Centrale Banken maken het alleen nog erger (Denis Clijsters)

"De aandelenmarkten boekten gisteren voor de tweede dag op rij zware verliezen, hoewel de centrale banken opnieuw tientallen miljarden euro's in de geldmarkt pompten. De Bel20 staat nu al 14 procent onder zijn piek van 23 mei. Toch vinden analisten het te nog te vroeg om aandelen te kopen."

Dit lees ik in De Tijd, het Financieel Economisch nieuwsblad van België. Waar zijn de economen gebleven?

Dagelijks lees je in de krant dat de Centrale Banken hun best doen om inflatie te bestrijden zonder dat erbij staat vermeld dat het net die Centrale Bank is die de oorzaak inflatie is. Dit vanwege de geldcreatie van die instelling. Vanuit de economische visie van Keynes proberen de Centrale Banken de rente laag te houden. Dit doen ze door door meer geld in de economie te pompen, meestal via het kopen van overheidsobligaties of, zoals vandaag gebeurt, via het verschaffen van leningen aan banken.

In de Keynesiaanse visie wordt rente gezien als een obstakel om te investeren. Mensen wil investeren of een huis kopen, en hiervoor moeten ze geld lenen. Is de rente te hoog, dan kunnen ze geen lening afsluiten en wordt aldus het huis niet gekocht. Volgens deze doctrine is dit de oorzaak van werkloosheid en lage economische groei. Een oplossing hiervoor is volgens Keynes het verlagen van de rente. Een middel om dit te bekomen is geldcreatie.

Rentes zijn echter niet louter obstakels, maar geven integendeel informatie mee over de noodzaak van de investering. Een lage rente zet meer mensen aan tot lenen van geld en bijgevolg tot het investeren ervan, een hoge rente daarentegen ontmoedigt mensen om geld te lenen en zet mensen daarentegen aan om hun geld uit te lenen aan anderen.

Omdat de ECB de rente beïnvloedt door middel van monetaire expansie (geldcreatie) of monetaire contractie (geldvernietiging) gaat deze waardevolle informatie verloren. Mensen blijven geld lenen en investeren in een bepaalde markt terwijl de economische noodzaak volledig is verdwenen. Echter hebben ze dit laatste niet door. Wat deze week gebeurde is dan ook louter een correctie en een poging van de markt om zich te herstellen naar een meer natuurlijke toestand.

Het gevolg van het beleid van de centrale banken is dat we telkens te maken krijgen met hoog- en laagconjunctuur. Periodes van over-investering worden gevolgd door periodes van correctie en bij gebrek aan middelen ontstaat er onder-investering. Het is dan ook belangrijk om niet te spreken van over/onder-investering maar van mal-investering.

Om terug te komen op het artikel uit De Tijd. De markten zijn op dit moment verzadigd van het geld en in de V.S., waar de centrale bank gelijkaardige acties ondernam, zijn de eerste tekenen van nieuwe luchtbellen zijn al zichtbaar (zoals in de Amerikaanse huizenmarkt). Meer geld injecteren is dan ook enkel goed om op korte termijn het beleid aan te houden en een nakende correctie uit te stellen. Echter, uitstellen is niet afstellen en hoe langer men wacht, hoe groter de problemen zullen worden.

Denis Clijsters