Geen bloeiende economie zonder bloeiende democratie.

WorkForAll
De Grote Illusie heeft toegeslagen

In een opmerkelijk interview verklaart senator Destexhe de democratie op sterven na dood. In Vlaanderen is het enkel Jean-Marie Dedecker die deze analyse durft te maken. Hoeft het nog gezegd, democratie en economie gaan samen. De verklaring hiervoor is simpel: het economische proces is essentieel een democratisch proces. Elke vorm van monopolisering komt erop neer dat men op een onrechtmatige manier (lees: machtsmisbruik) zich meer toeeigent dan wat men in ruil aanbiedt. In de politiek begint dit met wetgeving te (doen) stemmen die via allerlei constructies voordelen oplevert aan een bepaalde groep. Het gaat verder met slaafse pionnen te droppen in belangengroepen en het eindigt met te denken dat men ongenaakbaar is en dat verantwoording niet meer nodig is. In de economie gebeurt dit ook maar daar speelt gelukkig het markt correctie mechanisme sterker. Grondwetswijzigingen doen er decennia over, op de beurs wordt er gerekend in seconden. Als er een probleem is, dan is het meestal omdat het rechtsapparaat van de overheid niet langer in staat is snel en corrigerend op te treden. De rechtstaat zelf, een basisvoorwaarde voor democratie en een vlot functionerende economie verdrinkt in haar zelf geschapen complexe en dikwijls formalistische wetgeving.

In de politiek, en dit geldt niet alleen voor Wallonië maar voor alle regio's, is het democratisch beginsel in principe de corrigerende factor. In ons land is dit grotendeels uitgeschakeld. De machtsgreep is quasi geruisloos maar wel in het zicht van iedereen die wou toekijken succesvol verlopen. Stemmen is verplicht, maar als men de som maakt van Cordon Sanitair, kiesdrempels en blanco of ongeldige stemmers dan komt de helft van de kiezers niet meer aan bod. Het resultaat is dat eenzelfde groep de facto al decennia lang de lakens uitdeelt. Rooms-Blauw met een Groene tint werd eerst Paars maar is stilaan De Grijze Nevel geworden. Dit is echter maar het verschijnsel aan de oppervlakte. Onder dat democratisch vernisje schuilt een fors leger van ambtenaren, vakbonden, ziekenkassen, intercommunales en allerlei parasitaire verschijnselen die de kiezer een show opvoeren om hem dan des te gemakkelijker te kunnen melken en aan zich te binden. Probleem is wel dat ongeveer de helft van de bevolking er rechtstreeks of onrechtstreeks van afhankelijk is geworden. Een opstand beperkt zich tot goed georchestreerde witte en stille marsen. De Grote Illusie heeft toegeslagen.

Opportunistische herinterpretatie van oude principes en afspraken is dagelijks aan de orde. Zelfs de grondwet moet eraan geloven. Vrijheid van meningsuiting wordt in naam van het politieke correcte denken de mond gesnoerd. De discussie wordt uitgeschakeld. Vrijheid van arbeid wordt in naam van het sociale opgeheven. De facto ontzegt men vooral de zwakkeren in de samenleving voor eeuwig het recht een menswaardig bestaan na te streven.Er ontstaat een nieuwe klassenmaatschappij waarvoor de democratie ooit de remedie was.
Het principe van de scheiding der machten wordt dagelijks met de voeten getreden. Ministers en staatssecretarissen krijgen hun opdrachten rechtstreeks van de partij voorzitters en burgemeesters stellen hun mandaat aan diezelfde partij voorzitters ter beschikking. In een kiesysteem waarbij kiesdrempels en allerlei regels er voor zorgen dat met moeite de helft van de politieke mandaten werkelijk door het stembiljet ingevuld werden, hoeft ons dat niet te verwonderen. Het betekent dat ternauwernood een kwart van de stemgerechtigden mogen hopen dat hun stem wel degelijk meetelde.

In de grondwet staat ook ingeschreven dat de macht ontleend wordt aan De Natie. Deze term stamt uit een post-Napoleontische periode waarin natie synoniem was met de burgers in een democratie. Toentertijd was democratie iets elitairder, maar wat moeten we dan denken als anno 2006 diezelfde term aangegrepen wordt om democratisch instrumenten als bv. een referendum als niet grondwettelijk te verklaren? Waar zit trouwens de macht vandaag ? Bij vakbonden en politieke partijen zonder juridisch statuut die niet bestaan in grondwettelijke termen. De vraag is zelfs of de politiek verkozenen wel degelijk macht uitoefenen of eerder een front zijn voor belangengroepen waar ze al decennia lang hun pionnen in gedropt hebben. Bij elke verkiezing geeft de burger zijn mandaat, maar beseft hij wel dat hij hiermee enkel een formele vrijheid overhoudt?

Welke Tsunamie kan een einde stellen aan deze entropische aftakeling? Tabula rasa maken is wellicht de oplossing maar maatschappelijk de moeilijkste om te bewerkstelligen. Aan de reactie van de burgers op de Waalse maar bv. ook op de Antwerpse schandalen te zien, zal dat nog zo'n vaart niet lopen. Het korte termijn denken overheerst ook al is het blijkbaar zover gekomen dat zelfs ambtenaren met een toch genereus statuut er een tweede job op gaan nahouden om hun levensstijl op peil te kunnen houden. Als we kijken naar de voormalige communistische landen, dan wordt het wachten tot de economie volledig vastloopt vooraleer er ingrijpende maatregelen komen. Nochtans, eens genomen is de ommekeer snel. Slowakije is op een paar jaar tijd geëvolueerd naar een land met een vrij doorzichtige en efficiënte overheid en heeft dan ook massaal buitenlandse investeringen kunnen aantrekken. Subsidies waren daar niet voor nodig. In ons land kunnen we nog een tijdje teren op de reserves en zal wellicht een zachtere aanpak zoals beschreven in het Prospero rapport van Mc Kinsey de gaten in de dijk wat kunnen dichten. Maar niet meer voor lang.

Men moet beseffen dat zelfs de beste verzameling micro-maatregeltjes met ronkende namen zoals Generatie Pact en Marshall Plan ten hoogste de illusie geven dat er nog hoop is. Als we het beschermde monument dat dit land is willen behouden, dan kunnen we alleen de gevel behouden als we het binnenwerk tegen de vlakte gooien. De oplossing voor de stagnerende economie heeft alles te maken met het herstellen van het democratische proces in de samenleving. Alleen dan zal de burger ten volle terug kunnen en willen bijdragen aan de welvaart en het welzijn van iedereen. Dit vergt weliswaar een mentaliteitsverandering die van beneden moet komen. Economie en democratie is en blijft een zaak van mensen. Het wordt tijd dat de macht ontleend wordt aan de burger en niet aan een zichzelf aangestelde psuedo-elite.

Eric Verhulst,
Voorzitter www.WorkForAll.org

Nabeschouwingen

Wat heeft democratie uiteindelijk te maken met economie? Een vrije markt economie, uiteraard de perfecte versie waarin niemand, ook geen enkele groep, machtsmisbruik hanteert, is niet alleen een perfecte democratie, het garandeert ook een beter gebruik van de beschikbare middelen in een economische regio. Geen enkel economisch systeem kan garanderen dat alle resources op elk moment optimaal gebruikt worden, maar een democratische economie heeft wel een korte terugkoppeling waardoor dat het systeem snel aanpassingen kan maken. Dit is de kracht van elke participant in een authentieke democratie evenwaardig te maken. Een democratische economie zal dus ook “duurzaam” zijn door constructie. De primaire beschikbare middelen zijn de burgers zelf, zij hebben de keus bij te dragen naargelang hun mogelijkheden en individuele doelstellingen (die zich uiteindelijk situeren op het vlak van het welzijn). Het is dus een verspilling van bv. burgers als ambtenaar nutteloos werk te laten doen. De menselijke resources maar ook de materiële resources die hiervoor nodig zijn kunnen wellicht beter anders aangewend worden. In het eerste geval is de allocatie van deze middelen ten koste van alle andere burgers, in het tweede geval doen alle burgers er voordeel bij.