De Tijd: gepercipieerde associatie met Vlaams Belang leidde tot ontslag De Bode

Eind vorig jaar publiceerde een denkgroep die zichzelf "In de Warande" noemt een manifest dat een cijfermatig pleidooi vormde voor Vlaamse zelfstandigheid. "In de Warande" mag niet worden verward met de Vlaamse eliteclub "De Warande", hoewel beide groepen vergaderen in hetzelfde gebouw vlakbij het Brussels Warandepark. Tot de denkgroep behoren onder meer enkele actieve en gepensioneerde ondernemers, kaderleden, professoren, advocaten en journalisten. Zowel bij de leden als bij de ondertekenaars vinden we enkele mensen van christendemocratische, liberale en N-VA-signatuur terug, maar de meesten zijn politiek dakloos. De reacties in pers en politiek waren eerder lauw, maar het publiek kon het manifest wel smaken: er zijn inmiddels al achtduizend exemplaren verkocht, en een Franstalige versie verschijnt binnenkort.

Vorige zaterdag schreef Wim Van der Velden, redacteur politiek en economie bij De Tijd, in zijn krant een opiniestuk onder de titel "Extreem rechts label is dodelijk". Daaruit volgend citaat:

De mensen uit het bedrijfsleven die met naam en toenaam het Warandemanifest over een onafhankelijk Vlaanderen ondertekenden, weten intussen beter dan wie ook hoe gevaarlijk het is geassocieerd te worden met het Vlaams Belang. En niet zozeer omdat het VB separatistisch is, maar wel omdat het nog altijd gebrandmerkt staat als racistisch en extreem-rechts, een miljoen kiezers of niet. Als ondertekenaar van het manifest kostte het de professioneel toch erg gewaardeerde Herman De Bode zijn topfunctie bij de managementadviseur McKinsey.

Dit is bij mijn weten de eerste keer dat iemand in de media insinueert dat het ontslag van denkgroep-lid Herman De Bode veroorzaakt werd doordat men de denkgroep associeerde met Vlaams Belang. Herman De Bode moest ontslag nemen als managing partner van McKinsey Benelux, na druk van Franstalige klanten. Het ontslag leverde de denkgroep bijkomende belangstelling en sympathie op.

Piet Depuydt, hoofdredacteur van het weekblad Trends (Trends-directeur Frans Crols maakt deel uit van de denkgroep), schreef in december:

De druk die op Herman De Bode is uitgeoefend om ontslag te nemen, komt wellicht niet van de overheid. In België heeft McKinsey nauwelijks overheidscontracten. Van waar dan wel? De Bode is voorzitter van de Harvard Club in België, een alumnivereniging van de bekende universiteit waar hij geregeld in contact komt met personaliteiten zoals Daniel Janssen (Solvay), Maurice Lippens (Fortis), Pierre-Olivier Beckers (Delhaize) en Jean-Pierre Bizet (D'Ieteren). Precies het type klanten - bedrijven met een omzet van meer dan 250 miljoen euro - waar McKinsey op mikt. Een aantal figuren uit die topkringen, zoals Georges Jacobs (UCB), hebben hun ongenoegen geuit over het optreden van Herman De Bode.

Vorige week nog verklaarde Aloïs Michielsen, CEO van Solvay, "geschokt" te zijn door "de separatistische standpunten" van het manifest, en ook door "de wijze waarop ze dat standpunt naar buiten hebben gebracht". Vooral dat laatste intrigeert mij. Wat is er schokkend aan de wijze waarop het standpunt werd naar buiten gebracht, met een boek en een persconferentie? Wellicht was de heer Michielsen tot nu toe gewoon dat separatisten vendelzwaaiend door de straten lopen terwijl ze "Waalse ratten, rol uw matten" roepen, en is hij geschokt te zien dat keurige heren in maatpak vanuit hun prestigieus optrekje vlakbij de Wetstraat met argumenten en cijfers de zelfstandigheid van Vlaanderen bepleiten? Vreemd dat geen enkele journalist de vraag stelde wat er dan, los van de inhoud, zo "schokkend" was aan de "manier" waarop de denkgroep "In de Warande" de standpunten naar buiten bracht.

Michielsen en een aantal andere Belgische topindustriëlen houden niet van het separatistische Warande-discours, en dat wekt geen verbazing. Het opiniestuk van Tijd-redacteur Van der Velden daarentegen wekt wel bevreemding op. Volgens hem is het ontslag van Herman De Bode niet veroorzaakt door druk van klanten die aan het voortbestaan van België gehecht zijn. Nee, wat Van der Velden schrijft komt hierop neer: het Warande-manifest is separatistisch, en Vlaams Belang is ook separatistisch, en daarenboven xenofoob en extreem-rechts. Louter daardoor kunnen De Bode en zijn denkgroep geassocieerd worden met racisme en met het extreem-rechtse gedachtengoed, en precies die associatie leidde tot zijn ontslag, aldus nog steeds Van der Velden. Hij geeft daarbij niet alleen blijk van een manke logica, hij creëert bij de lezers van De Tijd een foutieve perceptie. Van een redacteur van een "kwaliteitskrant" had ik beter verwacht.