Belgische Staat loopt 31 miljard aan belastingen mis? Oorzaak en gevolg weer eens verward.

Onlangs in de krant: de Staat zou nog heel wat geld te goed hebben van zijn belastingsbetalers. Zo'n 31 miljard of grofweg 20 % van de jaarlijkse begroting. Slik. Blijkt dan wel dat heel wat van de belastingen niet meer inbaar zijn want de helft is op rekening van ter ziele gegaan bedrijven of burgers die hun belastingen niet kunnen of willen betalen. De rest is grotendeels achterstallige BTW. Wat betekent dit juist?

Men kan dit op verschillende manieren interpreteren. Sommigen zullen zeggen dat het hier om belastingsontduiking of fraude gaat. Grotendeels is dit onzin en een te simpele veralgemening. Wat dit echt betekent is dat een heel wat bedrijven en burgers in acute geldnood zitten. Die geldnood zal in sommige gevallen wel het resultaat zijn van een slecht beheer of verkeerde inschattingen maar is waarschijnlijk grotendeels terug te brengen tot een te hoge belastingsdruk. Zelfs bedrijven die geen enkel winst maken betalen zich blauw aan allerlei vormen van belastingen. De fiscus en de RSZ zijn er trouwens altijd als de kippen bij om bij een bedrijf in moeilijkheden naar de rechter te stappen en dikwijls het faillissement uit te lokken. Na het uitspreken van het faillissement zijn ze bevoorrechte schuldeisers en blijven leveranciers en aandeelhouders in de kou staan. Hoeft het ons dan verwonderen dat de ondernemingsbereidheid een van de laagste ter wereld is?

Dat die belastingsdruk hoog is, heeft de affaire VW Vorst nog eens naar buiten gebracht. De Staat gaat met grootste deel van de loonkost en ontslagpremies lopen. Dit geldt niet alleen voor grote bedrijven maar ook voor KMOs en kleine zelfstandigen. De administratieve last kost zelfs behoorlijk wat geld zonder dat er omzet geboekt wordt. Die 31 miljard hadden ook anders kunnen besteed worden, bv. aan extra tewerkstelling of investeringen. Per 30 miljard kunnen we het aantal werkplaatsen schatten op zo'n 250 000 jobs. Men kan het ook anders zeggen: de niet-inbare belastingen zijn een tastbaar bewijs dat de belastingsdruk te hoog is. Een werknemer kost heel wat meer dan die troostpremie die men her en der van de overheid kan bekomen. Die premies zelf vergen niet alleen dubbel zoveel aan belastingen, ze vergen ook economisch nutteloze administratie. 1,2 miljoen mensen die van een vervangingsinkomen leven (en dus werkloos zijn) is dan ook de prijs die betaald wordt voor die torenhoge belastingen en overheidsschuld. Dit is een zichzelf versterkende spiraal want werkloze mensen en failliete bedrijven betalen geen belasting.

Men kan zich afvragen waarom het toch zo moeilijk om die spiraal om te buigen? De hoofdreden is dat zowel de burgers als de politici veelal niet ver genoeg vooruit denken en dubbeldenken de geesten verward heeft. De overheid is om te beginnen geen neutrale, alwetend organisme. Het zijn meestal zeer gewone mensen die er de dienst uitmaken, ja, wellicht zelfs uw gebuur. De overheid zorgt ook niet voor de burger en geeft hem ook niets. Ze creëert een eng kader waarin de burger al dan niet nog wat initiatief mag nemen en neemt van de ene burger (met de arm der wet als stok achter de deur) om dan de helft van het bedrag aan een andere burger te geven. Soms zelfs ongevraagd. Feit is wel dat de overheid door dit gedrag zeer interventionistisch is en schijnt te vergeten dat niets gratis is. Elke interventie gaat ten koste van iets anders. Sommige interventies zijn uiteraard wel goed overwogen en gerechtvaardigd, maar ook voor deze geldt dat de burger als gemeenschap er nog ternauwernood vat op heeft. Als het moet, dan wordt Europa maar met de vinger gewezen (en spijtig genoeg dikwijls terecht). Elke politicus en ambtenaar zou eigenlijk moeten trachten zo weinig mogelijk te doen en er op elk moment mee rekening houden dat de gevolgen van elke interventie pas later duidelijk zullen worden. Overheden scheppen geen jobs, maar ze creëren wel de omstandigheden waarin jobs verloren gaan. De beste maatregel om jobs te scheppen is paradoxaal genoeg van een stap achteruit te zetten en hun vorige interventies ongedaan te maken.

Het zal heel wat moed en daadkracht vergen om de negatieve spiraal om te buigen. 1.2 miljoen mensen aan het werk krijgen vergt grosso modo 120 miljard minder belastingen opleggen. De remedie is simpel, ze uitvoeren is natuurlijk een enorme uitdaging omdat de geldhonger van de Staat onstuitbaar lijkt. Nochtans, het ECB heeft berekend dat België slecht scoort met zijn overheidsefficiëntie. Als de overheid even efficiënt zou worden als de privé-sector, dan kan er wellicht al een kwart aan belastingen af. Dit kan door de hopeloze complexiteit van stelsels, wetgevingen en staatsstructuren grondig te vereenvoudigen. Van de grond af en niet door maatregeltjes bovenop andere maatregeltjes te gooien. Met 80000 bladzijden Staatsblad per jaar houden we er alleen maar ongeloof en koppijn aan over. Als de overheid zich dan ook eens enkel en alleen zou gaan bezig houden met zijn kerntaken in plaats van het leven van de burger in elk detail te willen bepalen, dan kan er wellicht nog eens evenveel af. Grofweg zo'n 75 miljard per jaar als de veranderingen op regime gekomen zijn. Op 5 jaar tijd moet dit mogelijk zijn want veelal is het een job van afschaffen. Op 5 jaar tijd kunnen er een miljoen echte jobs effectief bijkomen. Op dat moment kunnen we wellicht eens gaan praten over vermindering van de werkdruk en de burger wat meer vruchten van zijn arbeid naar huis laten nemen.

De Staat zal er zelfs wel bijvaren. Want als iedereen terug mag werken en de bedrijven terug kunnen investeren in plaats van naar het buitenland te vluchten, dan zullen de belastingen terug gaan stijgen. Men kan dan de overheidschuld terug afbetalen en terug gaan investeren in onze leefomgeving, onderwijs, cultuur, leefmilieu, enz. Er zijn landen die het voorgedaan hebben. Waarom kan dit hier niet?

Hieronder het volledige bericht: (bron: DS en DT).
Staat heeft nog 31 miljard euro belastingen te goed

BRUSSEL - De overheid had eind 2005 nog 31,3 miljard euro belastinggeld te goed, het hoogste bedrag ooit. De cijfers over de invorderingsachterstand staan in het onlangs gepubliceerde jaarverslag van de fiscus, schrijft De Tijd. De verkoop van moeilijk invorderbare belastingschulden die in 2006 plaatsvond, moet de schuldenberg doen verminderen.

De achterstand bij de inning van de belastingen is een oud zeer. Begin 1991 stond in de boekhouding van de fiscus al 3 miljard euro aan achterstallige directe belastingen ingeschreven. Daarna liep de achterstand voortdurend op. Ook bij de indirecte belastingen of btw is dat zo. Eind 2005 klokte het gecumuleerde bedrag aan niet-geïnde belastingen af op ruim 31 miljard euro. Dat enorme bedrag moet wel worden gerelativeerd. Voor een flink deel gaat het om claims die bijvoorbeeld door een faillissement oninbaar zijn. De achterstand bij de btw-invorderingen steeg van bijna 18 miljard eind 2004 tot 18,5 miljard eind 2005. Bij de btw worden ook boetes en nalatigheidsintresten bij de schulden gerekend. De nog niet-ingevorderde belasting in de personenbelasting bleef stabiel op 12,2 miljard euro. (svr)