Vijftien slappe romeinen - romein VI tot X

Tien kleine romeintjes ...

VI. Cultureel zou een splitsing een verarming betekenen. We mogen niet langer de taal beschouwen als een splijtzwam, maar eerder als een verrijking. Breng Franstalige leerkrachten naar Vlaanderen en vice versa; organiseer taalbaden en we worden er allen taalkundiger van. Meertaligheid is in deze geglobaliseerde wereld geen overbodige luxe. Subsidieer cultuuractiviteiten die verschillende culturen samenbrengen, eerder dan activiteiten gebaseerd op een gettobenadering.

Dit argument zegt meer over uw eigen culturele ingesteldheid dan over die van de Vlamingen. Alsof het in het eengemaakte Europa noodzakelijk is om met een ander taalgebied in één land te moeten samenhokken om aan culturele uitwisseling te kunnen doen? Word ik beperkt in mijn culturele communicatie met de Catalanen? Allerminst. Kan ik zonder problemen op reis naar Schotland? Vanzelfsprekend. En moet ik mij bij mijn culturele sprokkeltocht beperken tot Europa? Helemaal niet. Welkom to the wonderfull world of Google and low-cost airtravel.

Uw idee van de Franstalige leerkrachten vind ik wel bijzonder geslaagd. Laat ons dan uit solidariteit met de diepe taalbekommernissen ook meteen het voorstel lanceren om Nederlands te laten geven in Wallonië door Vlaamse leerkrachten. We hebben daar trouwens al ervaringen mee. In Frans-Vlaanderen volgen honderden leerlingen én volwassenen cursussen Nederlands. Eens zien of Wallonië die taalbaden ziet zitten. Zetten we geld in op hun reactie? “Un attentat de l’état Belgo-Flamand” is mijn gok. En hiermee is meteen heel het Belgisch probleem bloot gelegd.

Dat probleem gaat in essentie niet over taal, in essentie niet over geld, maar over het democratisch deficit dat inherent is aan het land België. Nergens ter wereld bestaat een federatie waarin drie, eigenlijk twee deelstaten (die eigenlijk geen deelstaten zijn, ziet u hoe typisch Belgisch de beschrijving van België alleen al is), tegenover het totaal aantal inwoners zo’n assymetrie kent: er zijn haast dubbel zo veel Vlamingen als Walen. Dat laat zich niet enkel demografisch, maar ook democratisch voelen. In andere federaties, waar ook grote verschillen in inwonersaantallen kunnen bestaan (vb: Hawaii tegenover California in de VS) worden het democratisch overwicht van één staat gecompenseerd door de grote differentiatie aan inwonersaantallen van de alle andere staten.

In België niet. Hier is elk democratisch probleem meteen ook een demografisch probleem en mobiliseert een probleem dat gelijkloopt met de communautaire breuklijn meteen de helft van het land. Dát is de kern van het Belgisch probleem, de bron waaruit alle andere voortvloeien. Kernvraag is: hoe kom je tegemoet aan de wensen van een democratische meerderheid en respecteer je tegelijk de wensen van een democratische minderheid?

Antwoord: Niet. Je kunt niet de kool en de geit sparen. Enkel door Europa een koninkrijk minder te geven en twee republieken meer wordt deze ondemocratische toestand voor zowel Wallonië als voor Vlaanderen opgeheven. Elke andere oplossing betekent ofwel een beknotting van een democratisch meerderheidsrecht (pariteit, grendelgrondwet, alarmbelprocedures) of een onderdrukking van een minderheid (de état Belgo-Flamand waar de Walen zo bang van waren). Een beetje extra taallessen zal daar geen moer aan veranderen. En o ja, als ik het mij goed herinner zijn het de Walen die eentalige gebieden gevraagd hebben.

VII. Intense samenwerking organiseren tussen de regio's, is veel gemakkelijker dan splitsen. Denken we maar aan het "probleem" Brussel of aan onze overheidsschuld. Overigens, na zeven jaar Lambermontakkoorden zijn we er nog steeds niet in geslaagd de splitsing van de plantentuin van Meise uit te voeren. Als we nog geen plantentuin kunnen splitsen, laat ons dan stoppen met te stellen dat een land splitsen gemakkelijk is.

Alweer Brussel. Het lijkt wel alsof dit nog het enige obstakel is op weg naar onafhankelijkheid. U stelt me hoopvol! Het verhaal van de plantentuin van Meise is inderdaad een staaltje van belachelijke willen-maar-niet-kunnen-politiek, en compleet naast de kwestie als men de grote uitdagingen bekijkt waar we nu voor staan. De rest van uw betoog is echter stemmingmakerij. U verschuilt zich achter de beknopte plaats voor uw column, maar de constructie “als we nog … niet kunnen, wat gaan we dan met … doen” is cafépraat en stoelt niet op een of andere institutionele analyse. BHV wordt gesplitst, en indien u werkelijk zo’n grote affiniteit hebt met de bedrijfswereld, dan moet u zeker op de hoogte zijn van de techniek om gedeelde schuldvorderingen onder te brengen in nv’s, waarin volgens aandeelhouderschap deze schulden aangezuiverd worden. Common practice voor bedrijven die fusioneren, maar voor België blijkt dat on-over-komenlijk? Kom nou. Dat is selectief geheugenverlies. De leden van B-Plus lezen immers mee.

VIII. Als regio's moeten we onze complementariteit meer gebruiken. De werkloosheid in Brussel en in gedeelten van Wallonië moet de naar schatting 150.000 vacante betrekkingen in Vlaanderen kunnen opvullen. Meteen verwateren de transfers als sneeuw voor de zon en kunnen Vlaamse ondernemingen hun groeiplannen realiseren. Dit veronderstelt wel een aanpassing van de arbeidsreglementering waar werken meer moet lonen dan niet werken.

Fantastische analyse! Maar waarom beperken we ons tot het Belgische kader? Sinds jaar en dag komen duizenden Franse arbeiders in de textielindustrie in het Kortrijkse werken. En ook de Poolse arbeiders in de bouw zijn al niet meer op één hand te tellen. Vreemd toch dat die mensen, die over het algemeen geen woord Nederlands spreken hier wel werk vinden, terwijl werklozen uit Brussel en Wallonië de weg naar Vlaanderen niet vinden?

Vaak wordt het voordelige fiscale regime voor buitenlanders in België hiertegen ingebracht, maar dat argument is zeer zwak. Het leefloon voor iemand die samenwoont (en dat doen werklozen meestal) bedraagt 438,25 euro, terwijl het minimumloon vastligt op 1234 euro bruto per maand. Calculeer daar een wederzijdse marge in van 25 % voor gevallen die niet aan deze extreme bedragen beantwoorden (wie meer leefloon krijgt of niet voltijds werkt), dan is het verschil nog steeds groot genoeg om te gaan werken. En zelfs al is het verschil niet zo groot: werken geeft je een doel, je leert mensen kennen, je vindt via via beter werk en je geraakt uit je isolement.

De waarheid is dat in Wallonië de overheidstewerkstelling 15 % hoger ligt dan in Vlaanderen (40 % !!!), dat de criteria van de mutualiteiten voor invaliditeitsuitkering in Wallonië veel slapper toegepast worden dan in Vlaanderen, kortom dat meer dan de helft van de potentiële arbeidsmarkt daar immobiel gemaakt wordt door de overheid. De werkloze Waal mag dus niets verweten worden, het is de visie die de overheid daar op zichzelf heeft die moet veranderen: de gloriedagen van de ongebreidelde overheidsuitgaven zijn weg, de keiharde internationale werkelijkheid valt niet te ontkennen. Of toch: Wallonië leeft in een luchtbel die al lang zou gespat zijn moesten de geldstromen uit Vlaanderen er niet meer zijn. Deze vormen als het ware een buffer tegen al te harde signalen uit de economie. Denk die financiering eens weg en stel je eens voor hoe sterk de Waalse overheid dan geresponsabiliseerd zou worden door haar eigen burgers? Mijn Waalse vrienden verdienen beter dan in leven gehouden te moeten worden door een door en door corrupt systeem dat elke verantwoordelijkheid ontloopt. (Alain, celle-ci est pour toi, mon pôte. Bien à toi!)

IX. Splitsen is demagogisch. Samenblijven is democratisch gezien in enquêtes negen op tien inwoners pleiten voor het behoud van België.

Deze stelling is pas demagogisch! U verwijst naar populistische argumenten bij uitstek om uw gelijk te staven, terwijl het zou moeten gaan om het intrinsiek inhoudelijk debat over het ondemocratisch karakter van België. Uw cijfers zijn ook ronduit fout! Het is niet omdat 10 % voor de splitsing van ons land is, dat automatisch daarom 90 % voor het behoud van België is! Integendeel: voor heel wat mensen maakt het hen helemaal niet uit in welke staatsstructuur zij leven, vooral niet die mensen uit de sociale klassen die het moeilijker hebben. Hun bekommernis is hoe te overleven in tijden van dalende koopkracht. Hoe betaal ik mijn rekeningen? Hoe laat ik mijn kinderen studeren? Zijn dat de mensen die op de bres gaan staan voor België? Of voor een onafhankelijk Vlaanderen? Die hebben wel wat beters aan hun hoofd. Hoe groot men die groep moet schatten weten we eigenlijk niet, omdat er bij mijn weten eenvoudigweg geen serieus longitudinaal onderzoek bestaat over de onafhankelijkheidsaspiraties van de Vlamingen. Ondertussen is het behelpen met opiniepeilingen die besteld worden naargelang de noden van de actualiteit. Maar onomwonden stellen dat 9 op 10 Belgen voor het behoud van België zijn, en een ander demagogie verwijten, het is triest. Intriest.

X. Om solidariteit te institutionaliseren, bijvoorbeeld in de sociale zekerheid, is het belangrijk om een voldoende draagvlak te hebben. Solidariteit moet wel gekoppeld worden aan verantwoordelijkheid. Wallonië heeft als grootste uitdaging: de aanpak van de jongerenwerkloosheid, Vlaanderen zijn demografische evolutie en Brussel veiligheid en intern goed bestuur.

Na negen flauwe argumenten geraakt uw inspiratie blijkbaar op. Dit is in feite geen argument tegen de splitsing, maar wel één voor een responsabilisering van de Waalse overheid, hetgeen de Vlamingen al jaren vragen. Men vergeet echter dikwijls dat solidariteit vrijwillig en concentrisch is, en dat het loyauteit veronderstelt, drie elementen die in het dossier van de geldstromen niet aanwezig zijn, waardoor deze dus niet onder het label solidariteit kunnen gecatalogeerd worden: het Vlaams Parlement kan zelf niet beslissen hoe groot de geldstromen volgend jaar zullen zijn, in Vlaanderen groeit de armoede stelselmatig en toch moeten wij blijkbaar eerst solidair zijn met mensen die onze gemeenschap niet genegen zijn, en ondanks decades van ‘solidariteit’ komen vanuit Wallonië geen signalen van verbondenheid, integendeel. Wat heeft de veiligheid van Brussel bovendien te maken met onze sociale zekerheid? Dit houdt gewoon geen steek meer.

Toen waren ze nog met vijf ...