De gebalanceerde begroting (Politiek Incorrect)

Het is de kersverse begrotingsminister Freya Van den Bossche dan toch gelukt een begroting in evenwicht af te leveren voor het jaar 2005. Hoewel... is dat niet typisch iets voor saaie, stijfburgerlijke heren in streepjespak om de rekeningen te doen kloppen? Begrotingen in evenwicht afleveren, dat is toch geen job die weggelegd zou zijn voor een jonge, hippe spring-in-het-veld als Van den Bossche? Achter de brede glimlach die ons vertelde dat 's lands overheidsfinanciën niet alleen in evenwicht zijn, maar zelfs een licht overschot van 120 miljoen euro doen optekenen, schuilt echter een hele maskerade van platte demagogie.

De begroting is namelijk helemaal niet in evenwicht! Ze lijkt het wel zo te zijn, maar is het niet. De evenwichtige begroting is namelijk, naar aloude traditie, opgebouwd uit eenmalige inkomsten. Denken we hierbij dan maar aan de heffingen op bedrijfswagens, de omzetheffing ten laste van de farmaceutische sector, de effectisering van belastingsschulden, het uitstel van betaling van facturen, de sale-and-lease back-operatie van het Antwerpse justitiepaleis, het uitstellen van de inkohiering der belastingen inkomstenjaar 2004, de inning van achterstallige BTW-schulden van waterzuiveraar Aquafin en dergelijke meer. Nog gevaarlijker zijn de recente overnames van de pensioenfondsen van het Antwerps havenbedrijf en de NMBS, samen goed voor ruim een half miljard euro. Dat die lasten op rekening van de komende regeringen komen te staan, mag derhalve ook geen probleem zijn... Alleszins, als Van den Bossche beweert dat de eenmalige ingrepen goed zijn voor slechts 0,4% van het BBP, dan is ze al even creatief als haar voorganger. In werkelijkheid gaat het namelijk om 1,5% ofte 4,5 miljard euro. Hiermee is het zogenaamde structurele begrotingstekort in 2005 zelfs met 0,5%/BBP gestegen. Dit dus in tegenstelling tot de fetisj die deze begroting 'in evenwicht wel is'.

Ook spiegelt dit land zich graag de rol als budgettaire 'modelstaat' andermaal voor. Terwijl het gemiddelde begrotingstekort in de eurozone 2,9%/BBP bedraagt (met uitschieters van 6% in Portugal en 4,3% in Italië), is de Belgische begroting (zogezegd) in evenwicht, en zijn Spanje en Finland de enige landen die zelfs een begrotingsoverschot hebben kunnen boeken. Van den Bossche zal waarschijnlijk lachen dat zelfs die 'stijfburgerlijke' Nederlanders een tekort van 1,8%/BBP op hun begroting hebben geboekt. Nochtans heeft België maar weinig redenen om met opgeheven hoofd door de Europese begrotingsstrtaten te lopen. Want de Belgische staatsschuld bedraagt, ondanks haar jaarlijkse gestage daling, toch nog steeds 94,3% van het BBP. Deze schuld is overigens in het begin van vorig jaar nog wat extra aangedikt door de overname van de NMBS-schuldenberg (7,4 miljard euro). In Nederland bedraagt de staatsschuld echter maar 55% van het BBP. (de gemiddelde schuldenberg in de eurozone loopt op tot 69%, wat uiteraard veel te veel is, maar toch nog aanzienlijk minder dan de Belgische).

De begroting is dus op dit moment maar in een zeer labiel evenwicht. En het ziet er overigens niet naar uit dat de truckendoos der eenmalige kunstingrepen zal worden opgeborgen komend jaar, getuige de nieuwe belastingen op obligatiefondsen en levensverzekeringen, waarvan de opbrengsten nu reeds fetisjistisch begroot worden op 240 miljoen euro. Freya Van den Bossche beschikt dus al over dezelfde magische krachten als haar leermeester.