Federaal voorakkoord? (Hoegin)

Zowel Jean-Marie Dedecker als CD&V zeggen er zeker van te zijn dat er een federaal voorakkoord bestaat. Of er werkelijk een voorakkoord bestaat weet ik niet, maar minstens één van hen heeft ongelijk aangezien ze het over twee totaal verschillende voorakkoorden hebben. Waarom zij ieder hun eigen versie voor het federale voorakkoord hebben heeft zo zijn redenen.

Fundamenteel zijn er slechts twee voorakkoorden die zin hebben: een voortzetting van de paarse coalitie, desnoods aangevuld met de groenen (en Groen! zegt uitdrukkelijk aan de macht te willen deelnemen), of een tripartite die een nieuwe communautaire ronde moet afwerken. Een voorakkoord voor een tripartite is volgens mij alleen maar mogelijk als de Franstalige partijen nu reeds erkend hebben dat een nieuwe communautaire ronde nodig is, wat volkomen in strijd met hun retoriek van vandaag, en als de VLD Guy Verhofstadt als Eerste Minister opgegeven heeft. Een tripartite met Guy Verhofstadt aan het hoofd ervan lijkt me niet aanvaardbaar voor bijvoorbeeld de CD&V. Ik denk daarom dat aan geen van beide voorwaarden voldaan is, en hou het dus op een al dan niet expliciet paars voorakkoord, wat eigenlijk niet meer dan normaal is voor een regering die niet in slaande ruzie eindigt.

Dat neemt niet weg dat zowel Jean-Marie Dedecker als de CD&V zo hun redenen hebben om het bestaan van een federaal voorakkoord uit te bazuinen. Om met de CD&V te beginnen: voor die partij is het van uiterste belang dat de paarse meerderheid gebroken wordt om er zeker van te zijn mee aan de onderhandelingstafel te mogen zitten na 10 juni. Tenzij de VLD zich opnieuw zou willen wagen aan een paars-groen avontuur –wat ik niet uitsluit als dat alles is wat nodig is om de post van Eerste Minister te mogen behouden– zullen de paarse partijen dan geen andere keuze hebben dan met de christen-democraten te onderhandelen. Slaagt paars erin een meerderheid te behouden, ook al is het maar een krappe, is de positie van de christen-democraten meteen veel zwakker, en kunnen zij veel minder eisen stellen tijdens de onderhandelingen.

Jean-Marie Dedecker gelooft niet in het paarse voorakkoord, en meent dat er nu reeds een tripartite is afgesproken. Dit past trouwens perfect in de apenaffiche die het Vlaams Belang onlangs lanceerde om te onderstrepen dat de drie traditionele politieke families, christen-democraten, liberalen en socialisten, één pot nat zijn. (Wie heeft overigens al opgemerkt dat de groenen op die affiche niet voorkomen? Geen enkele kwaliteitskrant die daar eens een sappig stukje aan gewijd heeft, misschien omdat de conclusies die men daaruit kan maken niet echt in het kraam van de gemiddelde Vlaamse kwaliteitskrant passen…) Maar van één pot nat naar een rooms-paars voorakkoord is een stap die niet bepaald in het voordeel van het Vlaams Belang speelt. Voor Jean-Marie Dedecker is dat voorakkoord immers van existentieel belang: áls er inderdaad een rooms-paars voorakkoord bestaat, maakt het uiteindelijk niet zoveel uit als hij alleen naar de kiezer stapt en onder de kiesdrempel blijft hangen. Zeker, er gaan dan enkele rechtse stemmen en dus ook zetels verloren, maar de verhoudingen in Kamer en Senaat worden daardoor niet fundamenteel gewijzigd vergeleken met hoe de situatie zou zijn als Vlaams Belang, VLOTT en Lijst Dedecker samen in één kartel zouden opkomen en een paar extra zetels in de wacht zouden slepen: rooms-paars zou dan evenzeer een comfortabele tweederde meerderheid hebben.

Dat wordt echter helemaal anders wanneer de inzet van de verkiezingen de voortzetting of het breken van paars is: elke niet-paarse zetel is dan immers van belang. En als de Lijst Dedecker dan alleen opkomt, drie-vier procent haalt en dus geen zetel, kan zij er onrechtstreeks voor zorgen dat paars in stand gehouden wordt. Het is begrijpelijk dat Jean-Marie Dedecker liever niet wil dat de potentiële kiezer daaraan denkt en op 10 juni voor alle zekerheid toch maar zijn stem aan Vlaams Belang of CD&V-N-VA geeft. Zonder rooms-paars voorakkoord loopt hij dus het risico een pak stemmen te verliezen, en heeft hij eigenlijk amper een poot om op te staan om een kartel met Vlaams Belang en VLOTT te blijven afwijzen.

Jean-Marie Dedecker speelt daarmee echter hoog spel: als hij op 10 juni alleen naar de kiezer trekt, de kiesdrempel niet haalt en paars nipt de coalitie kan verderzetten en dat ook doet, misschien zelfs met Guy Verhofstadt opnieuw aan het hoofd, dan zal hij daar achteraf ongetwijfeld de rekening voor gepresenteerd krijgen, zowel bij Vlaams Belang en VLOTT als N-VA en CD&V. En is hij de risee van paars, Guy Verhofstadt, Johan vande Lanotte en Elio di Rupo incluis. Dat zou dus wel eens een bijzonder eenzame en bittere fin de carrière in het Vlaams Parlement kunnen worden.