On June 12th, we are all Irish! (Vincent De Roeck)

De voorbije week vonden er meer dan veertig manifestaties plaats aan Ierse ambassades in de Europese hoofdsteden om de “no-side” te steunen in de Ierse referendumcampagne. Volgende week vindt in Ierland immers het referendum over het Verdrag van Lissabon plaats en vele Europeanen benijden de Ieren dat zij zich wel over dat verdrag mogen uitspreken. Bij vele Europeanen overheerst het gevoel dat de Ieren juist “neen” moeten stemmen in naam van alle Europeanen die daarvoor niet eens het recht gekregen hebben. En de “no-side” kan best wat hulp gebruiken, daar alle media en alle politieke partijen op Sinn Fein na, campagne voeren voor de “yes-side” en daar ook massa’s belastinggeld aangewend wordt om de propagandamachine van de ja-kant te financieren. De “no-side” blijft met andere woorden de absolute underdog, maar de laatste weken lijkt de ja-kant toch niet meer zo zegezeker als in het begin, zeker niet nadat de Europese Unie haar plannen onthulde om de fiscaliteit tussen de lidstaten te harmoniseren (wat nefast zou zijn voor het fiscaal vriendelijke Ierland) en nadat de twee grootste vakbonden campagne zijn beginnen voeren tegen het Verdrag van Lissabon.

Maar in de ogen van Eurofiel Brussel hangt er teveel van af om dit referendum zomaar te laten plaatsvinden. Nu heeft Europa nog nooit enige schroom aan de dag gelegd om volksraadplegingen compleet te negeren, toch hebben ze liever van de eerste keer het gewenste resultaat. En dat mag van de Europese Unie ook iets kosten. Europees gemeenschapsgeld wordt in de ja-campagne geïnjecteerd, staatsbezoeken van José Manuel Barroso en Angela Merkel aan Ierland worden met Europees geld gefinancierd, dreigementen over de uitzetting van Ierland uit de Europese Unie worden systematisch afgevuurd door Europese politici, fascisten zoals Jean-Marie Le Pen worden overtuigd om in Ierland openlijk de “no-side” te gaan ondersteunen en zo in diskrediet te brengen, Bertie Ahern werd tot ontslag gedwongen omdat de corruptiesfeer rondom hem de proteststemmen zou kunnen aanwakkeren, en de meest walgelijk populistische affiches over de link tussen het Verdrag van Lissabon en grotere tieten of een grotere penis worden met Eurogeld aangemaakt.

Maar hoe langer hoe meer beseft de “no-side” dat de strijd nog helemaal niet gestreden is. De meest positieve opiniepeilingen gaven tot vorige week 45% voorstanders, 38% tegenstanders en 17% twijfelaars aan. De meest negatieve spraken van 50%, 30% en 20%, kortom een onoverbrugbare kloof, maar gisteren pakte de kwaliteitskrant “The Irish Times” uit met een nieuwe peiling: 35% van de Ieren zou tegen het Verdrag van Lissabon stemmen tegen 30% voor en 35% twijfelaars. En volgens een UKIP-medewerker in het Europees Parlement brak er daar bij het horen van deze uitslag letterlijk paniek uit. Maar de “no-side” maakt zich evenwel maar weinig illusies, want ook als ze het zouden halen volgende week op 12 juni, dan nog is er niets wezenlijk veranderd, al is het maar omdat het Europees Parlement in februari laatstleden een amendement verwierp met 499 stemmen tegen 129, en 33 onthoudingen dat de EU opriep om rekening te houden met de uitslag van het Iers referendum.

Maar ook de recente EU-geschiedenis heeft voldoende fraaie voorbeelden om de EU-houding tegenover volksraadplegingen te duiden. Toen Denemarken tegen het Verdrag van Maastricht stemde, werd hun beslissing genegeerd. Toen Ierland tegen het Verdrag van Nice stemde, moest een tweede referendum de beslissing annuleren, en toen Frankrijk en Nederland tegen de Europese Grondwet stemden, werden ook zij staalhard genegeerd. De Europese Unie heeft wel zijn mond vol van democratie in het buitenland, maar respecteert haar eigen democratische normen niet eens zelf. En ook dat zint de duizenden neen-betogers voor de Ierse ambassades kennelijk niet. Van Amsterdam tot Sofia, en van Kopenhagen tot Madrid, kamperen Europese burgers voor de ambassades met de pankaarten “Vote for the People, not the Elites!”, “On 12 June we are all Irish!” en “Ireland is voting for 500 million unconsulted Europeans!”.

Deze acties zijn het werk van de “European Referendum Campaign” en vinden naar aloude gewoonte hun oorsprong in de Britse Eurosceptische beweging. Het mag dan ook niemand verbazen dat tal van Tory-prominenten al weken in Ierland rondtouren om het de Ieren duidelijk te maken dat zij in naam van de Britten en andere Eurosceptici “no” moeten stemmen. Ook trachten zij de Ieren ervan te vergewissen dat zij niet alleen staan, want zowel in het Verenigd Koninkrijk als in Duitsland moet het Verdrag van Lissabon nog langs de hoogste gerechtshoven passeren om te zien of de parlementen het verdrag überhaupt wel zomaar kunnen ratificeren, en ook de Tory-adepten van Mirek Topolanek (Democratisch Burgerplatform) in Tsjechië houden nog een referendum in de koelkast voor als de Ieren “neen” moesten zeggen. Fingers crossed. Afspraak dus op 12 juni.


Meer over de European Referendum Campaign op www.erc.org.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.