Moet een mens daar zijn abonnement voor betalen?(victa placet mihi causa)

.
Bart Brinckman heb ik, zoals velen onder u wellicht, een goede week geleden bezig gezien in een TV-debatje. Onderwerp was de onwaardige manier waarop de NV-A Jean-Marie Dedecker had behandeld.
Gênant was het ook ...om Bart bezig te zien. Intellectueel noch moreel was onze kwaliteitsjournalist opgewassen tegen de judocoach. Ook dat afgeborsteld Antwerps van hem maakte geen beste indruk. Voor mij was het de eerste keer dat ik die levende pop bezig hoorde, bijna live …maar ochgod, laten wij dat debatje verder voor wat het was, iedereen heeft zelf kunnen oordelen en punten geven.
De kracht van die jongen zit misschien meer in zijn pen? Niet-Standaardlezende kijkers moeten zeker op die gedachte zijn gekomen, want al is de gave des woords niet iedereen geschonken, zonder scherpe pen kom je een kwaliteitskrant niet in, toch?
Laat ik deze brave mensen een voorbeeld geven van ’s mans schrijfstijl. In onderstaand citaat heeft hij het over het Vierde Burgermanifest van Verhofstadt, en over de presentatie daarvan door de auteur zelf, in Brugge gisteren.

– even een terzijde als u mij toestaat: toen ik daarnet op TV zag hoe die jeugdige Marino Keulen bewonderend opkeek naar zijn leider, moest ik denken aan wijlen Leni Riefenstahl, die in haar beeldverslagen van Partijdagen ook altijd oog had voor ontroerende shots van enthousiaste sidekicks –

Brinckman nu weer. Eerst denkt hij nog even terug aan de eerdere Burgermanifesten, welker waarde wij eenvoudige burgers ondertussen goed hebben leren inschatten, al was het maar omdat de tijd zo’n uitstekende leermeester is.

[…] Natuurlijk is er in twaalf jaar tijd veel veranderd. Elk tijdsgewricht behoeft ook eigen uitdagingen en oplossingen. Maar de dadendrang van Verhofstadt bleef al die jaren onaangetast. Steevast draagt hij als een evangelist visie en geloof uit. Zoniet valt de huidige premier ten prooi aan een gekmakend immobilisme.
De burgermanifesten zijn producten van hun tijd. Als eerste minister staat Verhofstadt op het kruispunt van zijn carrière. In mei 2007 wacht hem een derde ambtstermijn of een afscheid van de Wetstraat 16, waar de regen gezien de emmers in zijn kantoor vrij spel heeft. De doelstelling van het vierde burgermanifest verschilt daarom fundamenteel van die van zijn voorgangers. Straks moet Verhofstadt zijn positie verdedigen tegen de aanvallen van zijn grote uitdager, Yves Leterme. De vorige boekjes waren Stalinorgels in een veroveringstocht tegen de rooms-rode meerderheid […]

Ik kan best begrijpen lezer, dat u hierna geen behagen meer vindt in een zinsgewijze analyse van Brinckmans paragrafen. Maar even verwijzen naar een prachtig boek zult u mij nog toestaan, een boek dat elke journalist zou moeten lezen vóór hij nietszeggende woorden en zinsneden uit zijn pen laat vloeien als: “natuurlijk”, “veel veranderd”, “tijdsgewricht”, “uitdagingen” en “oplossingen”, “steevast”, “zoniet”, “gekmakend immobilisme”, “producten van hun tijd”, “kruispunt van zijn carrière”, “fundamenteel” &cet.
Duidelijk zijn voor je lezer, gemeenplaatsen vermijden, horen bij de eerste dingen die een schrijver moet leren zegt Robert Graves (1895-1985) in “The Reader over your Shoulder” (1943). Ik las dat boek lang geleden, maar nu zie ik dat er passages op het web beschikbaar zijn.
Graves gaat systematisch te werk: vooraf geeft hij zijn principes aan de lezer, daarop leest hij enkele teksten van collega's, geeft dan zijn kritiek volgens de genoemde principes, en herschrijft tenslotte de teksten, tot wat hij onbescheiden "a fair copy" noemt.
En Graves richt zijn pijlen niet, zoals ik op kwaliteitsjournalistjes, maar op …Daphne Du Maurier, T.S. Eliot, Ernest Hemingway, Aldous Huxley, J.B. Priestly, Bertrand Russell, G.B. Shaw, Stephen Spender, H.G. Wells, en anderen.

Seg ammai Bart, da moeste gai oek is leise!


P.S. Ik hoor net Peter Vandermeersch, de man die opkomt voor de journalistieke geloofwaardigheid, op TV verklaren dat die RTBf-nepreportage voor hem niet door de beugel kan omdat hij [Vandermeersch] "nét te veel journalist is in hart en nieren". Dat voorbeeld mag je niet volgen Bart: uitdrukkingen als in hart en nieren, en nét te veel gaan nooit samen.