Het nieuwe Canvas-documagazine "Vranckx" is een belediging voor de kijker (Vincent De Roeck)

Op zaterdagavond is er géén TerZake meer te zien op Canvas, maar een nieuw docu-magazine rond Rudi Vranckx, je weet wel de zelfverklaarde in wol geverfde Vlaamse oorlogsjournalist die ten tijde van de Irakoorlog lekker veilig vanuit Amman in Jordanië verslag moest uitbrengen omdat hij Irak niet binnen mocht of niet durfde. Het is ook dezelfde Rudi Vranckx die, toen de Belgische justitie koortsachtig op zoek was naar Dyab Abou Djadjah voor zijn aandeel in de Borgerhoutse rassenrellen, plots met deze Hezbollah-sympathisant in het journaal verscheen en hem doodleuk vanuit een kapotgeschoten Beirut in Libanon een forum gaf om, zonder weerwoord, Israël te verketteren. In navolging van de afgrijselijke zelfingenomen “koppen” op het nieuwe paars-groene internetportaal DeRedactie.be heeft men deze reeks reportages gewoon “Vranckx” genoemd, als waardig onderdeel dus van de heersende personencultus bij de VRT van Siegfried Bracke.

Nu is het niet meer dan logisch dat men een reportage naar zijn maker noemt, zou u zeggen, en u heeft daarmee ook overschot van gelijk, maar net daar wringt bij “Vranckx” het schoentje. Het zijn immers helemaal géén reportages van Rudi Vranckx zelf. Als we de jaarlijkse budgetten (uw en mijn belastinggeld dus) die de Vlaamse overheid in de openbare omroep injecteert in beschouwing nemen, zou elk weldenkend mens toch wel moeten erkennen dat de VRT aan werkingsmiddelen geen tekort kan hebben, maar dat is kennelijk niet waar, tenminste als we mogen afgaan op de belabberde kwaliteit van de VRT-programma’s. De reeks “Vranckx” is daar geen uitzondering op en omvat een resem buitenlandse reportages die in het beste geval nog “bewerkt” zijn door Rudi Vranckx en zijn ploeg, maar in het slechtste (het vaakste) geval letterlijke kopies zijn van de originelen.

Afgelopen zaterdag kreeg de “meerwaardezoeker” de reportage “Undercover in Zimbabwe” voorgeschoteld met de magische aankondiging “Vranckx ging undercover in Zimbabwe”. Een betere aankondiging was ongetwijfeld “Vranckx leidt nu de undercoveroperatie van iemand anders in Zimbabwe in” geweest, maar op vlak van eerlijkheid en feitelijke correctheid moeten wij de VRT natuurlijk geen lesje leren. Als Ryanair niet de juiste luchthaven (Charleroi, Ciampino, Girona, Hahn, Beauvais, e.a.) vermeldt op zijn tickets wordt het door de Europese Commissie op de vingers getikt wegens inbreuken op de consumentenbescherming, maar als de VRT bedrieglijke aankondigingen doet, schittert diezelfde Commissie natuurlijk in afwezigheid. Of het verschil in behandeling iets te maken heeft met het feit dat de VRT een overheidsbedrijf is, laat ik aan uw wijze geest over, want dat zou ons hier anders te ver leiden.

Op de website van het Canvas-programma lijkt er géén vuiltje aan de lucht en vermeldt men zelfs correct de naam van de oorspronkelijke Britse reportage: “Mugabe’s Reign of Terror”.

Onder een toeristenvisum raakt Evan Williams met zijn ploeg Zimbabwe binnen, het land waar Robert Mugabe, waar Aids-medicijnen en voedselhulp de inzet van de verkiezingen worden. (…) De oppositie wordt er met harde hand onder de knoet gehouden, opgesloten en gefolterd. En het gewone leven heeft de lijden onder een inflatie van 2000%, om nog te zwijgen van de Aids-pandemie. (…) Stap voor stap verzamelt Williams informatie over het leven onder Mugabe, hij praat met de nieuwbakken ondergrondse beweging, komt in buitenwijken waar zelden een camera komt. Wat ooit de graanschuur van Afrika was en een van de best opgeleide Afrikaanse landen, dat land wordt nu geplunderd door zijn leider. De combinatie Mugabe en aids worden Zimbabwe fataal.

Maar in de uitzending van “Vranckx” zelf neemt men een loopje met de waarheid. Men vertelt er helemaal niet bij dat het een reportage van Evan Williams is, of dat het zou gaan om een gekopieerde documentaire van een Britse ploeg. In het openingsshot van “Vranckx” zien we Rudi Vranckx zelf temidden van een zwarte sloppenwijk (zijn palmares van onversaagde reporter kennende waarschijnlijk dus niet in Zimbabwe, maar in Zuid-Afrika of zelfs Matonge-Brussel) de reportage inleiden net alsof hijzelf undercover gegaan is. En hoewel alle personages in de reportage Engels spreken en niemand ook maar in de verste verte op Rudi Vranckx lijkt, horen we wel steeds zijn stem in het Nederlands in de “wij”-vorm duiding geven bij alles wat er gebeurt: “toen vertrokken wij naar Bulawayo, de tweede stad van Zimbabwe” of “vervolgens waren wij te gast bij een leider van de oppositie”. Het amateurisme droop van “Vranckx” af en de suggestieve stem van Rudi tijdens de reportage was gewoon té misplaatst en té belachelijk voor woorden. Rudi was niet eens in Zimbabwe, maar becommentarieerde alles alsof hij er wel was! Dit soort goedkope praktijken grenst gewoon aan het ongelooflijke.

Dat ook de in “Vranckx” aangehaalde feiten niet up-to-date zijn, kon er, gezien de lachwekkende én tegelijkertijd intrieste manier van werken bij onze openbare omroep, ook nog wel bij. In het journaal van 20u op Canvas bericht men over het nieuwe Zimbabwaanse bankbiljet van 10 miljoen dollar en over de extreemhoge inflatie van 25,000 percent in dat land. Een dik kwartier later begint op dezelfde zender “Vranckx” en horen we in de inleiding van het programma, zowel door de aankondiger als door Rudi Vranckx in zijn inleiding, dat de inflatie in Zimbabwe 2,000 percent zou bedragen (dat getal vonden we ook op de website én in de reportage, maar was tegen de dag van de uitzending al lang achterhaald), oftewel dus 12,5 keer minder dan een kwartier daarvoor: een prestatie waar Alan Greenspan of Ben Shalom Bernanke nog een duim aan kunnen zuigen, me dunkt.

Maar goed, ik kijk alvast uit naar “Vranckx” van volgende zaterdag. Het thema is “De Pornoval” en de reportage is een bewerking van “Narrel Til Porno” uit Denemarken. Ik durf trouwens te wedden dat we Rudi Vranckx volgende keer horen spreken over “ik” en dat hij zijn inleiding waarschijnlijk geeft vanuit een rosse buurt in eigen land. Maar waarom zou hij ook beter zijn best doen? De kijkers zijn de beledigingen naar hun adres van de VRT al gewend en de naïeve kijkers zullen volgende week waarschijnlijk maar één ding onthouden: “toch knap hé, dat die Rudi Vranckx ook Deens kan spreken.”

Een modellencarriere in ruil voor seks, één keertje maar. Blijkbaar zijn er meisjes die zo naar de catwalk en de glossy bladen verlangen dat ze het overwegen en in gaan op de vraag. Mannen als Rudy Frederiksen maken graag misbruik van die droom van jonge meiden. (…) Op een aantal door hem opgezette internetsites lokt hij jongere tengere modellen om hen dan een carriere als model wordt voorgespiegeld als ze er iets voor over hebben natuurlijk, seks met name. (…) Reporter Morten Spiegelhausen is Frederiksen op het spoor gekomen en bovendien ontdenkt dat hij, o ironie, chatconsultant is voor de Deense overheid. Spiegelhausen lokt hem met een staaltje geslepen verborgen camera in de val en confronteert Frederiksen met zijn seksuele avances.

En om Zimbabwe te duiden, of beter Rhodesië, verwijs ik naar dit toeristisch spotje uit de gouden jaren 1980 en dit historisch filmpje over de overgang van schatrijk Rhodesië naar straatarm Zimbabwe.

Rise O voices of Rhodesia,
God may we thy bounty share,
Give us strength to face all danger,
And where challenge is, to dare.

Guide us, Lord, to wise decision,
Ever of thy grace aware.
Oh, let our hearts beat bravely always
For this land within thy care.

Rise O voices of Rhodesia,
Bringing her your proud acclaim,
Grandly echoing through the mountains
Rolling over far flung plain

Roaring in the mighty rivers
Joining in one grand refrain
Ascending to the sunlit heavens
Telling of her honoured name

Elk verhaal heeft meerdere kanten, zo ook dat van het Brits kolonialisme in zuidelijk Afrika, en als we luisteren naar het volkslied van Rhodesië op de tonen van de 9de symfonie van Ludwig van Beethoven (“Ode an die Freude”), denk ik dat de blanke Britse settlers evenveel, of zelfs meer, van dat prachtige natuurland gehouden hebben dan de inlanders zelf.


Meer over dit Canvas-programma op www.vranckx.canvas.be.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.