De kapitalistische mythe (Vincent De Roeck)

Tijdens het laatste weekend van september kreeg ik van een Leuvense medestudente uit christen-democratische hoek een kritische e-mail toegestuurd. Zij haalde mijn gastronomische uitspattingen van dat weekend en mijn tripjes van de laatste maanden aan als bewijs voor de almacht van het liberale kapitalisme vandaag. Zo trok zij de intellectuele eerlijkheid van mijn recente tribunes in twijfel. Het vrijemarktkapitalisme zou helemaal niet in de verdrukking komen en er zouden in de politiek vandaag helemaal geen anti-kapitalistische tendensen waar te nemen zijn. Het liberale vrijemarktkamp zou de strijd om de ideeën al jarenlang gewonnen hebben en ook tot op vandaag het debat nog steeds domineren. Zij verweet mij de waarheid oneer aan te doen door de overheid voortdurend als “socialisten” of “cryptocommunisten” af te schilderen, door elk economisch beleidsvoorstel als “totalitair” af te schieten en door een in se nutteloos “vrijemarktfundamentalisme” aan te hangen, net omdat volgens haar het liberale oerkapitalisme in het Westen al lang tot enige Waarheid verheven zou zijn.

En mijn drie op elkaar volgende diners van dat betreffende weekend in de respectievelijke sterrenrestaurants “Clos Saint Denis” in Kortessem, “Jardin Tropical” in Knokke en “Hostellerie Le Fox” in De Panne zouden daarvan het bewijs zijn, net als mijn buitenlandse seminaries en tal van snoepreisjes in de zomermaanden. Die laatste werden immers grotendeels tot zelfs integraal betaald door libertarische denktanks en/of liberaalgezinde stichtingen. En de diners werden mogelijk gemaakt door de private belangengroep “Les Maîtres-Cuisiniers de Belgique” die gedurende één week per jaar exquise fijnproeversmenu’s voor een appel en een ei aan jongeren offreert. Beide mechanismen pasten volgens haar in het liberale kapitalistische wereldbeeld dat vandaag alom aanvaard wordt en waarbij private actoren alles in het werk stellen om het primaat van “de privé” veilig te stellen. Volgens haar was dit het bewijs bij uitstek van de almacht en volledige vrijheid van de privé-sector.

Nu mag ik haar in deze opmerkingen misschien nog wel enigszins gelijk geven, het gigantische aantal diners en reizen van de laatste tijd zou ik mij niet kunnen veroorloven zonder de financiële steun van deze private partners, toch dwaalt zij, en geen klein beetje eigenlijk. De vrije markt is immers helemaal niet almachtig in de hedendaagse samenleving. En die samenleving is zelfs bij benadering helemaal nog niet liberaal, vrij of kapitalistisch. De overheid herverdeelt nog steeds 55% van het BNP en geldt nog steeds als de grootste werkgever van dit land. Er worden jaarlijks nog steeds duizenden regels en maatregelen door de verschillende overheidsinstellingen uitgebraakt en onze rechten en vrijheden worden elke maand nog steeds verder uitgehold. De vermeende vrijhandelmantra is eveneens ideologische oplichting omdat er tegelijkertijd tientallen protectionistische barrières opgetrokken worden, en monetair wanbeleid is nog steeds verantwoordelijk voor eizona alle economische uitspattingen van de laatste maanden, en zeker niet de vrije markt op zich.

http://lvsvleuven.be/vincent/Capitalist%20Ball
(Het filmpje kan enkel in Quicktime en op een Apple afgespeeld worden. Hoe dat kan weet ik ook niet. Sorry daarvoor. Ik krijg het ook niet geconverteerd. Als iemand dat wel kan, be my guest...)

Mijn antwoord aan haar was kort en eenvoudig: ik zond haar gewoon de opname toe van een speech van de Zweedse libertariër Johan Norberg, de auteur van het vermaarde “In Defence of Global Capitalism”. Voor een volle “Concert Noble” op het Brusselse Kapitalistenbal twee jaar geleden, dat jaarlijks door het “Centre for the New Europe” georganiseerd wordt en waarop uw dienaar al menige keer zijn opwachting mocht maken, stelde en beantwoordde Johan Norberg immers dezelfde kritische vraag. Met zijn ironische redevoering wist hij toen op meesterlijke wijze de koe bij de horens te vatten en voor eens en altijd komaf te maken met dat soort hedendaagse illusies. Onze economie is helemaal geen vrijemarkteconomie. Ons systeem is helemaal geen kapitalisme. En zelfs onze westerse bestuursstructuren zijn niet eens liberaal of democratisch. Laat staan dat wij als onderdanen van moddervette welvaartsstaten überhaupt vrij zouden zijn.