Op zijn Vlaams ne keer (victa placet mihi causa)

.
Het Verdriet van België is één zaak, maar dat mag ons het Verdriet van de Vlaamse Schrijvers niet laten vergeten. Die mannen worden in Nederland bijna niet gelezen schrijft De Standaard.
Bij die krant hebben ze een dagelijks rubriekje waarin elk om beurt de redacteurs aan zichzelf een vraagje mogen stellen, en meteen ook het antwoord geven. Dat is handig en snel. Het rubriekje is altijd bovenaan te vinden, pal in het midden van de krant en bijgevolg verdeeld over twee aansluitende pagina’s – toch na verwijdering van een aantal katernen die u voor latere lectuur zult bestemmen. Het rubriekje is overigens herkenbaar genoeg want er staan geen foto’s bij, of hoogstens een kleintje.

Vandaag was het de beurt aan Jeroen Overstijns die normaal De Standaard der Letteren leidt, maar vandaag even uit zijn katern mocht stappen. En zoals dat past in een duidingsrubriek verklaarde hij mij eindelijk waarom Nederlanders geen Vlaamse auteurs lusten.
Maak u niet ongerust lezer, het wordt niet ingewikkeld. Misschien dat u op deze weblog al eens een overtollige of hinderende bijzin hebt gezien, maar in een vlot krantenartikel komen die niet voor. Overstijns bewijst kort en goed dat qua verklaringskracht zelfs werkwoordloze zinnen niet hoeven onderdoen voor een doorwrochte periode.

Ze lusten ons daar weer niet, meneer
Waarom Nederlanders geen Vlaamse boeken lezen

Nederlanders lezen onze boeken niet. Dat ligt gevoelig. Maar het is niet erg.
Droefheid is ons lot. Want slechts twee Belgen vind je in de top honderd van meest gelezen boeken van 2006 in Nederland. Twee Belgen, én de Snoecks. Dat qua Vlaams monument kan tellen. Maar toch. Sabine Dardenne, onze hoogst genoteerde, staat pas op 42. Een Waalse dan nog. Snoecks volgt even verder en De engelenmaker van Stefaan Brijs sluit de rij op 76. […]

Overstijns gaat nog door, maar na deze enkele paragraaf begreep ik al veel. Die auteurs lijken in spiegelbeeld wellicht op hun critici! Bonnet blanc et blanc bonnet.
Ik heb van Vlaamse auteurs eigenlijk nog nooit een boek gekocht, maar dat was enkel omdat ik hen soms op de radio had bezig gehoord, of op de televisie, en dan stond hun ondermaatse Nederlands mij altijd tegen. Onzeker woordgebruik en smerige dictie. Hun subtaaltje heeft nooit mijn interesse kunnen wekken. Vaak kennen zij niet eens correct dialect vermoed ik, en dus koop ik hun boeken niet. Niemand verder die zich aan hun smoutebollentaal lijkt te storen, maar voor mij: Leve de Nederlanders.
Soms hoor je ook uitzonderingen. Over Van Istendael had ik het bijvoorbeeld niet, maar dat is ook een halve Hollander, en zijn boeken lees ik wel. Hemmerechts zou misschien ook in die categorie vallen …als zij niet zo nadrukkelijk een behaagzieke bakvis was.

Maar of zulder dat nu zelf kunnen inschatten of niet, de stijl van criticus Overstijns is dodelijk voor alle Vlaamse auteurs. Terwijl het nochtans kan voorkomen dat een criticus ...je overhaalt om een onverwachte auteur in huis te halen. In de Volkskrant, of was het de NRC, las ik twintig jaar geleden een recensie die mij de Onegin in de vertaling van Jonker heeft doen lezen. Die recensent zijn naam weet ik niet meer, maar hij heeft mij toen verplicht om dat boek te kopen. Hij vond de vertaling overtreffend goed, en zelf schreef hij ook ernstig Nederlands.

.