Matthias Storme en Pieter Huys over Vlaanderen of België

In Tertio van vandaag verschijnt een bijdrage met stukjes uit een gesprek tussen Pieter Huys en mezelf, op vragen van Jan de Volder. Het gesprek vond plaats in restaurant De Klosse met boven de deur het symbolische jaartal 1789 als bouwjaar van de hoeve. Zoals de lezer kan vermoeden, is "1789" iets waarover Huys en ikzelf het grotendeels eens zijn ... Jammer genoeg kwam maar een klein stukje van het gesprek in tertio, en daardoor zijn de uitspraken van Peter Huys en mezelf een beetje verknipte citaten. Correct weergegeven natuurlijk, maar toch maar een klein stukje van een veel langere discussie. De argumenten komen daardoor niet uit de verf, maar goed, dat zijn de beperkingen van het genre. Ik geeft het gepubliceerde deel hieronder weer:

"De keuze van de conservatieven"

Matthias Storme en Piet Huys zijn twee katholieke advocaten, die niet in de pas lopen van het politiek correcte denken. Waar de eerste een voorvechter is van de Vlaamse onafhankelijkheidsgedachte, ziet de tweede daar geen meerwaarde in. Tertio bracht hen bijeen en luisterde naar hun communautaire gedachtewisseling.

Zijn verdedigers van België progressief en aanhangers van de Vlaamse onafhankelijkheid conservatief? Zo eenvoudig liggen de kaarten niet. Zoals de discussie in het progressieve kamp woedt, zo ook onder conservatieven.
Gentenaar Matthias Storme, advocaat in Brussel en hoogleraar recht aan de KU Leuven, is lid van de Warandegroep die het Manifest voor een onafhankelijk Vlaanderen in Europa uitwerkte. Met zijn e-zine Iskander steekt hij zijn conservatief-liberale gedachtegoed niet onder stoelen of banken.
Bruggeling Piet Huys is eveneens actief als advocaat. Hij is bekend als uitgever van het conservatieve maandblad Nucleus, waarin hij opkomt voor een sterk en christelijk Europa.
Huys en Storme zijn twee tegendraadse denkers, die beiden de identiteitscrisis van Europa, het lage geboortecijfer, de crisis van het christelijke geloof en de immigratie met lede ogen aanzien.
Storme denkt dat een onafhankelijk Vlaanderen beter gewapend is om de uitdagingen aan te gaan. Huys gelooft dat allerminst. Volgens hem is Vlaanderen al in hetzelfde nihilistische bedje ziek als de rest van Europa.

Piet Huys: ,,Ik geloof niet in het einde van België. Wel zijn er elementen die dat in de hand werken. De Vlamingen gedragen zich als een minderheid in eigen land. Ik begrijp de pleinvrees niet. Met de staatshervorming vanaf 1970 gaven ze hun natuurlijke meerderheid op. Terwijl ze dit land in handen konden nemen. De tweeledigheid bracht de splitsingsdynamiek in de grondwet.
Alle partijen werden geregionaliseerd, zodat er geen enkele partij is die nog politieke belangen heeft in het andere gewest. Is dat nog omkeerbaar? Waar een wil is, is een weg. Maar een onafhankelijk Vlaanderen zal altijd een kleiner Vlaanderen zijn.’’

Matthias Storme: ,,Federaties met twee werken niet. Tsjechië en Slovakije, Noorwegen en Zweden gingen ieder hun eigen weg. De weigering van de Franstaligen om heel het land tweeledig te maken consacreerde al voor de oorlog de tweeledigheid van België. Dit is geen tweetalig land, maar twee eentalige landen in staatsverband. De taal is sinds tweehonderd jaar de belangrijkste factor van natievorming.
Een splitsing van het land moet niet worden overroepen. Het gaat maar om de organisatie van de publieke sector.’’

Huys: ,,Toch is de grootste argumentatie voor een zelfstandig Vlaanderen, zoals in het Warandemanifest, economisch van aard. Dat volstaat niet om een nieuwe natie te scheppen. Vlaanderen heeft daar niet de kracht voor. Het is een marxistische redenering: als je de economische onderbouw hebt, volgt de rest wel. Dat is een misvatting.
Taal is in de moderne tijd inderdaad een belangrijke factor voor natievorming. Maar ons land is veel ouder. Onze gebieden werden vanaf de 15e eeuw samengebracht door de Bourgondische hertogen en Keizer Karel. Ze waren altijd tweetalig.
Ik vrees dat Vlaams-nationalisten de kosten van een scheiding onderschatten. Vlaanderen vergrijst sneller dan Wallonië. De kostenstroom kan in de toekomst keren.’’

Storme: ,,Dat zou ideaal zijn, want dan maken de Walen onmiddellijk een einde aan België! Ernstig nu: natuurlijk heeft een scheiding ook kosten, vooral op korte termijn. Op lange termijn wegen de baten daartegen op. We krijgen twee landen die efficiënter werken en beter afgestemd zijn op de democratische voorkeur van de bevolking. Uiteengaan sluit het voortbestaan van gemeenschappelijke instellingen en activiteiten niet uit. Ik maak deel uit van een gesplitste Universiteit Leuven en een gesplitste balie van Brussel. De relaties met de Franstaligen zijn nu veel beter.’’

Huys: ,,Zou een splitsing van het land zo vreedzaam verlopen als u veronderstelt? Ik heb nog nooit een land zien verdampen. Wat doet u met Brussel? Hoe reageert de internationale gemeenschap eens aan het statuut van Brussel wordt geraakt? ‘We made Belgium’, geloven de Britten. Zij zullen niet aanvaarden dat Frankrijk de helft van België annexeert. Je kunt dat niet uit internationaal vaarwater houden. Als je zelf het dak van je huis haalt, moet je niet schrikken dat anderen binnenkomen. Ik vrees dat wij overmoedig zijn: De wereld lijkt ons te klein maar België is te groot.’’

Storme: ,,De internationale gemeenschap bewijst veel lippendienst aan de eenheid van een land, maar eens de vreedzame scheiding er is, tornt niemand er nog aan. Of heeft ooit iemand aan Tsjechië en Slovakije gezegd dat ze weer bij elkaar moesten om in de EU te komen? ’’

Huys: ,,Op binnenlands en cultureel vlak zie ik evenmin de meerwaarde van een onafhankelijk Vlaanderen. Vlaanderen is in hetzelfde nihilistische bedje ziek als België. De deelstaat heeft nu al een jacobijns en centralistisch bestuur. Dat maakt me niet vrolijk. En dat allemaal terwijl we afstevenen op geweldige problemen: er worden een derde kinderen te weinig geboren om de bevolking op peil te houden. Vandaar de immigratie van volkeren die vreemd zijn aan de Europese cultuur. Ik zie niet hoe een zelfstandig Vlaanderen daar beter tegen gewapend zou zijn.’’

Storme: ,,Kleine en homogene staten kunnen de problemen beter aan. Een zelfstandig Vlaanderen kan een efficiëntere overheid hebben, met meer kansen op directe democratie. Bovendien komt het dan tot een politieke hergroepering, met de vorming van een grote conservatieve partij.
De grotere cohesie in de samenleving zal de inburgering van nieuwkomers bevorderen. Want voor inburgering heb je ‘Leitkultur’ nodig, terwijl het Belgische model vooral het multiculturalisme verdedigt. Om dit land in stand te houden, huldigt men een ideologie die culturele identiteit negeert, en daarom meer naar nihilisme neigt.
Naar buiten uit helpt staatsvorming de Vlaamse belangen beter verdedigen. Om in de EU te tellen moet je een staat zijn: de eisen van Basken en Catalanen worden geneutraliseerd, maar de Letten, de Litouwers en de Esten tellen wel. Omdat ze een staat zijn.
Eens de onafhankelijkheid gerealiseerd, wordt het tijd voor een levensbeschouwelijk offensief.’’

Huys: ,,Daarvoor is geen onafhankelijk Vlaanderen nodig. De echte uitdagingen wachten op een hoger vlak. Overigens hebben kleine landen straks door de mini –grondwet nog heel weinig inbreng in Europa.’’


BRUSSEL, GENT OF MECHELEN?

‘Vlaanderen laat Brussel niet los’. Het was decennialang een dogma van de Vlaamse beweging. Bij de jongste generatie Vlaams-nationalisten is dat niet langer zo.
,,De Brusselaars moeten zelf over hun lot beslissen. Ik geloof dat ze belang hebben bij een hechte band met Vlaanderen,’’ zegt Storme. ,,Maar ik ben niet bang voor een scenario waarbij de Brusselaars hun eigen weg gaan.’’
Volgens Huys weten separatisten geen weg met de Gordiaanse knoop Brussel. Het Warandemanifest stelt een statuut voor dat Europese voogdij koppelt aan een Vlaams-Waalse. ,,Het voorstel is zo ingewikkeld dat je er geen touw aan kunt vastknopen. Het loslaten van Brussel met de bijhorende twisten rond de periferie kan Vlaanderen wel eens bijzonder klein maken.’’
Wat met de internationale rol van Brussel? Noch Huys, noch Storme gelooft dat zijn rol als Europese hoofdstad op het spel staat. ,,Al was het maar omdat Brussel voor de Britten de enige stad op het continent is waar het Engels een hoofdrol kan spelen.’’
En wat wordt de hoofdstad van het onafhankelijke Vlaanderen zonder Brussel? ,,Gent natuurlijk,’’ lacht Storme. Volgens hem gunnen Gent en Antwerpen wat dat betreft elkaar het licht in de ogen niet. Zijn oplossing ligt klaar: ,,Wegens zijn historische rol en centrale ligging, is er maar een echte kandidaat: Mechelen.’’ (JDV)


WELKE OVERHEID EN WELK EUROPA?

De verschillende communautaire overtuiging van Storme en Huys spoort met hun opvatting over de rol van de staat. Storme pleit voor een kleine overheid, die de vrijheden van de burgers beschermt en de verantwoordelijkheid bij hen legt. ,,Eenmaal de Vlaamse regering nationale bevoegdheden krijgt, kan ze op haar beurt bevoegdheden overhevelen naar het niveau van de gemeente.’’ Denemarken is hier zijn voorbeeld.
Dat subsidiariteitsbeginsel moet ook het verenigde Europa hanteren. ,,Nu is de EU een groot België. Het moet een groot Zwitserland worden.’’ Is dat geen terugtrekking uit de geschiedenis? ,,Les peuples heureux n’ont pas d’histoire. Denis de Rougemont beantwoordde de boutade met zijn boek La Suisse ou l’histoire d’un peuple heureux. Wat verkies je: gelukkig zijn of geschiedenis maken?’’
Ook Huys vindt dat de Europese instellingen zich gedragen als een ‘ondoorzichtige sovjet.’ Toch kent hij een grotere rol aan de staat toe. ,,Ik geloof in een gezag dat het ‘bonum comune’ – het gemeenschappelijke goed – verdedigt. Daarbij moet het de burgers zoveel mogelijk vrijlaten, maar geen wetten aannemen die tegen de natuurwet ingaan. Het oordeel van dit geweten van het volk wordt nu gereduceerd tot een vrijblijvende ethische keuze. Dat is een illusie zoals blijkt uit de gevolgen van wettelijke abortus. Die is volgens vooraanstaande Franse en Duitse demografen verantwoordelijk voor de demografische terugval. Onverwacht is dat dus een politiek probleem van eerste orde.’’ De prioritaire strijd voor Huys is die voor het overleven van Europa en zijn eeuwenoude cultuur. ,,We mogen niets prijsgeven aan het heersende nihilisme en de dreigende islamisering. De communautaire discussie is daaraan totaal ondergeschikt.’’