Vlaamse regering verk(n)ocht aan 'eerlijke handel' (Politiek Incorrect)

De Vlaamse minister van Ontwikkelingssamenwerking - ook met Wallonië! - Geert Bourgeois (N-VA) weet blijkbaar niet alleen waar hij zoal zijn boodschappen gaat doen, maar ook de boodschappenlijstjes van de Vlaamse ministeries, kabinetten en administraties worden door de minister opgesteld. En het gaat het er de minister niet echt om wat er gekocht wordt, wel waar het gekocht wordt. En de winkel die deze despoot uit Izegem mag ontvangen is... Oxfam!

Jawel, de koekjes bij de koffie, alsook de koffie zelf, die de Vlaamse ambtenaren in het vervolg zullen kunnen knabbelen en slurpen komen van Oxfam-wereldwinkels. En het mag geld kosten voor de minister: Zo kondigde hij in een persbericht aan dat er 30 ton 'eerlijke koffie' zal worden aangekocht, 16.000 1-literflessen fruitsap en nog eens enkele kisten 'eerlijke wijn'. Daarenboven zal voor 15.000 Vlaamse ambtenaren een "(h)eerlijke maaltijd" opgediend worden (jakkes!), bestaande uit 1.800 porties soep, 1.200 desserten, 1.230 vleesschotels en 240 koude schotels. Alsof dat nog niet voldoende is, reikt minister Bourgeois nog eens 142.000 euro uit aan een gemeenschappelijk 'gemeenteproject' van Oxfam-wereldwinkels en Vredeseilanden; plus andermaal een eenmalige 100.000 euro aan het 'Common Code for the Coffee Community'-project.

Dit alles zou ons, de belastingbetaler, en de minister dus in staat moeten stellen een zuiver geweten aan te meten. Er is gestreden geweest tegen het 'boosaardige kapitalisme', en wederom enkele honderden landbouwers in derde wereldlanden hebben nu een 'eerlijk loon' kunnen ontvangen. Is dit zo? Absoluut niet. Het al dan niet kopen van producten bij de zogenaamde 'eerlijke' wereldwinkels lost niets, maar dan ook niets, op aan het probleem terzake. In zekere zin wordt het probleem zelfs alleen maar vergroot: Oxfam heeft tot doelstelling producten aan te bieden, geproduceerd door landbouwers/arbeiders die hiervoor een eerlijk loon - wat dit precies is, houdt men echter wel achterwege... - aan te bieden. Om als bedrijf in een ontwikkelingsland waar Oxfam actief is in aanmerking te komen om mee te kunnen coöperen met Oxfam, dien je dan wel rekening te houden met de 'Oxfam-normen' over bedrijfspolitiek. Oxfam doet dus eigenlijk aan niets meer of minder dan modern 21ste eeuws nepotisme. Het gevolg is dus dat het bedrijf dat de eer heeft voor Oxfam te werken, welliswaar hogere lonen krijgt, maar dit is uitermate nefast voor de concurrerende bedrijven. Hoezo, nefast? U zult zich hoogstwaarschijnlijk afvragen of ik nu een van de meest fundamentele principes van het liberalisme zomaar zou verloochenen. U vergist zich. Het is inderdaad zo dat wanneer een bedrijf zich vestigt in 'een ontwikkelingsland' en hogere lonen dan normaal uitkeert, er hierdoor een kettingreactie ontstaat van loonsstijgingen in andere bedrijven van dezelfde sector --> meer loon voor de werknemers --> meer koopkracht --> meer particuliere consumptie --> hogere economische groei --> meer welvaart. En zo is de positieve cirkel is. Waarom verwelkom ik Oxfam dan niet bepaald? Om de simpele reden dat hoger uitgelegde kapitalistische theorie alleen maar kan werken in een wereld van vrije handel. En juist daar wringt het protectionistische schoentje - het kan maar niet genoeg benadrukt worden - zijnde de landbouwsubsidies en hoge invoerrechten in Europa, en (zij het in iets mindere mate) de VSA. Dit betekent dus dat de 'kleinere' ondernemingen (dus concurrenten van de Oxfam-ondernemingen) nooit hogere lonen aan hun werknemers zullen kunnen uitkeren, om de simpele reden dat tot de laatste centiem toe, het geld in rook opgaat aan contraproductieve invoerheffingen. De 'Oxfam-onderneming' kan dit wel, omdat Oxfam zelf een grote onderneming is die die invoerrechten wel kan betalen. Het gevolg is dan ook dat de meeste werknemers van de 'gewone' onderneming zullen pogen over te stappen naar de Oxfam-onderneming. Het gevolg is dan ook dat op den duur het gevaar loert dat Oxfam in een bepaalde regio als onderneming een monopoliepositie zou kunnen vergaren. En dat is in een economie steeds een zeer gevaarlijke factor.

Maar nog gevaarlijker wordt het wanneer aan die onderneming nog eens staatssteun gegeven wordt, zoals minister Bourgeois nu doet. Hierdoor wordt Oxfam - in zekere zin - een overheidsbedrijf. Een overheidsbedrijf met een monopoliepositie? Een nieuwe vorm van Vlaams 'solidair' Stakhanovisme zeker? Alleszins bestaat de enige oplossing er in de protectionistische handelsregels in Europa en de VS onverwijld, excuseer, onmiddellijk, aan banden te leggen. Niet alleen in de Westerse wereld, maar in sommige gevallen soms ook in de ontwikkelingslanden zelf. Alleen zo kan de arme landbouwer uit het slop geholpen worden. Want door alleen maar te rekenen op de 'goodwill' van de consument om enkele euro's extra op tafel te leggen om de zuiderse landbouwer aan een hoger loon te helpen, ben je utopisch bezig om op die manier structureel de wereldeconomie te veranderen. En als u of Oxfam dan toch ondanks de verstikkende subsidies, quota en importheffingen toch nog iets wil veranderen aan de gevestigde protectionistische wereldorde, dan is het beter projecten zoals de Grameen Banking - opgericht in Bangladesh door professor Economie Muhammad Yunus - te steunen. Het zou me te ver leiden dit hele project in detail te beschrijven, maar meer info hierover vindt u op http://www.grameen-info.org

Eén ding staat alleszins vast: Zolang Geert Bourgeois op de Vlaamse kabinetten zowel minister alsook keukenpiet blijft spelen; zien ze mij daar toch niet direct als werknemer...