Verboden te roken (The Flemish Beerdrinker)

Het Consultancybureau Ernst & Young heeft een onderzoek gehouden naar de mogelijke gevolgen van een rookverbod in de horeca. De studie is uitgevoerd in opdracht van de tabaksector. Op zich moet dit niet leiden tot een bepaalde conclusie, maar het is toch altijd aangewezen dergelijke feiten in het achterhoofd te houden. Concreet betreft het een bevraging van horecabezoekers en van café- en restaurantuitbaters, alsook van horecapersoneel. Op basis van de antwoorden komt de studie tot de conclusie dat het rookverbod zal leiden tot een daling van de omzet, de sluiting van etablissementen en het verlies van tewerkstelling. Rokers gaan immers vaker op café dan niet-rokers en geven ook meer geld uit. Deze resultaten zijn overigens in overeenstemming met de effecten van het rookverbod in Ierland. In Ierland was er effectief een verlies aan omzet en werkgelegenheid in de horeca. Maar telt een mensenleven niet meer dan de inkomsten van de horeca-uitbater? Uiteraard. Hier stelt zich dan volgende vraag: is een rookverbod een effectieve maatregel om het roken te verminderen? Een grootschalig Australisch - en dit keer onafhankelijk - onderzoek doet daaraan twijfelen. Er bestaat inderdaad een kans dat dergelijke strenge wetgeving rokers sneller doet stoppen en niet-rokers ervan weerhoudt om te starten. Maar, zo stellen de onderzoekers vast, voor grote groepen is er geen enkel effect waar te nemen, en voor de groep tussen 18 en 24 jaar neemt men een pervers effect waar. Voor jongeren blijkt een strenge wetgeving vaak een aanzet om te rebelleren. Kortom, waarom een strenge wetgeving als het effect op het rookgedrag onzeker is, maar die wel belangrijke kosten met zich meebrengt? Overigens pleiten ook maar weinig niet-rokers voor een rookverbod, meestal is een goede ventilatie of een gescheiden rookruimte voldoende. Ook dit blijkt uit het onderzoek van Ernst & Young. Moet er dan niets gedaan worden? Toch wel. Ten eerste. Waarom niet vertrekken van de vaststelling dat de harde aanpak vaak leidt tot rebellie en dus uiteindelijke weinig effectief is? Waarom niet proberen jongeren ervan te overtuigen dat net niet-roken “cool” en “rebels” is? Geef ze een alternatief waarin ze hun rebelsheid kunnen botvieren. Ten tweede blijkt ook nog uit het Australisch onderzoek dat bepaalde groepen kwetsbaar zijn. De meeste rokers vindt men, naast jongeren, terug bij alcoholgebruikers, mensen met een lage opleiding en werklozen (welk aantal zou toenemen in geval van een rookverbod!). De onderzoekers pleiten voor een aangepast beleid voor deze groepen. Maar nog beter natuurlijk is een goed draaiende economie met weinig werklozen en goed geschoolde burgers. Ik heb echter zo het gevoel dat een rookverbod daar niet veel aan zal bijdragen.