Het einde van het socialisme? (WillemCoppenolle.be)

SP.a-Spirit kreeg op 10 juni zware klappen. In de Kamer verloor de partij 7.2 % - goed voor een verlies van 9 zetels - en in de Senaat zelfs 8,7 % of 3 zetels. Dat paars afgestraft zou worden, stond voor iedereen vast. Dat die afstraffing echter minder zwaar zou zijn voor Open VLD dan voor de socialisten, was wel een kleine verrassing. Vande Lanotte presteerde nochtans niet slecht op debatten, voor opiniemakers of in de peilingen. Zijn uiteenzettingen waren steeds duidelijk en vlot. Vande Lanotte is bovendien erg intelligent en gebruikt zelden meer woorden dan nodig. Maar de maatschappelijke opinie is in de voorbije jaren gewijzigd. In die nieuwe visie is voor socialisme steeds minder plaats.

En een socialist, dat is Vande Lanotte ontegensprekelijk. Hoewel zijn partij niet meer het oubollige socialisme predikt, en - mogelijks onder invloed van kartelpartner Spirit - een aantal van de (liberale) basisprincipes in onze maatschappij erkent (eigendomsrecht, recht op vrije meningsuiting, vrije markt, ...), zijn de correcties op die principes nog steeds van het zuiverste socialistische water.

Zo verzette Vandela zich op het laatste voorzittersdebat als enige voorzitter resoluut tegen een lastenverlaging, en wou hij daarentegen meer investeren in de individuele werknemers en werkzoekenden. Het proces dat - onder impuls van "progressief-links" - momenteel tegen Vlaams Belang loopt, getuigt eveneens van een dergelijke "correctie". Het niet willen afbouwen van de lasten corrigeert dan weer ten nadele van het eigendomsrecht.

De tijden zijn echter veranderd. Ook de onderdrukte arbeider beschikt vandaag immers over internet, over tv en kranten, en heeft geen socialistische politici meer nodig om hem te helpen bij het vormen van een politieke opinie. Bovendien verliezen steeds meer kiezers hun geloof in de grote ideologische verhalen. De verzuiling is verdwenen (getuige hiervan o.m. de verschillende conflicten tussen SP.a en ABVV, of het verdwijnen van de Chiro-jeugd op de IJzerbedevaart). Burgers worden steeds vaker zwevende kiezers en durven steeds vaker openlijk praten over hun partijvoorkeur en hun politieke visie. Het ontstaan van de blogcultuur, ten slotte, heeft er ook voor gezorgd dat de burger voor het vormen van een mening niet meer alleen op de traditionele media is toegewezen, wel integendeel, hij kan er nu zelfs aan deelnemen.

Voornoemde "onderdrukte arbeider" - om met dat cliché verder te gaan - beseft daardoor vandaag des te meer dat hij en zijn ouders een leven lang belastingen hebben betaald en daar amper beter van zijn geworden. Hij weet zeer goed dat hij elke dag van zijn leven tegen zijn zin 8 uur lang aan de band staat en aan het eind van die dag minstens de helft van zijn loon in belastingen ziet opgaan. Na het werk rijdt hij met zijn collega's naar een café om zijn zuurverdiende pint te drinken en een sigaret te roken. Drie activiteiten die hem trouwens nog een fortuin aan BTW en taksen hebben gekost.

Die verworpenen der aarde weten intussen zeer goed dat gratis bussen - of ze er nu gebruik van maken of niet - in werkelijkheid niet gratis zijn en in praktijk ook door hen worden betaald. Dat het socialistische beleid in Wallonië voor de arbeider meer tegen- dan voorspoed heeft gebracht. Dat onderwijs niet gratis is of hogere studies goedkoop, maar dat ook zij voor andermans studie betalen. Dat niet de werkgever maar het politieke beleid tot ontslagen in de automobielsector leidt. En dat Freya als ze "het geld wil halen waar het zit" ook die onderdrukte arbeider viseert.

Ten slotte neemt de ex-socialist het niet langer dat hij wordt behandeld als iemand die tegen zichzelf moet worden beschermd. En zelfs al zou hij erkennen dat het niet steeds eenvoudig is in een maatschappij als de onze, om je verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen daden, en de juiste keuzes op het juiste moment te maken, dan nog denkt geen haar op zijn hoofd er nog aan die verantwoordelijkheid dan maar in de handen van zijn socialistische beschermengel achter te laten.

Werknemers weten intussen dat liberalisme ook voor hen de beste oplossing is. Ze geloven in de vrije markt en zijn bereid zelf de liberale verantwoordelijkheden te dragen in ruil voor de vrijheden die ze ermee bekomen.

Welke partij hen die garanties kan bieden, was me op 10 juni ook niet helemaal duidelijk. Vast staat wel dat het niet SP.a-Spirit was.