CD&V-pleidooi voor creationisme is belachelijk(Vincent De Roeck)

Afgelopen week verscheen er in De Standaard een zéér verontrustende tijding. De twee CD&V-boegbeelden in het Vlaams Parlement Luc Van den Brande (oud- minister-president) en Cathy Berx (partijondervoorzitster) stelden onomwonden voor om de theorie van het Bijbelse Scheppingsverhaal naast de bestaande wetenschappelijke interpretaties te plaatsen en ook als dusdanig in de scholen te onderwijzen. Gelukkig dat de CD&V geen absolute meerderheid heeft in het parlement om zulke ronduit belachelijke voorstellen zonder meer te kunnen doorvoeren.

Ik heb over dit thema vroeger ook al eens een tekst geschreven op mijn weblog. Dit artikel kan u terugvinden op dit webadres.

Open VLD reageerde hier alvast afwijzend op. Uittredend minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht reageerde als volgt.

Het is toch duidelijk. Creationisme of een letterlijke interpretatie van het Scheppingsverhaal hoort niet thuis in de lessen biologie. Het brengt de lessen biologie niets bij, net zomin als alternatieve theorieën over ooievaars en savooikool onze jongeren kritisch denken zouden bijbrengen over de wonderen van de geboorte.

De discussie rond het “creationisme” was tot voor kort een uniek Amerikaans fenomeen, weinig relevant en dus niet bedreigend voor het Vlaamse onderwijs. Gelukkig maar, zou je denken, als je bekijkt welke geloofwaardigheid dergelijke pseudo-wetenschappelijke theorieën over het ontstaan van de mens in de VS genieten. Volgens een recente Gallup-peiling is 43 procent van de Amerikanen ervan overtuigd dat God de mens eigenhandig geschapen heeft, min of meer zoals die nu bestaat. Daarnaast gelooft 38 procent van de ondervraagden dat de mens doorheen de tijd geëvolueerd is, maar dat God dit proces begeleid of in gang gezet heeft.

Luc Van den Brande, Vlaams Volksvertegenwoordiger voor de Christen-Democraten, vindt het creationisme een ernstige discussie waard, aldus De Standaard. Hij vindt het primaat van het Darwinisme in de wetenschapsles een "indoctrinatie" (sic!) van onze kinderen. Cathy Berx vindt dan weer dat kinderen moeten leren openstaan voor verschillende opvattingen, en dat het creationisme één van die opvattingen moet zijn. Bij het horen van deze nonsens, stijgerde menig vrijdenker in Vlaanderen. Welk soort debat wil de CD&V hierover dan? Een "dialoog" tussen de Kerk en de wetenschap? En hoe lang zal het dan duren denkt u alvorens dit "debat" zal ontaarden in een dovemansgesprek tussen de rationeel denkende wetenschappers en de kleinkatholieke schriftgeleerden die de wetenschap compleet negeren? Van zoiets kan men maar weinig goeds verwachten.

De Raad van Europa oordeelde onlangs in een rapport dat het creationisme wereldwijd aan invloed wint, en dat deze pseudo-wetenschappelijke opvatting een zéér groot gevaar inhoudt voor ons onderwijssysteem, én dat het creationisme haaks staat op onze verlichte structuren en democratische instellingen. De basiswaarden van het seculiere Europa zouden zwaar onder druk komen te staan en de democratie zou ondergraafd kunnen worden. Het rapport van de RvE stelt dan ook de volgende conclusie voorop.

De onderwijsautoriteiten van alle Verdraglanden moeten de wetenschappelijke kennis over evolutie promoten en de wetenschappelijke pretenties van het creationisme met alle beschikbare middelen tegengaan.

Luc Van den Brande zit niet enkel in de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa, maar is ook voorzitter van de Christen-Democratische fractie aldaar. In naam van de "Europese Volkspartij" (of is het tegenwoordig de "Europese Vaticaanpartij"?) vroeg Van den Brande uitstel voor de publicatie van het rapport. Ter rechtvaardiging van zijn vraag, haalde hij het volgende aan.

Het rapport zou verhinderen dat mensen vanuit hun geloofsopvatting ook aannemen dat er buiten de evolutieleer of het wetenschappelijke aspect, wellicht nog een andere creator kan bestaan die aan de oorsprong van het leven ligt.

Dat dit soort minachting voor de wetenschap en voor de scheiding tussen kerk en staat, de liberalen in het verkeerde keelgat schiet, weten we al langer. Enkele maanden geleden stelde VLD-ster Annick De Ridder over deze problematiek al een parlementaire vraag. Toen bleek dat in een groot aantal "katholieke scholen" gebruik gemaakt werd van een creationistisch boek - dat bovendien het verband legde tussen het geloof in de evolutietheorie enerzijds en de Holocaust en de aanslagen van 11 september anderzijds - maakte de CD&V-fractie in het Vlaams Parlement eigenaardige bokkensprongen.

Hun repliek ging als volgt.

In het kader van de eindtermen moeten we goed bekijken op welke plaats deze zaken worden aangereikt. Wat in de eindtermen en vooral in de evolutieleer ook staat, leerlingen moeten worden geconfronteerd met teksten die daar misschien haaks op staan om er dan kritisch mee om te springen.

De CD&V mag dan wel vasthouden dat zij geen "fundamentalisten" zijn, maar als zij wel ruimte wil laten voor een "ruimdenkende visie" op de menselijke evolutie, verkondigt zij in wezen een wel zéér gevaarlijke misvatting. De theorie van het "Intelligent Design" is immers helemaal niet "intelligent" te noemen, maar eerder een nostalgische reactie tegen elke vorm van Verlichting en vrijheid op vlak van wetenschappelijk onderzoek en vrij kritisch denken. Het verwerpen van het Darwinisme, nochtans dé enige wetenschappelijke consensus rond de kern van de evolutie, is niet enkel uitermate belachelijk voor "opgeleide" mensen uit de 21ste eeuw, maar is ook een zéér gevaarlijke evolutie die we ten stelligste het hoofd moeten zien te bieden, willen we op een mooie Vlaamse morgen niet terug in de Middeleeuwen wakker worden.

Dat geen enkele CD&V-parlementair een wetenschappelijke achtergrond heeft, en dat niemand van hen voor deze stupiede uitspraken ten rade is gegaan bij een wetenschapper, maakt voor de Katholieke Partij niets uit. Zelfs zonder deze schijnbaar onontbeerlijke wetenschappelijke achtergrond, pretenderen zij, zonder zelf van wetenschappelijke feiten uit te gaan en zonder een alternatieve wetenschappelijke methode aan te dragen, dat zij minstens een evenwaardige waarheid in pacht hebben dan de Darwinisten. Vandaar dat zij de zogezegd broodnodige kritische confrontatie willen aangaan.

En hoe kan men zoiets doms het gemakkelijkst doorvoeren en op termijn probleemloos aanvaardbaar maken? Door kinderen in te schakelen. Door zich via het onderwijs te gaan richten op de nog-niet-kritische jongeren, door de jeugd te indoctrineren met een foute theorie. Door de kneedbare geesten van de schoolgaande jeugd te verstrikken met Bijbelse teksten en religieus gezever, overgoten met een sausje van "wetenschappelijkheid". Voor deze jeugdverstrikkende praktijken, waarvoor Dexiabank met zijn jongerencampagnes nota bene onlangs veroordeeld werd, heb ik maar één woord veil: schandalig.

Het naast elkaar, op gelijke hoogte, bespreken van creationisme en evolutietheorie is een logische onmogelijkheid. We moeten dit niet verder bekijken om te zien hoe we dit in het kader van de eindtermen aanbrengen. In de eindtermen - de basisvaardigheden, kennis en inzichten waarover iedere leerling van eender welk net bij het afstuderen moet beschikken - hoort dit duidelijk niet thuis. Nergens trouwens. Tenzij dan misschien in de Zondagscholen, de kerken of het partijgebouw van de Christen-Democraten.

Het afwijzen van deze pseudo-wetenschap heeft ook geen enkele invloed op het evenwicht tussen wetenschap en godsdienst waar Van den Brande zich op beroept. Zoals minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke in deze discussie al opmerkte.

De overheid houdt zich niet bezig met de inhoud van de leerplannen godsdienst. In de levensbeschouwelijke lessen kunnen dus zonder veel probleem verhalen aan bod komen die haaks staan op wat de les biologie aanleert. Dat hoeft geen probleem te zijn, zolang we erkennen dat zingeving en wetenschap van een andere orde zijn. Beide door elkaar halen, zoals creationisme het doet, opent een doos van Pandora waar enkel verwarring en wetenschappelijk analfabetisme uit te voorschijn komen.

Nochtans is het invoeren van het creationisme ook voor de (steeds in aantal afnemende) gelovigen nergens voor nodig. Nog nooit heb ik vanuit hun organisaties en instellingen de vraag gehoord om het creationisme via de overheid tot wetenschap te gaan verheffen. Nog nooit heb ik die verzuchting gehoord. Zelfs aan de "Katholieke" Universiteit Leuven wordt het creationisme nergens gedoceerd buiten de faculteit theologie. Zelfs de overtuigde Christelijke natuurkundige Gerard Bodifée heeft bewondering voor de wetenschap.

De wetenschap omvat niet enkel de authenticiteit van de kennis, maar ziet ook de begrenzing ervan in. (...) De wetenschap is de waarheid, maar niet de volle waarheid.

Karel De Gucht reageerde hierop als volgt.

Het statement van Gerard Bodifée lijkt me, of je nu vrijzinnig, christen of moslim bent, een zinniger uitgangspunt voor onze jongeren dan het creatief omspringen met wetenschap waar de CD&V ruimte voor wil laten.

Laat mij tenslotte nog even de tijd nemen om de Vlamingen te bedanken voor hun voortreffelijke keuze op 10 juni laatstleden. Uw onvoorwaardelijke steun aan de CD&V, waarschijnlijk in de eerste plaats omdat u "paars" (terecht) beu was, heeft deze partij in een zetelpositie geplaatst, waarvan we de gevolgen nog maar nauwelijks zullen kunnen overzien. Zonder een sterke liberale oppositie, al is het misschien vanuit de regering, en al omvat deze misschien in hoofdzaak niet uitsluitend de fractieleden van de Open VLD, is het hek helemaal van de dam. Een CD&V die zulke anti-wetenschappelijke standpunten heeft, moet met alle middelen bestreden worden. Want als we deze dogmatische kruistocht niet met wortel en al uitroeien, riskeren we de basiswaarden van onze democratie onderuit te halen.

Voor een theocratie is er in het verlichte Europa geen plaats, en het is aan ons om die herboren ultra-religieuze tendenzen het hoofd te bieden. Vlaanderen, nogmaals bedankt voor uw stem op 10 juni. Het Vaticaan en Opus Dei kunnen u maar niet genoeg bedanken. U heeft uw hemel zonder twijfel dubbel en dik verdiend.


Meer informatie over het creationisme op www.stanford.edu.
Meer teksten van Vincent De Roeck op www.libertarian.be.