Iowa Caucus zet peilingen in hun hemd(Vincent De Roeck)

Gisteren was het een zéér belangrijke dag in de Verenigde Staten. De staat Iowa gaf immers met zijn “caucus” het startsein voor de “primaries”, de voorverkiezingen binnen de twee grootste politieke formaties die nog tot in juni zullen duren. Een “caucus”, afgeleid van het traditioneel Indiaanse gebruik om bestuurlijke aangelegenheden te bespreken in een raad van wijzen, is een "gathering of neighbors", een informele bijeenkomst van alle geïnteresseerde partijleden die in kleine debatgroepjes tot een consensus over de hun geprefereerde presidentskandidaat komen. Omdat Iowa de spits mag afbijten, kreeg deze staat de afgelopen weken en maanden massaal veel aandacht in de Amerikaanse media. Ook de kandidaten van zowel de Republikeinen als de Democraten spendeerden zéér veel tijd en geld in de “Hawkeye State”. Voor kandidaten die het slecht doen in de peilingen kan een tegenvallend resultaat in één van de vroege voorverkiezingen immers de doodsteek zijn. Meestal ligt de definitieve kandidatenlijst ook vast na de 2de voorverkiezing in New Hampshire, de "Granite State", van volgende week.

Van de negen kandidaten bij de Democraten bleven er aan het begin van het nieuwe jaar nog acht over. Enkel Tom Vilsack, oud-gouverneur van Iowa, had zich reeds uit de race teruggetrokken. Van de elf kandidaten bij de Republikeinen bleven er voor Iowa nog zeven over. Senator Sam Brownback van Kansas, oud-gouverneur Jim Gilmore van Virginia, congreslid Tom Tancredo van Colorado en oud-gouverneur Tommy Thompson van Wisconsin verlieten immers de “rat race”, vaak al enkele maanden na hun officiële kandidaatstelling. Terwijl het bij de Democraten, althans tot voor kort, leek vast te staan wie zou winnen, was dat bij de Republikeinen veel minder het geval. Vandaar ook het zéér grote belang van de Iowa Caucus (en de New Hampshire Primary) voor die Republikeinse kandidaten.

Bij de Democraten stond alles in het teken van de strijd tussen senator Hillary Clinton van New York, én de voormalige First Lady, senator Barack Obama van Illinois en oud-senator John Edwards van North Carolina, die ook de vice-presidentskandidaat was onder John Kerry in 2004. Tot voor kort twijfelde niemand aan de winstkansen van Clinton, mede omdat men John Edwards niet serieus nam en Barack Obama als nog te jong en onervaren beschouwde, maar daar kwam de laatste maanden verandering in. De Democraten keerden zich méér en méér af van de té gemaakte houding van Clinton en van haar onduidelijke retoriek. Ook het feit dat ze in menig televisiedebat zichzelf tegensprak en moeilijk uit haar woorden kon komen, deed verder afbreuk aan haar koppositie. En wat zijzelf vreesde, kwam ook uit: zij verloor zwaar in de Iowa Caucus. De jonge en onervaren Barack Obama won op meesterlijke wijze. Hij haalde 38% van de stemmen binnen, wat neerkomt op een wel zéér ruime voorsprong op de 30% van John Edwards. Hillary Clinton moest zich met de derde plaats en een schamele 29% tevreden stellen.

De vijf overige kandidaten bij de Democraten deden het in Iowa nog slechter dan hun armtierige peilingen al maanden aangaven. De socialistische oud-senator Mike Gravel van Alaska en het "vredelievend-internationalistisch" congreslid Dennis Kucinich haalden elk zelfs géén enkele nominatie in Iowa. Senator Chris Dodd van Connecticut haalde net één nominatie binnen. Senator Joe Biden van Pennsylvania deed het net iets beter met zijn 23 nominaties, oftewel 1% van het totaal. Bill Richardson, de latino-gouverneur van New Mexico en de gedoodverfde vice-presidentskandidaat van zowel John Edwards als Hillary Clinton, haalde 53 nominaties binnen, oftewel 2% van het totaal. In de nasleep van de resultaten van de Iowa Caucus wierpen zowel Joe Biden als Chris Dodd de handdoek in de ring. De drie overgebleven “kleine kandidaten” hebben verklaard vooralsnog in de race voor het Amerikaans presidentsschap te blijven.

Bij de Republikeinen hoopte iedereen op een hergroepering van de kandidaten om zo tot een duidelijkere keuze te kunnen komen, maar die hoop bleek ijdel want de peilingen bleken andermaal een totaal verkeerd beeld te hebben. De tot voor enkele weken nobele onbekende Mike Huckabee, een oud-gouverneur van Arkansas én een baptistisch predikant, versloeg de grote favoriet Mitt Romney, de conservatieve gouverneur van Massachusetts, in de nochtans als zéér conservatief bestempelde staat Iowa met 34% tegen 25%. Fred Thompson, de oud-gouverneur van Tennessee én een bekende televisie-acteur, mocht de top-3 afsluiten met 13%. Ook die andere kanshebber, senator John McCain van Arizona, kon zijn winst in de peilingen niet verzilveren in een verbluffend resultaat in Iowa. Hij haalde eveneens 13% van de nominaties binnen, maar dat kan men, gezien de enorme voorsprong van Mike Huckabee en Mitt Romney niet echt als afdoende beschouwen.

De progressieve “tough-on-crime” oud-burgemeester van New York Rudy Giuliani, nochtans in de ogen van velen de enige Republikein die de Democraten zou kunnen weghouden van het presidentsschap in 2008, scoorde bedroevend. Hij haalde amper 4%. Giuliani mag dan al wel stellen dat hij van Iowa nooit een prioriteit gemaakt heeft, en dat hij zijn zinnen gezet heeft op de voorverkiezingen in de grote staten, maar de cijfers zijn wat ze zijn. Een “frontrunner” die slechts één van de vijfentwintig caucusses voor zich kan winnen, is in het beste geval een teken aan de wand, en in het slechtste geval een vroege begrafenis. Congreslid Duncan Hunter van Californië haalde amper 1% in de Iowa Caucus en zou volgens intimi vandaag of morgen zijn kandidatuur intrekken, wat het aantal GOP-kandidaten op zes brengt.

Tenslotte blijft natuurlijk nog congreslid Ron Paul van Texas over. Hij verbaasde jan en alleman door in Iowa ver boven zijn peilingen uit te stijgen naar 10% van de caucusnominaties. Ondanks het feit dat vele aanhangers van de “Ron Paul Revolution”, waaronder mezelf, stiekem gehoopt hadden op een nog grotere sprong voorwaarts, kan men alleen maar tevreden zijn met dit percentage. Een libertariër wist één op de tien caucusses achter zich te krijgen, en dat is toch wel een prestatie van formaat als je het mij vraagt.

Nu is het ook nog wachten op de definitieve beslissing van Fox News over de deelname van Ron Paul in hun groot republikeins presidentsdebat van dit weekend. Zij hadden Ron Paul en Duncan Hunter immers geweerd uit het debat op basis van hun nationale peilingen, met name 6% voor Ron Paul en 2% voor Duncan Hunter. Of ze op hun beslissing na de 10% van Ron Paul in Iowa alsnog zullen terugkomen, weet ik niet, maar ja, wat zei Bredero ook al weer? Inderdaad, het kan verkeren, en de Iowa Caucus heeft dat bewezen.


Meer over deze voorverkiezing op www.iowa-caucus.org.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.