Minder overheid, minder extreem-rechts (WillemCoppenolle.be)

Verkiezing na verkiezing stellen burgers aan hun beleidsmakers dezelfde vraag: hoe stoppen we de opmars van extremistische politieke partijen, in het bijzonder Vlaams Belang, in Vlaanderen? Die beleidsmakers hebben nochtans wel degelijk steeds op onze eisen gereageerd. Sinds de eerste Zwarte Zondag in 1991 hebben ze verschillende maatregelen getroffen om de verzuring tegen te gaan, en de onvrede van de burgers jegens de politieke klasse in te perken.

Er werden ombudsdiensten geïnstalleerd op federaal en deelstatelijk niveau, het verbod op discriminatie werd verder gepreciseerd, het Octopusakkoord hervormde de politie, de openbaarheid van bestuur werd een grondbeginsel van de administratieve diensten, straatbarbecues waren eventjes heel populair, verschillende andere projecten kregen subsidies, en onze media, vooral de openbare omroep, namen enthousiast aan deze projecten deel (denk maar aan feel-good-shows zoals Fata Morgana).

Desondanks werd Vlaams Belang steeds groter, en bij de regionale verkiezingen van 2004 werd de partij de grootste van Vlaanderen.

Daar kijkt een klassiek-liberaal niet echt van op. Eén methode tegen extreem-rechts is immers nog onbeproefd: het afbouwen van de overheid. Deze methode staat haaks op alle hierboven genoemde beleidsprojecten. Burgers zullen steeds de overheid aansprakelijk stellen voor het falen van handelingen die alleen de overheid kan stellen, zelfs al heeft de overheid niet noodzakelijk schuld aan dat falen, of zelfs al heeft ze er alles aan gedaan het te voorkomen (met bv. bestuurlijke openbaarheid).

Mochten diezelfde burgers morgen het trottoir voor hun deur in eigendom krijgen, dan kunnen zij de overheid niet langer aansprakelijk stellen voor losliggende tegels of onkruid. Geen haar op hun hoofd dat er dan aan zou denken voor Vlaams Belang te stemmen, want de overheid heeft helemaal geen fout gemaakt. In dit geval zal een rechter het probleem oplossen, niét de politici. Daarom ook is het mijn diepe geloof dat enkel overheidshandelingen aan de oorzaak van het succes van Vlaams Belang liggen: conflicten tussen burgers onderling - overigens al dan niet allochtoon - hebben met de rechtbanken in een rechtsstaat immers al een eigen efficiënte en rechtvaardige oplossing.

En eigenlijk is dat de kern van het liberalisme: wie vrijheid krijgt, neemt zijn verantwoordelijkheid op tegenover anderen, en draagt de aansprakelijkheid voor het belemmeren van andermans vrijheid. Het is deze kritische houding tegenover de overheid en machtshebbers, en het geloof dat vrijheid en individuele verantwoordelijkheid onvoorwaardelijk tot vooruitgang en welvaart leiden, en dus ook tot persoonlijk geluk, die liberalen stimuleren verder te blijven reageren tegen paternalisme en bemoeizucht vanwege politici.