De zieke man van West-Europa (Vincent De Roeck)

Enkele weken geleden werd het nieuwe “Global Competitiveness Report” van het Wereld Economisch Forum vrijgegeven. 131 landen werden in dit rapport op basis van hun internationale concurrentie- kracht gerangschikt. De stand van zaken in België is er volgens het WEF één van continue status quo, en dat is zeker géén goede zaak, hoewel België dit jaar wel vier plaatsen wist te klimmen in de index tot op de 20ste plaats. België kon “profiteren” van (nog) slechtere prestaties in andere Zuid- en niet-Europese landen, maar hoort op concurrentievlak nog steeds bij die (arme) Mediterrane landen. België moet niet enkel de VS en Canada, maar ook alle Scandinavische landen laten voorgaan. Ook in vergelijking met onze buurlanden presteert België ondermaats. Duitsland prijkt op 5, het VK op 9 en Nederland op 10. De “zieke man van Europa” Frankrijk klopt ons zelfs met zijn 18de plaats. Deze gegevens zijn zéér onthutsend omdat ze een allesbehalve positief beeld van de Belgische concurrentiekracht en dito economie geven.

Een recent artikel van mij over de noodzaak van een liberaal economisch beleid, kan je hier vinden.

Natuurlijk is het niet allemaal miserie in België. Ook dat blijkt uit het rapport. Ons onderwijs, ofschoon té goedkoop volgens de OESO, scoort zéér hoog in de rankings, net als onze infrastructuur en onze graad van “sofisticering” (automatisering, efficiëntie, rendement van kapitaalinvesteringen, …), maar in tal van domeinen neemt het negatieve de bovenhand op deze concurrentievoordelen. Belgische ondernemers sakkeren op de stroeve arbeidsregels, de ingewikkelde belastingsystemen, de inefficiëntie van de overheid, de bureaucratische rompslomp, de gebrekkige juiste kwalificaties van het personeel en, natuurlijk, de veel té hoge belastingvoeten. Deze verzuchtingen komen ook aan bod in het rapport. Volgens het WEF zijn de grootste knelpunten in België de rigiditeit van de arbeidsmarkt, de belastingdruk, de kwaliteit van het overheidsapparaat en de torenhoge Belgische staatsschuld.

Een interessant artikel van Evert Gruyaert over de negatieve gevolgen van subsidiepopulisme op de economie, vind je hier.

Het gerenommeerde onderzoeksinstituut IDW gaf in dezelfde week als het WEF ook een rapport vrij. Daarin gaf het aan dat de uurloonkosten van een gemiddelde Belgische arbeider 8,4% hoger liggen dan het gemiddelde in Duitsland, Frankrijk en Nederland. VBO-topman Pieter Timmermans bond er ook geen doekjes rond en wees onmiddellijk op de grote verantwoordelijkheid van de vakbonden in deze materie. Hij verklaarde kort na het verschijnen van beide rapporten onverbloemd het volgende:

Ons land scoort qua concurrentiekracht minder goed dan onze directe concurrenten. (…) De vakbonden die de loon- en andere handicaps blijven ontkennen, zijn de molensteen om de nek van de Belgische werkgevers.

En ook Rudy Aernoudt gaf zijn kijk op deze rapporten, maar hij behield wel zijn gekende positieve ingesteldheid. Gesterkt door de economische realiteit in Europa, met nog amper 3,5 miljoen werklozen in Duitsland en een eizona volledige tewerkstelling in Vlaanderen om maar twee voorbeelden te noemen, doet Aernoudt een pleidooi voor een ideologische kentering. Hij wil de vakbonden en de marktrigiditeit aanpakken.

Socialistisch minister Peter Vanvelthoven stelt dat ondernemers lui zijn en dat ze meer moeten aanwerven en opleiden. Hoogst eigenaardig is dat, op een moment dat de ondernemers schreeuwen om meer arbeidskrachten om hun groei te realiseren (…) Het recht op werk werd definitief verworven in 1831 op het syndicaal congres van Lyon. Het is dat recht dat werklozen zouden moeten kunnen realiseren, en daarom moeten de syndicaten hun rol herdefiniëren. Het wordt ook tijd dat zij de vertegenwoordigers van werkenden en van het recht op arbeid worden.

In tegenstelling tot de Belgische overheden of het tot onfeilbaar en heilig opgehemelde “maatschappelijk middenveld”, zijn de economen en analisten in België het wel eens over de échte problemen van de Belgische economie. Geleidelijk aan zou er toch ook iets van deze kant door moeten sijpelen in de echelons van onze financiële overheid, maar zo ver zijn we klaarblijkelijk nog niet. Vorige week maakte de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) zijn nieuwste cijfers bekend over de Belgische loonhandicap tegenover die van onze buurlanden. Het rapport van de CRB had meer iets weg van een zegebulletin dan van een weloverwogen en evenwichtig rapport. Tussen 1996 (wanneer de “loonnorm” ingevoerd werd) en 2006 verloor België 1,2% terrein tegenover zijn buurlanden, en tussen 2006 en de prognoses van 2008 “slechts” 0,4%. Deze gegevens waren voor de CRB voldoende om de loftrompet af te steken over het geleverde werk. Men kan de woorden “een uitstekende prestatie” zelfs letterlijk terugvinden in dat rapport.

Ik heb ook vroeger al eens een tekst geschreven over de nefaste invloed van vakbonden op de economie.

Maar de CRB slaagt de bal compleet mis, zoals ook de kersverse Trends-hoofdredacteur Guido Muelenaer terecht opmerkt in zijn column “Schaf de automatische indexering af”. Volgens Muelenaer heeft de OESO immers nieuwe cijfers in voorbereiding waaruit zou blijken dat de reële loonhandicap in België niet tot 0,4% zou dalen tegen 2008, maar gewoon constant zou blijven op een verder verlies van 1,2%. Volgens de OESO wordt de loonnorm in België met 0,3% overschreden en is ook de hoog oplopende inflatie inzake een boosdoener. Muelenaer trekt aan de alarmbel omdat België (nog) meer geraakt kan worden door de toenemende inflatie. België is immers het enige land in West-Europa waar de inflatiestijging automatisch wordt doorgerekend in de lonen. Ook Guido Muelenaer valt in die materie de vakbonden aan.

Door de vakbonden trappelt elk nieuw hervormingssysteem ter plaatse. Zij willen koste wat het kost de heilige koe van de automatische indexering behouden, met alle funeste gevolgen van dien. (…) Elke loonkostenverlaging doet de vakbonden steigeren. Wie kan het een werkgever straks ten kwade duiden als hij hier de sleutel in de deur omdraait en gaat ondernemen in het buitenland?

Wil België zichzelf opnieuw economisch verheffen, dan zal het zich eens grondig moeten bezinnen over zijn prioriteiten op beleidsvlak en over de échte kerntaken van de overheid. Het populisme van zogenaamde pensioen- en uitkeringverhogingen moet eindelijk eens wijken in de hoofden van de politici voor gezond verstand en ingrijpende maatregelen op vlak van arbeidsmarktbeleid. De vakbonden moeten bepalen aan welke kant ze nu eigenlijk staan, en de overheid moet zichzelf drastisch saneren. De staatsschuld moet aan een veel hoger tempo afgelost worden en de reserves voor de vergrijzing moeten opzij gezet worden, buiten de algemene middelen. De deelstaten die in het geld zwemmen moeten ook hun verantwoordelijkheid nemen in plaats van zichzelf via subsidies allerhande - op korte termijn dan toch - "geliefd" te maken. Het CAO- en indexeringsmechanisme moet herbekeken worden, de arbeidsmarkt moet véél flexibeler zijn en, last but not least, de belastingen moeten drastisch én lineair omlaag. Hervormen we de boel niet, dan zal België blijven wegglijden in de internationale vergelijkingen en zullen we de zieke man van West-Europa blijven. Een uitstekende prestatie, niet waar?


Meer economische rapporten op www.weforum.org.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.