Politiek, klimaat en Europa (Vincent De Roeck)

Premier Yves Leterme laat zich doen door zijn adviseurs en leeft aan zijn BlackBerry gekluisterd om de mening van iedereen voortdurend te kunnen kennen. Hij is helemaal niet de zelfzekere leider zoals hij zich in de laatste verkiezingen profileerde, maar een sociaal gehavende en bovenal rusteloze broodspeler die opgescheept zit met een regering zonder vooruitzichten, zonder doelen en zonder collegialiteit. "Deze regering bestaat enkel op papier," aldus Luk Van der Kelen, de politiek commentator en gewezen hoofdredacteur van "Het Laatste Nieuws", vorige week vrijdag in een speech over de politieke actualiteit op het jaarlijkse oudledenbanket van het LVSV Leuven.

Jean-Marie Dedecker is de enige échte leidersfiguur van het moment. En ook al wordt hij door rancune gedreven, toch plukt LDD daar collectief de vruchten van. Dedecker weet zijn haatgevoelens in positieve manifesteringsdrang om te zetten. Hij ondergaat niets, stuurt alles en houdt de touwtjes strak in handen, wat ook nodig is binnen een nieuwe partij zonder veel ervaring en met een zeer gediversifieerd politiek programma. Verder kan Dedecker in tegenstelling tot andere partijen ook over een schitterend team hypergemotiveerde en competente jonge medewerkers beschikken waaraan de partij haar huidige positie grotendeels te danken heeft.

Het Vlaams Belang zit in de hoek waar de klappen vallen en ook de SP.A kan haar traditionele kiezers niet langer bekoren. De Open Vld zit vast in het paarse verhaal en trekt aardig wat sociaal-democratische kiezers aan ter compensatie van de klassiekere liberalen die massaal andere horizonten opzoeken. De N-VA zit opnieuw stevig in het zadel en bij CD&V lijkt niemand hen te missen. Zelfs van oude kartelfannaten zoals jongerenvoorzitter Bert De Brabandere hoort men vandaag geen kritische bemerkingen meer. Zij zitten vandaag mooi ingekapseld in het systeem en hun postjes binnen de wereld van de cabinettards hebben hen gemuilkorfd. GROEN en SP.A komen niet aan échte oppositie toe door toedoen van de alomtegenwoordige LDD. Maar dat begint ook zijn tol te eisen. Nu LDD in de peilingen fenomenaal scoort, verliezen ze hun underdogpositie met alle voordelen die daaraan gekoppeld zijn.

Luk Van der Kelen plaatste ook vraagtekens bij de manier van werken van de regeringspartijen. Bij cruciale besprekingen zijn vaak enkel Didier Reynders en Yves Leterme aanwezig, al dan niet met Laurette Onkelinkx aan de telefoon. Het CDH en de Open Vld worden compleet genegeerd. Het mag dan ook niemand verbazen dat het net die twee partijen zijn die in de pers de laatste weken zelf oppositie voeren tegen het beleid van de regering waartoe ze zelf behoren. Iedereen bereidt zich voor op vervroegde federale verkiezingen in juni 2009 en er zouden ook al plannen zijn om de legislatuur van de federale assemblees naar vijf jaar te brengen en de federale stembusslagen te doen samenvallen met de regionale en Europese verkiezingen. Van deze regering moeten we niets meer verwachten. Didier Reynders had vanaf het begin gelijk: er kan niets veranderen voor juni 2009.

En als klap op de vuurpijl pakt "De Standaard" uit met het bericht dat Yves Leterme verzwegen zou hebben dat de overname van Fortis door BNP Paribas de belastingbetaler nog eens 3 miljard euro zou gaan kosten. "Het imago van premier Leterme als goede bestuurder bij de afwikkeling van het bankendossier brokkelt verder af," aldus het vlijmscherpe oordeel van "Metro" vandaag. Deze nieuwe ontwikkeling komt bovenop de rechtszaak van gedupeerde aandeelhouders, het onderzoek van de Europese Commissie naar de maatregelen van Yves Leterme en diens recente leugens over de niet-bereikbaarheid van bevoegd Commissaris Neelie Kroes tijdens de bewuste Fortis-dagen. Het imago van Yves Leterme leek zich tijdens de crisis even te herstellen na maanden van inertie en onkunde, maar ook dat blijkt nu prematuur en op lucht gebaseerd. "Humo" had achteraf toch gelijk om Leterme te nomineren voor hun "grootste lul van het jaar"-prijs.

***

Op zaterdag 15 november 2008 organiseerden het Liberaal Vlaams Studentenverbond (LVSV) en het Liberaal Vlaams Verbond (LVV) samen hun jaarlijkse studiedag in de statige vertrekken van de Universitaire Stichting in Brussel. Nadat de voorbije jaren immigratie en de sociale zekerheid aan bod gekomen waren, twee thema's waarover onder liberale studenten doorgaans wel een consensus gevonden kan worden, mikten we dit jaar met "Groen Liberalisme" en de verzoening tussen ecologie en economie op iets totaal anders. De hoogwaardige sprekers wisten de vijftig aanwezige studenten te boeien, daar niet van, maar zeker niet iedereen was het altijd met de sprekers eens. Nu hadden we dat - onze pappenheimers kennende - ook wel van tevoren verwacht en ruimte voorzien voor vraag-en-antwoordsessies en discussiegroepjs over de materie, die veel goed maakten.

Naast de speeches van Clair Ysebaert, voorzitter van het LVV, en Werner Vandenbruwaene, voorzitter van het LVSV, werden de aanwezigen vergast op lezingen van professor Johan Albrecht van de Universiteit Gent, professor Jean-Pascal Van Ypersele van de Université Catholique de Louvain-la-Neuve, professor Marcel Wissenburg van de Universiteit Nijmegen en minister Patricia Ceysens van Open Vld. Professor Wissenburg schreef het boek "Green Liberalism: The Free and the Green Society" en kwam de filosofische perspectieven daarvan uitleggen in Brussel. Volgens hem zijn eigendomsrechten niet absoluut en moeten ze getoetst worden aan hun impact op het milieu dat het eigen eigendom overstijgt. Als men dat postulaat volgt, kan men liberalisme en ecologisme immers gemakkelijk met elkaar verzoenen. Vlaams minister Ceysens hekelde de bevoegdheidsverdeling en het gebrek aan fiscale autonomie voor de deelstaten. Daarom moet ze subsidies geven en kan ze niet opteren voor fiscale stimuli om ecologische accenten in haar beleid te leggen. Zij erkende de noodzaak van duurzame ecologie en steunt momenteel via haar ministerie al tal van bedrijven in die niche. Wel gaf ze toe dat de overheidssteun op termijn zou wegvallen van zodra de bedrijven in kwestie zelfbedruipend zouden kunnen zijn.

Professor Johan Albrecht is verbonden aan het "Itinera Institute" en schreef onlangs het boek "Klimaatrelativisme". Hij kwam ons onderwijzen over de economische implicaties van de klimaatsverandering en overliep de verschillende beleidsmodellen die voor handen zijn. Albrecht bekritiseerde ook de kernuitstap en toonde aan dat vele hernieuwbare energiebronnen onvoldoende rendement halen om in Vlaanderen überhaupt economisch rendabel te zijn. Professor Jean-Pascal Van Ypersele is de vice-voorzitter van het "Intergovernmental Panel on Climate Change" van de Verenigde Naties. Hij kwam bewijzen dat de klimaatsverandering wel degelijk een menselijke oorzaak had en dat we daarom moesten ageren. Hij wantrouwde de spontane correcties van de markt, geloofde dat de overheid beter geplaatst was dan de burgers om hun gedrag te veranderen, en verklaarde dat de totale kostprijs van het afwenden van de klimatologische apocalyps verwaarloosbaar (0,12% van het wereldwijde BNP) zou zijn. Zijn exposé hield geen rekening met de specifieke toestand van Europa, maar dat deed nauwelijks afbreuk aan zijn betoog, ook al waren er nadien nog minstens evenveel klimaatsceptici in de zaal dan voorheen. Ondergetekende incluis. En daar zal dit filmpje van Hans Labohm zeker geen verandering in brengen. De mens is immers niet de oorzaak van global warming.

***

Nu ik mij sinds vorige week opnieuw op het persoverzicht van "Open Europe" geabonneerd heb, word ik letterlijk ziek van alle berichten over de Europese Unie. Berichten die ons allemaal zouden moeten aangaan, maar door de Vlaamse media volledig doodgezwegen worden. Ondanks de euforische berichten in onze pers heeft de Poolse president Lech Kaczynski het Verdrag van Lissabon nog steeds niet geratificeerd en hij zou ook niet meteen van idee lijken te veranderen. De Europese budgetten zijn niet goedgekeurd door het Europees Rekenhof. Ze hebben enkel gezegd dat de totale balans "correct en verifieerbaar" is, meer niet. De allocatie van Europese gelden verloopt nog steeds volgens niet-traceerbare standaarden, zonder transparantie en zonder controle op fraude of corruptie. De Franse en Duitse ministers van buitenlandse zaken, Jean-Pierre Jouyet en Joshka Fischer, hebben José Manuel Barroso afgelopen weekend allebei al "incompetent" genoemd omwille van zijn slechte benadering van de bankcrisis en zijn gebrekkige communicatie, maar daarover lezen we in onze pers natuurlijk weer niets.

IJsland laat zich vangen en overweegt een officiële aanvraag voor EU-lidmaatschap vanaf 2011. IJsland gold decennialang als één van de meest Eurosceptische landen maar de recente financiële crisis drijft hen naar méér multilateralisme. De EU aast al geruime tijd op IJsland en dan vooral op haar rijke visvoorraden die de EU maar al te graag onder de Common Fishery Policies wil brengen om ze dan vervolgens onder alle vissers van de EU te kunnen verdelen. Europees wanbeleid heeft de visvoorraden van de EU-landen dermate doen uitdunnen door overbevissing dat de Europese visserij vandaag nauwelijks nog rendabel kan zijn. Als IJsland slim is en in haar eigen kracht gelooft, dan zullen ze op tijd inzien dat de EU hen niets anders kan brengen dan overregulering, harmonisaties allerhande en democratische tekorten. Elk weldenkend land zou daarvoor gewoon passen. Idem voor het Verenigd Koninkrijk dat tegenwoordig overspoeld wordt met Eurofiele artikels die de Pond willen afvoeren ten voordele van de Euro. Een zwakke Pond is heilzaam voor de Britse export en de Euro is gedoemd te mislukken wanneer we de Maastrichtnormen blijven negeren, we de geldhoeveelheid blijven verdrievoudigen elke negen jaar of we de Zuid-Europese landen aan boord blijven houden.

"Open Europe" onderzocht de besteding van Europese gelden zelf en kwam tot de ontdekking dat 11% van het totale budget uitgegeven werd aan verdachte of oncontroleerbare bestemmingen. De Eurocraten in Brussel hebben een peiling laten uitvoeren in Ierland in de hoop om zo een nieuw pakket te kunnen samenstellen om de Ieren te overtuigen het Verdrag van Lissabon wel te laten aannemen. Naar verluidt zouden de Ieren met Lissabon kunnen instemmen moesten er garanties komen over het verbod op abortus en de internationale neutraliteit van Ierland, en moest elk plan voor fiscale harmonisering - ook in de toekomst - verdwijnen. De EU lijkt bereid om hiermee rekening te houden. De ironie wilt daarboven ook nog dat OLAF, de Europese anti-fraudewaakhond, zelf onder vuur ligt vanwege vermeende frauduleuze praktijken. En zelfs de pro-Europese krant "International Herald Tribune" had kritiek op Europa. Zij toonden aan dat Roemenië en Bulgarije niet klaar waren voor EU-lidmaatschap maar de Europese leiders vreesden dat uitstel afstel zou kunnen worden. De uitbreiding van Europa moest gewoon doorgaan, ongeacht de gestelde voorwaarden of instemming van de burgers.