Maartbarometer van De Standaard/VRT (Hoegin)

De Standaard en de VRT maakten gisteren de resultaten van hun maartbarometer bekend. Uit die peiling moet blijken dat de Lijst Dedecker met 3,2% van de stemmen de kiesdrempel niet haalt, maar het grootste nieuws had misschien wel moeten zijn dat CD&V sedert december ongeveer een zesde van haar kiezers kwijt is.

De peiling is de eerste die ook naar de kiesintenties voor de nieuwe partij van Jean-Marie Dedecker peilt. Er werd dan ook met spanning uitgekeken naar de resultaten voor die partij, en in het bijzonder of de partij de kiesdrempel zou halen of niet. In tweede instantie werd ook uitgekeken naar het effect van de Lijst Dedecker op de andere partijen, en dan in het bijzonder Vlaams Belang en Open Vld. De peiling van De Standaard/VRT duidt aan dat Lijst Dedecker de kiesdrempel niet zou halen, terwijl de gevolgen voor Vlaams Belang en Open Vld klein (niet-significant) zijn. De grootste beweging doet zich trouwens ergens anders voor: bij CD&V en N-VA.

Inderdaad, vergeleken met de peiling van november 2006, en zeker vergeleken met de peiling van december, gaat het Vlaams Kartel van CD&V en N-VA erop achteruit. Vergeleken met november bedraagt de achteruitgang 2,3%, ongeveer even groot als de foutenmarge dus, of op het randje van het significante. Vergeleken met december is de achteruitgang in ieder geval beduidend, maar toen werden CD&V en N-VA niet als één kartel behandeld. Interessant is ook dat wanneer de resultaten uitgesplitst worden, CD&V het volledige verlies voor z'n rekening moet nemen, terwijl N-VA status quo blijft. Het is jammer dat niet onderzocht werd waar die CD&V-kiezers vandaag naartoe zijn. Bovendien melden De Standaard en de VRT dat de populariteit van Yves Leterme stijgt. In de commentaren wordt deze paradox echter niet vermeld, laat staan toegelicht.

Vlaams Belang blijft ondertussen op hetzelfde niveau zitten, en zit in een lichtjes dalende trend wanneer we de resultaten van december even terzijde laten. In de peiling moet de partij wel knokken voor de tweede plaats met sp.a-SPIRIT, maar anderzijds moet ook opgemerkt worden dat de partij vandaag iets hoger noteert dan in dezelfde peiling vlak voor de verkiezingen van 2004, toen de partij maar liefst 4% werd onderschat (en sp.a-SPIRIT 2% overschat). Het is goed dit gegeven in het achterhoofd te houden: CD&V-N-VA zit in deze peiling bijvoorbeeld ook onder het niveau van juni 2004, toen het kartel maar liefst 5% overschat werd.

sp.a-SPIRIT blijft dus nagenoeg status quo, en schommelt ondertussen al meer dan een jaar rond de grens van 20%. Open Vld daarentegen zit nog steeds in een duidelijk dalende lijn, met vandaag het slechtste resultaat ooit bij De Standaard/VRT. De naamsverandering heeft dus voorlopig nog maar weinig effect gehad op het kiespubliek, en het verhaal over de «openheid» slaat blijkbaar niet echt aan bij de Vlaming.

Het resultaat van Groen! is exact hetzelfde als in november van verleden jaar, een stijging vergeleken met december. Zoals in de analyse opgemerkt wordt, kan de partij duidelijk niet profiteren van de huidige klimaathype. Dit moet een pijnlijke vaststelling zijn voor de ecologische partij: meer ambitie dan het halen van de kiesdrempel en in het parlement vertegenwoordigd geraken moet de partij voorlopig niet hebben, maar als het meezit raakt ze misschien wel op de wip om paars te depanneren. Het is eigenlijk verbazingwekkend dat er daarover binnen de partij nog geen interne revolutie is uitgebroken.

Komen we tot slot bij de Lijst Dedecker uit. In een eerste reactie lijkt Jean-Marie Dedecker tevreden te zijn met deze uitslag, maar het is duidelijk dat de lijst vrijwel geen uitzicht heeft op een parlementszetel, zelfs als we de foutenmarge bij het resultaat van vandaag bijtellen. Waar de kiezers van Lijst Dedecker vandaan komen is trouwens niet helemaal duidelijk: een deel komt van het Vlaams Belang, een deel van Open Vld en een deel van CD&V-N-VA, maar we hebben het hier over zulke kleine aantallen (grootteorde de helft van de foutenmarge en minder), dat het mij gevaarlijk lijkt hier grote conclusies aan vast te knopen. Concreet: tenzij de resultaten sterk herwogen werden hebben 13 van de 1014 ondervraagden gezegd dat ze vandaag op Lijst Dedecker stemmen, maar zonder die lijst voor Vlaams Belang zouden kiezen, 7 idem dito maar voor Open Vld, en nog eens 6 voor CD&V-N-VA. Beweren dat Open Vld het «tweede slachtoffer» is van de Lijst Dedecker is daarom nogal grotesk: de foutenmarge van de peiling is immers twintig keer groter dan het verschil tussen potentiële Open Vld-kiezers en CD&V-N-VA-kiezers. En dan zegt de commentator van dienst bij de VRT dat deze peiling De Stemmenkampioen niet is.

Meer zelfs, het is toch wel opmerkelijk dat De Standaard en de VRT de resultaten van de peiling van december compleet wegmoffelen. Vergeleken met die peiling gaat niet alleen de CD&V sterk achteruit –de partij verliest op drie maanden tijd ongeveer een zesde van haar kiezers zonder dat De Standaard of de VRT daar ook maar even op ingaan– bovendien gaat het Vlaams Belang lichtjes vooruit nu Jean-Marie Dedecker uit de N-VA werd gezet en alleen opkomt, terwijl de N-VA dan weer volkomen stabiel blijft. Er is de laatste maanden dus heel wat meer gebeurd dan dat Jean-Marie Dedecker een eigen partij heeft opgericht en wat kiezers afsnoept van Vlaams Belang en Open Vld, maar dat komen we jammer genoeg niet te weten. Een gemiste kans.