Vlaanderen nog helemaal niet onafhankelijk (Hoegin)

Het lijkt erop dat er op dit ogenblik binnen de Vlaamse Beweging een soort van berusting bestaat dat België deze herfst wel uit zichzelf zal barsten. De federale regeringsonderhandelingen draaien vierkant, en een oplossing is nog steeds niet in zicht. Wat men lijkt te vergeten is dat een kat in nood rare sprongen kan maken, ook een Belgische, en dat de plannen B, C, D, E en F om het land mij mekaar te houden ongetwijfeld klaar liggen. Indien de Vlaamse Beweging niet dringend initiatief neemt en de Vlaamse onafhankelijkheid afdwingt, zal ze het vooral aan zichzelf te danken hebben als Vlaanderen het jaar 2008 als Belgisch Gewest in plaats van Europese Staat in zal gaan.

Het heeft iets onwezenlijks: nog nooit was de Vlaamse onafhankelijkheid zo dichtbij, en tegelijkertijd komt er geen enkel noemenswaardig initiatief vanuit de hoek van de Vlaamse Beweging. Blijkbaar gaat men ervan uit dat België wel uit zichzelf zal barsten, en dat de Vlaamse Beweging daarom zelfs geen handje hoeft te helpen. De fatale vergissing die de Vlaamse Beweging daar wel eens zou bij kunnen maken is dat onafhankelijkheid niet iets is dat men krijgt, maar zelf moet grijpen. En als men de kans die vandaag geboden wordt niet grijpt, zou ze wel eens weer kunnen verdwijnen voor een aantal jaar.

Fundamenteel in het scenario waar de Vlaamse Beweging op lijkt te gokken is dat N-VA en vooral CD&V niet zullen plooien voor de Franstalige eisen om een staatshervorming uit te stellen tot 2009 en Brussel-Halle-Vilvoorde ongesplitst te laten tenzij er zware toegevingen worden gedaan die die splitsing quasi volledig zouden neutraliseren. Dit betekent dat de vrees voor een afstraffing door de Vlaamse kiezer in 2009 en wens om het Vlaams Kartel te behouden sterker zal moeten blijven dan de lokroep van federale ministerportefeuilles en vermaningen over het Belgische landsbelang. Op korte termijn is dat misschien realistisch, maar op langere termijn lijkt mij dat niet zonder meer evident. Wie zegt dat als de huidige crisis nog een maand of twee blijft aanslepen de oude CVP niet zou herrijzen uit de CD&V?

Wat zijn nu de verscheidene mogelijkheden om België bij mekaar te houden?

• Plan A: Rooms-blauw, al wordt een rooms-blauwe coalitie met de dag minder waarschijnlijk.
• Plan B: Een tripartite, ook al zeggen vooral Open Vld en MR dat zij een tripartite niet zien zitten. Volgende natuurlijk keuze (plan C) sluit de liberale familie uit van de macht, en dat zou wel eens genoeg kunnen om zowel MR als Open Vld toch nog over de brug te halen.
• Plan C: Rooms-rood-groen, zoals trouwens van in het begin duidelijk de wens was van Joëlle Milquet. Dit vergt wel dat CD&V en N-VA eerst «gekraakt» worden, maar na een onderhandelingsronde over een tripartite is het best mogelijk dat CD&V klaar is voor een bocht over de staatshervorming.
• Plan D': Paars-groen, weinig waarschijnlijk, maar een onderhandelingsronde hierover kan een goede voorbereiding zijn voor het echte plan D.
• Plan D: Een paars minderheidskabinet tot 2009, dat afwisselend op de christen-democraten en groen steunt wanneer er belangrijke beslissingen genomen moeten worden. Voor de paarse partijen heeft het het voordeel dat het, als er iets fout zou lopen, de zwarte piet naar de christen-democraten doorgespeeld kan worden, terwijl CD&V en N-VA hun kiezers kunnen proberen wijsmaken dat ze hun belofte om niet in een federale regering te stappen zonder staatshervorming gehouden hebben.
• Plan E: Een zakenkabinet, zeg maar van nationale tweedracht, samengesteld uit figuren van allerlei strekkingen die een tripartite moeten camoufleren. Zouden een Étienne Davignon of een Maurice Lippens werkelijk neen zeggen als de koning hen persoonlijk zou komen vragen twee jaar lang redder des vaderlands te spelen als Eerste Minister van zo'n zakenkabinet? En opnieuw zou CD&V op het federale beleid kunnen wegen zonder in een regering te moeten stappen.
• Plan F1: Vervroegde federale verkiezingen, al halen die waarschijnlijk niets uit, of kunnen ze de zaken zelfs nog verder op de spits drijven. Indien er toch vervroegde federale verkiezingen komen zal dat moeten zijn omdat «men» gokt dat CD&V-N-VA met een volgehouden communautair programma op verlies zouden afstevenen, wat ongetwijfeld een oplossing voor de crisis zou beteken. Na zo'n nederlaag zouden de krachten binnen de CD&V om zonder staatshervorming en desnoods ook zonder de N-VA in een federale regering te stappen vrijwel zeker de bovenhand kunnen halen.
• Plan F2: Tot slot, en dan is men werkelijk aan het einde van het Belgische Latijn, niet alleen vervroegde federale maar ook regionale verkiezingen. Dit is misschien wel buiten het wettelijke kader, maar het zou niet de eerste keer zijn dat Belgische nood Belgische wet zou breken. Meteen is men verlost van de vooruitgeworpen schaduw van de regionale verkiezingen van 2009 –de Europese verkiezingen zijn lang zo belangrijk niet– en bovendien kan men dan in één moeite door regionale en federale verkiezingen weer doen samenvallen.

Wat hebben al deze plannen of scenario's met mekaar gemeen? Niet alleen houden ze België voorlopig nog samen, bovendien lijken ze me stuk voor stuk waarschijnlijker dan dat CD&V nog in de loop van deze herfst zo sterk zou radicaliseren dat ze samen met N-VA, Lijst Dedecker en –stel je voor!– Vlaams Belang eenzijdig de onafhankelijkheid zou willen of durven uitroepen in het Vlaams Parlement. Zolang dat het geval blijft, zie ik niet goed in hoe Vlaanderen op korte termijn onafhankelijk zou kunnen worden, en daarom zou de Vlaamse Beweging vandaag alle krachten moeten gebruiken om de CD&V ervan te overtuigen dat het in ieders belang is, ook haar eigen, dat de federale regeringsonderhandelingen stopgezet worden om over te gaan tot de onderhandelingen over de finale boedelscheiding. Met, dat spreekt voor zich, als ultieme wortel Yves Leterme als eerste president van de Vlaamse republiek.