8 enswaardig weekblad maakt uitschuiver (Johan Sanctorum)

Over journalistiek, privacy, e-mail-cultuur en politieke afrekeningen

Op woensdag 19 november j.l. pakte het weekblad Knack met een coverstory uit, waarin het privé-leven van twee Vlaams Belang-politici kamerbreed wordt uitgesmeerd. Journalist Dirk Draulans –van origine bioloog- vergast ons op een smeuig canapé-verhaal waarin Frank Van Hecke en Marie-Rose Morel de hoofdrol spelen. De Knack-cover belooft ons een brede inkijk in de politieke keuken van de partij in kwestie (“de relatie die Vlaams Belang fataal werd”), maar in plaats daarvan komen we in de virtuele slaapkamer terecht...

De inhoud van het artikel is inderdaad onthullend… maar dan vooral wat betreft het journalistiek serieux van de auteur in kwestie. Heel zijn verhaal is opgehangen aan enkele e-mails tussen Morel en Vanhecke, waarvan de echtheid op zijn zachtst gezegd betwistbaar is (elk lagere-school-kind weet ondertussen hoe je een bestaand email-bericht “aanpast”). Bovendien duiken ook deze mails op in het kader van een vechtscheidingsaffaire (het is naar alle waarschijnlijkheid Morel’s ex die ze toespeelde naar de Knack-redactie), en dan is het voor een serieuze journalist dubbel opletten geblazen. En om het helemaal compleet te maken, duikt de naam van Jürgen Verstrepen ook in deze soap hardnekkig op. Jawel, J.V., auteur van Zwart-op-wit, een boek waarvan we onlangs al het soortelijk gewicht op nul komma nul hadden geschat, en dat zich helemaal in de cultuur van de persoonlijke afrekeningen situeert, o.m. tegen Morel en C°.

Goed, de fameuze mails dus. Gaan zij over corruptietoestanden, machtsmisbruik, onderhandse politieke afspraken, zoals bv. in het dossier van Dewael en zijn politiebenoemingen? Neen, het blijkt pure small talk van twee mensen die, alle twee in hun huwelijk gestrand, bij elkaar wat vriendschap zoeken, en zich eigenlijk niet bewust schijnen te zijn van het feit dat op internet niets privé is. Dom, jawel, maar groot nieuws? Wanhopig doet Dirk Draulans pogingen om dit als een politieke thriller te verkopen, terwijl de gemiddelde lezer na de eerste alinea al door heeft dat onze bioloog op spoken jaagt en vooral zichzelf als ‘onderzoeksjournalist’ wil presenteren.
Het paranoïde gehalte is bijwijlen hilarisch. Draulans vergaloppeert zich op een zeker moment zodanig, dat hij het getal 88, dat onder een van de mails prijkt, als een nazi-groet decodeert. Op de Knack-weblog wordt hij stante pede terechtgewezen, o.m. door CB-amateurs en internetfreaks: het blijkt een gangbaar symbool om een bericht af te sluiten. Beetje puberachtig, maar voor de rest betekenisloos. Overigens is La Morel niet echt het type dat zich met nazi-symbolen inlaat, gezien haar afkeer uitgerekend van dat deel van de VB-achterban waar deze symboliek nog wel in gebruik is.
Weinig drukte om niets dus. Of toch…. ergens lezen we mee over de schouder van de natuurspecialist: “…het echte VB-standpunt inzake homoseksualiteit: hoe meer homo’s, hoe meer vrouwen voor mij”, aldus de olijke Vanhecke. Tja, dat bewijst dan alleszins dat de man géén homohater is. Voor onze amateurdetective is deze flauwe kroegmop echter een politieke uitspraak van de eerste orde.
Ondertussen regent het op de Knack-weblog afkeurende commentaren over deze ondermaatse riooljournalistiek (Draulans had zijn tekst ook on line gezet), en zeker niet alleen van VB-aanhangers. De dag zelf van de publicatie moet het weekblad al bakzeil halen, na een ingebrekestelling door Carl Lang, het europarlementslid dat in de pikante soap wordt opgevoerd als leverancier van “liefdesnestjes” voor het amoureuze koppel. Verantwoordelijke uitgever Wim Criel geeft de uitschuiver toe, maar verstopt zich achter een (onbestaand) Dag Allemaal-artikel als bron. Hoe laag kan men vallen.

Zo onbenullig als Draulans’ stukje zich ook aandient, het heeft al wel voor enige collateral dammage gezorgd. GvA-journalist Roger Van Houtte (57), die bij zijn eigen krant al op een zijspoor was geschoven omdat hij de Antwerpse VISA-affaire had uitgebracht – een strafmaatregel waar peetvader Steve Stevaert voor had gezorgd -, is nu definitief de laan uitgestuurd. Hij zou namelijk Marie-Rose Morel gebriefd hebben dat de bewuste mails ook bij GvA rond slingerden. Zou. Meer is niet nodig,- de man stond sowieso op de zwarte lijst.
Heel dit onsmakelijke verhaal bewijst eens te meer hoe verziekt het medialandschap in Vlaanderen en België wel is. Wij hébben gewoon geen onafhankelijke kwaliteitspers. Het vermoeden bestaat overigens –en nu gaan we er even vandoor in Draulans’ geliefde stijl – dat de journalist in kwestie, bekend van zijn goede relaties met BuZa Minister Karel De Gucht, zich heeft laten lenen tot een bliksemafleidingsmanoeuvre in het voordeel van deze in opspraak gekomen toppoliticus. Karel De Gucht is wat dat betreft niet aan zijn proefstuk. Ook in de Chevalier-affaire, in de lente van dit jaar, werd ons een grote Kabila-rel geserveerd om de aandacht van de pers af te leiden. Vandaag zit De Gucht weer in de problemen, en weer worden Congo en Kabila de kop van Jut, met ditmaal een “operatie beschadiging” als uitsmijter… ten aanzien van de partij wiens voorzitter klacht tegen De Gucht had ingediend.
Insiders kennen deze Slangen-truc als het “Drop the dead donkey”-effect: als er geen nieuws is, is ook een dode ezel nieuws. Als er genoeg nieuws te rapen valt daarentegen, kan zelfs een minister die aandelen verhandelt met voorkennis, in de luwte blijven. De persmeute wil voer, dus gooi ze voldoende brokken toe. Dat de verzamelde Wetstraatwatchers gewoon de communiqués uit de fax plukken, en het kaf niet van het koren weten te onderscheiden,- tja, dat is een verschijnsel waar ik echt kwaad om word.
Misschien moeten ze daar bij Knack toch eens een paar dingen doorpraten, rond journalistieke normen, privacy, email-cultuur, deontologie en redactionele integriteit. En uitmaken wat ze met die Draulans, die zich met grote overgave koestert in het BV-schap, gaan aanvangen: serieuze journalistiek, de bloemetjes en de bijtjes, of de rubriek gebroken-armen-en-benen, waar een échte onderzoeksjournalist als Roger Van Houtte op het einde in belandde.