Een nieuwe regering met oude problemen(Vincent De Roeck)

België heeft na zes maanden inertie en immobiliteit dan toch een nieuwe regering gekregen. Een fraai eindejaarsgeschenk, ook al is het dan in theorie maar een “interim-regering”, van liberaal voorman Guy Verhofstadt. De rechtse PVV-leider en ontembare Thatcher-aanhanger van de jaren '80 wist zich via partijvernieuwing en bijhorende centrumkoers in het begin van de jaren '90 en een ongeziene verruiming aan de vooravond van de 21ste eeuw - die zich tot op vandaag blijft voortzetten, o.a. om de leegloop van leden naar andere partijen te counteren - te profileren als de laatste staatsman van Nederlandstalig België. Het premierschap was dan ook zijn deel. Nu mag men Verhofstadt aan- of afvallen, men kan niet ontkennen dat hij iets mogelijk gemaakt heeft waar alle anderen, ook de opgehemelde poulainkes van de Vlaamse media, faalden. Hij kluste op één week waar anderen een half jaar aan verspild hadden, en bracht een socio-economische regering op de been, trouwens ook de eerste asymmetrische regering in onze geschiedenis. Als tribuut aan de kunde en het politiek inzicht van Verhofstadt kan dat tellen.

Tot groot ongenoegen van aanzienlijk wat lezers die kennelijk een andere indruk hadden, schreef ik daags na de verkiezingen van 10 juni dit tekstje over de afscheidsspeech van Guy Verhofstadt.

Dat deze interim-regering de wind van horen zal krijgen, bleek al meteen uit de vertrouwensstemming in het parlement. De Vlaamse christen-democratische kudde heeft blijkbaar nog steeds geen vrede kunnen nemen met de tweederangsrol die hun herder Yves Leterme, nochtans tussen ons gezegd en gezwegen ook een tweederangsfiguur, in de interim-regering toebedeeld gekregen heeft. Een zuinig applaus kon er nog net af, maar meer ook niet. De N-VA steunt officieel dan wel de regering, maar toch neemt ze tijdelijk plaats op de oppositiebanken, wachtend op de “vis in de pan” en klaar om de “suiker te geven die nodig is om de Walen de BHV-pil te doen slikken”. Ook de geste van Verhofstadt om één N-VA’er in de stemming de toestemming te geven zich te onthouden, illustreert op meesterlijke wijze de koehandelpolitiek van de Belgische elite. De Vlaamse socialisten hebben geleerd uit de fouten van het verleden en distantiëren zich openlijk van hun Waalse tegenhangers. De PS neemt deel aan de interim-regering, de SP.a niet. De feitelijke kartelpartner van de PS, het CDH van Joëlle “madame non” Milquet kan Verhofstadt maar niet genoeg bedanken en loven voor het binnenhalen van de PS. De MR wil zijn Vlaamse bondgenoot niet voor het hoofd stoten, maar kan toch zijn ongenoegen nauwelijks verbergen over de deelname van de door hen knock-out geslagen PS aan de regering.

De kwestie BHV en de Vlaams-Waalse tegenstellingen komen tevens aan bod in deze epiloog voor de Geschiedenis van België.

In de eindejaarseditie van het Britse liberaal-conservatieve magazine “The Spectator” stond een kort opiniestukje over de Belgische interim-regering dat een maar weinig verhulde knipoog bevatte naar een eerder artikel van Paul Beliën op “The Brussels Journal”. De lezer haalde terecht aan dat deze interim-regering opgebouwd is rond de verliezers van de laatste verkiezing. De PS verloor zwaar in Wallonië, maar blijft deelnemen aan de regering. Guy Verhofstadt en de VLD werden weggestemd, maar delen opnieuw de lakens uit. De ondertoon van die bewuste lezersbrief, “those the people voted away, are brought back by the elite”, capteert als geen ander het onderhuidse gevoel dat bij veel Vlamingen leeft. Het wordt dus één van de hoofdtaken van de nieuwe bestuursploeg, die ik als loyaal VLD’er en trouwe aanhanger van Guy Verhofstadt volledig steun, om dat gevoel bij de mensen om te buigen in een hernieuwd vertrouwen in de politiek in het algemeen en in de liberale partij in het bijzonder. En indien hij daarin zou slagen, zal niemand met Pasen nog staan roepen om Verhofstadt-III te vervangen.

Over de barslechte toestand van de economie en de noodzaak van ingrijpende hervormingen in België kan ik deze tekst aanraden.

De publieke opinie in Vlaanderen indachtig, zal ook het communautaire op de agenda moeten staan. Een oplossing voor de nachtvluchten en voor het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde dringen zich op. Ook al ben ikzelf Vlaamsgezind en voel ik géén enkele sympathie voor het Koninkrijk België, toch pleit ik voor de herfederalisering van de geluidsnormen. Dat maakt de situatie transparanter en brengt een allesomvattende oplossing dichterbij. Ik zie ook niet in welke afbreuk zo’n herfederalisering zou doen aan de Vlaamse ontvoogding en autonomie. Als de identiteit of de kern van de autonomie van een deelstaat gekenmerkt wordt door zijn machtsuitoefening op geluidsnormen, dan is Vlaanderen nog meer bekrompen en nog minder volwassen dan ik al vreesde. We moeten ook werk maken van homogene bevoegdheidspakketten waarbij de taken voortaal vallen onder het niveau dat die het best en het meest efficiënt kan uitoefenen. En natuurlijk moet BHV gesplitst worden, tenminste als men aan de particratie-bevorderende provinciale kieskringen wil vasthouden. Een terugkeer naar de oude arrondissementele kieskringen is natuurlijk ook een valabel én grondwettelijk alternatief.

Het vaak geciteerde artikel "Belgium, time to call it a day - a praline divorce is in order" uit The Economist kan je hier nalezen.

Ook in de buitenlandse pers is er de jongste maanden aanzienlijk wat aandacht voor de Belgische problemen. Zo vonden we enkele weken geleden in het Britse libertarische tijdschrift “The Economist” een uitgebreid artikel over het vraagstuk Brussel-Halle-Vilvoorde. Een impressie van dat artikel door Annette Godart, de Nederlandse voorzitster van het Ludwig von Mises Institute Europe die al jaar en dag in Leuven woont, schetst een beeld van de problematiek.

The article on the Belgian crisis and the BHV question in the Economist is squeezed between two pictures: one of the riots in France in 2005 and the other showing the clubbing down of protesters against the regime of Saaskashvili in Georgia. The BHV question is on the same page in the Economist. (…) According to the Economist, Belgium is not going into the right direction. Being a foreigner and outsider I see the events and developments in Belgium in a different perspective. (…) The dangerous point is that the separatists see Flanders as similar to Denmark. “They have a population of only 6 million people and they are doing fine.” But Flanders is not the same as Denmark. And splitting up Belgium could lead to the breaking up of Brussels and with the possible result that the European Parliament could go to Strasbourg - which would be to the delight of Sarkozy, NATO to Berlin or Bonn and the European Commission could stay isolated in Brussels. (…) If the Flemish population wants to have more control over the Walloon expenditures, it is understandable. However, to accomplish that, Belgium does not need to split.

Ik ben het volledig eens met haar schets van de feiten, want laat ons een kat een kat noemen. De “crisis” in België lijkt in geen enkel opzicht op de burgeroorlog in Georgië of op de rassenrellen in de Parijse banlieue. Ook in haar slotbeschouwing kan ik mij vinden. We moeten immers werk maken van degelijke oplossingen voor concrete problemen, en we mogen ons niet uitsluitend laten leiden door het buikgevoel van vendelzwaaiende romantici. Voor sommige problemen is méér Vlaanderen inderdaad de oplossing, maar voor andere noodzakelijke hervormingen moet het Belgische federale kader versterkt worden. En in mijn ogen, en dat is ook de teneur van het tekstje van Annette Godart van der Kroon, is het overhevelen van alle socio-economische hefbomen naar de deelstaten wel een gerechtvaardigde eis. De verschillen in socio-economische samenstelling tussen de gewesten zijn gewoon te groot en onoverbrugbaar geworden. Het spreekt toch voor zich dat zij die te kampen hebben met generatiewerkloosheid een ander beleid moeten kunnen voeren dan zij die problemen hebben met een té groot leger aan bruggepensioneerden, om maar een voorbeeld te noemen.

Een niet-exhaustieve opsomming van de socio-economische verschillen tussen Noord en Zuid kan je hier terugvinden.

Haar angstgevoelens omtrent de eventuele verhuis van de internationale instellingen deel ik natuurlijk niet. Toen de NAVO - na de zelfingenomen arrogante koerswijziging van “le général” Charles De Gaulle - zijn hoofdkwartier in Parijs inruilde voor een nieuwbouw in Brussel, nog steeds binnen de vereiste afstand van het SHAPE-complex in Bergen, stond eigenlijk al vast dat het nieuwe onderkomen van de Verdragsorganisatie een definitieve keuze zou zijn. Iedereen weet dat Berlijn en Bonn, of zelfs Warschau, al lange tijd azen op het huisvesten van de NAVO, maar iedereen weet ook dat al hun pogingen in het verleden op niets uitgedraaid zijn. Zelfs ten tijde van de Irakoorlog en de Belgische houding tegenover de Verenigde Staten was een verhuis van de NAVO nooit een echte optie geweest, alle dreigementen ten spijt. De recente miljarden- investeringen in het complex te Evere geven ook aan dat zo’n verhuis zeker niet in het vooruitzicht ligt. Daarbij zie ik niet in waarom België, na de afscheuring van Vlaanderen, geen lid meer zou kunnen blijven van de NAVO. En ook in het geval van een speciaal statuut voor Brussel zie ik nog geen onoverkomelijke problemen. Vlaanderen leeft op zéér goede voet met zijn buurlanden én met de Noord- Amerikaanse bondgenoten. Alles wijst er dan ook op dat het onafhankelijk Vlaanderen meteen tot de NAVO zal kunnen toetreden.

De minder fraaie kantjes van de Europese instellingen, en eigenlijk van alle internationale organisaties, komen in dit essay tot uiting.

Wat de Europese Unie betreft, kan ik eerder kort zijn. Ik ben, zoals jullie al wel weten, een koele minnaar van dat supranationaal gedrocht, en bijgevolg kan het mij ook maar weinig schelen of de instellingen ervan al dan niet in Brussel blijven. Als het parlement terug naar Straatsburg wil verhuizen, is dat goed voor mij, en ook de commissie zal Brussel dan tien tegen één wel verlaten, temeer daar het gros van de commissie-administratie al van oudsher in Luxemburg ondergebracht werd. Een bijkomende troef voor zo’n verhuis is de zéér korte afstand tussen Luxemburg en Straatsburg. Als Vlaanderen onafhankelijk wordt zonder Brussel, is er zeker geen probleem, en aangezien ik Vlaanderen dan ook ineens uit de EU wil hebben, al dan niet verbonden met de EU-vrijhandelszone via EFTA of een “bevoorrecht partnerschap”, kan de EU rustig in Brussel blijven bakkeleien. Als Brussel echter bij het onafhankelijk Vlaanderen zou gaan horen, dan mag de EU voor mijn part nog steeds blijven, ook al zal het dan de enige hoofdstad zijn in de wereld die zich niet op het grondgebied van het eigen land bevindt. Maar laat ons eerlijk zijn: een unicum meer of minder, daar heeft nog geen enkele Eurocraat zich ooit zorgen over gemaakt.


Meer over de BHV-problemen op www.vldvlaamsbrabant.be.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.