, maar wel consequent “…het recht op de vrijheid van meningsuiting dagelijks in praktijk brengt. Met pittige Vlaamse accenten. En dit al zijn ganse leven. Zonder zich ooit te hebben laten verleiden door de gemakkelijke successen van de mainstream – journalistiek”. Aldus de motivatie van het bestuur. De prijs is overigens puur symbolisch, misschien kan een sjieke club als N.C. toch eens een echte geldelijke geste overwegen, maar soit.


Mark Grammens, zoon van taalactivist Flor Grammens, behoort als ex-redacteur van De Vlaamse Linie en De Nieuwe tot de zeldzame soort van linksnationalisten die tussen alle stoelen vallen. Voor rechts-conservatief Vlaanderen –nog altijd de dominerende strekking in de Vlaamse beweging, zeg maar het verzamelde publiek van Vlaams Belang, NVA en LDD- is hij een onbetrouwbare gauchist die zich o.m. sterk afzet tegen het VS-imperialisme, de Joodse lobby, en het voor de Palestijnen opneemt. Zo mocht de door Grammens anders niet bepaald lieflijk bejegende Bert Anciaux in ”Journaal” van 17 februari zelfs het genoegen smaken om door hem verdedigd te worden, daar waar de minister de kindermoord in Dendermonde associeerde met het bombarderen van een VN-ziekenhuis in Gaza. Argument: als de Israëlische bezetting legitiem is, dan moet men ook de geschiedenis van de 2de wereldoorlog herschrijven en het verzet tegen de Duitsers afkeuren. ”Een bezetting is een bezetting”. Geen speld tussen te krijgen, maar politiek-correct is de redenering niet, dus werd Grammens op allerlei rechtshangende blogs zwaar op de korrel genomen en betiteld als dhimmi of moslimvriendje.


In de kringen van weldenkend links wordt Mark Grammens echter al evenzeer als een onkosjer specimen beschouwd. Heeft de man niet ooit nog op een blauwe maandag in ’t Pallieterke geschreven? Is hij geen notoir tegenstander van het “cordon”? De onverholen separatistische standpunten, geventileerd in Journaal, blijven het culturele establishment in Vlaanderen een doorn in het oog, omdat in deze milieus –zeg maar het lezerspubliek van De Morgen- nu eenmaal de klik nog niet is gemaakt dat de Belgische monarchie terminaal lijdt aan democratievervuiling.
Voeg daarbij nog zijn ongenadige mediakritiek (recent veegde hij Peter Vandermeersch nog de mantel uit omwille van de tabloid-achtige DS-verslaggeving over het “drama in Dendermonde”), en u begrijpt dat de man weinig vrienden heeft en ook in de pers wordt doodgezwegen.

Samizdat in Liedekerke
Het is dus één tegen allen, zoals vader Grammens er indertijd met de verfborstel ’s nachts op uit trok om Franstalige straatnaamborden te overschilderen,- het moet in de genen zitten. Zoon Mark heeft zich verschanst achter zijn prehistorische Adler-tijpmachine aan de stationsstraat te Liedekerke, van waaruit hij Vlaanderen bestookt met onwelvoeglijk-scherpe politieke analyses en dito randcommentaar. Het tweewekelijkse Journaal (waar hij naar eigen zeggen van kan leven) beslaat 8 pagina’s A4 en wordt met de nodige huisvlijt, mede dankzij echtgenote Els, gelay-out, naar de drukker gebracht, onder briefomslag gestoken en naar de post gebracht. Elke 14 dagen, het moet een helse klus zijn om dat vol te houden. Gaat de man dan nooit met vakantie? Wat als hij ziek wordt en zijn abonnés niet meer kan gerieven? Of als, wat God behoede, zijn vrouw geen postzegels meer wil plakken? Wat als die Adler het laat afweten?


Kijk, daar vind ik de rebel nu echt iets teveel een Don Quichotte. Waarom kiest hij voor het isolement en het eenzame prutsen in de marge? Is een papieren éénmanstijdschrift vandaag echt de aangewezen contra-strategie in het door middelmatigheid geteisterde Vlaamse medialandschap? Is zoiets niet eerder een Samizdat-taktiek, geschikt om ondergronds een totalitair regime te bestoken met clandestiene pamfletjes, tot men van zijn bed gelicht wordt?
Ik vrees dat Journaal, behalve een briljante en provocerende periodiek, ook een symptoom is van het Vlaamse eilanddenken, het idee van Ik-tegen-de-rest-van-de-wereld, de onmogelijkheid om via netwerken van gelijkgestemden grotere verbanden te creëren en echt bakens te verzetten. Het blijft wachten op een groots persinitiatief waarin het kruim van de Vlaamse intelligentsia, nog niet besmet door political correctness, de softe floddergazet van Peter Vandermeersch én de Vlaamse Pravda, bijgenaamd De Morgen, belachelijk maakt. Af en toe laat iemand eens zo’n ballon op, maar dan hoor je er weer niks meer van. Mark Grammens zou echter in zo’n project wellicht nooit functioneren. Niet zozeer omwille van zijn zware gehoorstoornis en zijn beperkte mobiliteit, maar gewoonweg omdat het intellectuele solospel tot zijn tweede natuur behoort, inclusief het hardnekkig vasthouden aan de in 1996 afgeschafte voorkeurspelling die woorden als redaktie met een “k” schreef.


Tenslotte is ook het papieren medium zelf een bewust gekozen archaïsme in dit digitaal tijdperk. Het strookt niet echt met de ecologische bekommernis die ik af en toe bij Grammens ontwaar (een jaaroplage van Journaal, daar moeten toch wel wat bomen voor sneuvelen), maar wel perfect met zijn splendid isolation, die ook het internet en de blogosfeer op een veilige afstand houdt. Terwijl je toch zou denken dat een kwalitatief hoogstaand webmagazine, bulkend van talent, waarvan ik Mark Grammens onmiddellijk tot ere-super-opperhoofdredacteur zou bombarderen, vonken zou geven en het establishment echt zou verontrusten.


Het blijft dus molenwieken in het luchtledige. Maar op 9 maart is het alleszins feesten en smullen geblazen in de Gentse Vlerick Management School (met o.m. “Lamscarré in een persillade van pistache en munt”), althans voor wie daar 75€ voor over heeft. Trends-redacteur Frans Crols brengt het eresaluut. Vorig jaar sprak ik te Antwerpen nog de laudatio uit voor Urbain “Urbanus” Servranckx, maar dit jaar deelt de Gentse “Nova Civitas” de prijzen uit. Naar het schijnt liggen de twee afdelingen al sinds mensenheugenis met elkaar in de clinch op middeleeuwse wijze, jawel, arm Vlaanderen.
Verdere kritische verslaggeving volgt (hopelijk) vanuit Liedekerke. Want zo’n stevige knuffel vanwege een deftig liberaal gezelschap, daar kan een rebel wel wat blauwe plekken aan overhouden.

Johan Sanctorum