België «Anders» (Hoegin)

Enkele ondernemers, onder leiding van Rudy Aernoudt, kanten zich tegen te veel regionalisering en springen in de bres voor België, dat zij «anders» bestuurd zouden willen zien. Hun beginselverklaring ademt echter zoveel koekendozennationalisme en naïef belgicisme uit, dat je begint te vermoeden dat de auteurs zich ferm hebben moeten tegenhouden om niet de helft van de woorden met een hoofdletter te schrijven. Intellectueel stelt het echter niet veel voor, en kan het zeker niet tippen aan wat de denkgroep In de Warande op papier zette, ook al is het net tegen deze groep dat België Anders zich wil afzetten.

Het begint al met de eerste zin: «België is een schitterend land met een enorm potentieel». En van dik hout zaag je planken. Zijn Vlaanderen en Wallonië dan twee achterlijke regio's zonder potentieel als ze niet aan mekaar vastgeklonken blijven? Dat is natuurlijk wat je verondersteld wordt te concluderen wanneer je de tekst doorleest, maar echt overtuigend is het allemaal toch niet.

Neem nu het taalbeleid, waar België Anders een kemel van jewelste schiet. België zou een unicum in de wereld zijn omdat het drie officiële talen heeft, naast de naar schatting tweehonderd andere talen die er gesproken worden. Akkoord, landen als Finland (Fins-Zweeds), Canada (Engels-Frans) en Ierland (Engels-Iers) zitten misschien net een categorie lager, maar moeten we echt geloven dat deze lui nog nooit zijn gaan skiën in het officieel viertalige Zwitserland? Of nog nooit gehoord hebben van Zuid-Afrika (elf officiële talen), of India (21 officiële talen, en verder zo'n vierhonderd lokale inheems talen)? Als België al een unicum in de wereld zou zijn, dan alleen maar omdat alleen in België de combinatie Nederlands-Frans-Duits kent, al even uniek als de Belgische vlag dus, maar wie een beetje verder kan kijken dan de schaduw van de eigen driekleurige kerktoren zal opmerken dat België op wereldbasis misschien nog eerder aan de bescheiden kant zit qua officiële meertaligheid. En dat precies de Belgische drietaligheid de oorzaak zou zijn van het economische, wetenschappelijke en culturele succes van België kan dus sterk betwijfeld worden.

Wat dat economische succes betreft, aanhalen dat Wallonië honderd jaar geleden de tweede rijkste regio ter wereld was, is niet bepaald van die aard dat ik onder de indruk raak van het Belgische discours van deze heren. De vraag is immers waarom Wallonië vandaag in een economisch moeras zit, en haar politici nog steeds niet echt de wil schijnen te bezitten om Wallonië uit dat moeras te trekken. Wanneer België Anders vervolgens een contrast wil scheppen met een «soms provincialistische houding», is het duidelijk dat zij hun pijlen onder meer op het Vlaams-nationalisme richten. Hoe die verwerpelijke provincialistische houding gekoppeld kan worden aan de lage werkloosheidsgraad in Vlaanderen is niet meteen duidelijk, en ook de prima PISA-resultaten van het Vlaamse onderwijs scholen contrasteren sterk met de beleden Belgische diversiteit als bron van economische en culturele rijkdom.

België Anders wijst overigens een terugkeer naar het Belgique à papa af, maar de maatregelen die de denkgroep voorstelt baden toch in een sterk Belgique à papa-sfeertje. «Meertaligheid moet de norm worden en volkomen tweetaligheid moet worden nagestreefd en vergemakkelijkt.» Als het dat maar is. Het zou in ieder geval het voordeel hebben dat de faciliteiten afgeschaft zouden kunnen worden, maar iets zegt me dat dat wel niet de bedoeling zal geweest zijn. Integendeel zelfs, de onvermijdelijke federale kieskring duikt immers ook op in hun rijtje maatregelen. En de oproep dat de media meer «nuttige» initiatieven zouden moeten nemen om de taalgroepen dichter bij mekaar te brengen bezorgt me alleen maar koude rillingen. Gewoon de waarheid brengen en de bevolking correct informeren past blijkbaar niet in het Belgische plaatje. Terzijde gezegd, zo gek is die analyse nog niet, maar het zegt veel over de democratische ingesteldheid van dit clubje Belgen.

In een begeleidend interview in De Standaard laat Nicolas Saverys zich trouwens eens goed gaan, maar door de emotionaliteit –op rationaliteit kunnen belgicisten nu eenmaal niet meer spelen– kwam er blijkbaar alleen maar onzin uit zijn mond. Over Brussel-Halle-Vilvoorde: «Het kan toch niet dat wij het goed functioneren van dit land laten afhangen van het al dan niet splitsen van een kiesarrondissement.» Een oproep aan de Franstaligen om hun belangenconflict terug te trekken? De Open Vld zal in ieder geval niet op België Anders moeten rekenen om van een federale kieskring een breekpunt te maken bij de komende (aan de gang zijnde?) onderhandelingen over de staatshervorming. En over het globale perspectief: «Bekijk eens België vanuit een Chinees oogpunt. We zijn een stad, meer niet. Gaan we de haven van Sjanghai ook opsplitsen in gehuchten?» Goed gezien natuurlijk, maar vanuit China bekeken is Luxemburg zelfs nog geen gehucht, maar in het beste geval een steegje aan de rand van het Belgische dorp – annexeren die boel dan maar? Of houdt die man hier een pleidooi om de haven van Antwerpen te fusioneren met die van Rotterdam? Het zou zo gek nog niet zijn, maar een terugkeer naar een verenigd Koninkrijk der Nederlanden, wat zou Nicolas Saverys daarvan gedacht hebben? Jammer dat de journalist hier geen «nuttig initiatief» nam.

Weet je wat ik denk? Dat dit vooral een sollicitatie was voor enkele driekleurige lintjes later dit jaar, een gelegenheid om aan koning Albert II te laten weten dat er in dit land toch nog échte Belgen bestaan die er niet vies van zijn lakei te spelen en graag een paar euro's zouden willen spenderen –voor het goede doel– om zich een echt wapenschild te laten maken. De stijl van hun pamflet is in ieder geval amper te onderscheiden van die van een koninklijke 21 juli-toespraak. Misschien kan sire zelfs hier en daar een zinnetje lenen dit jaar.