Toekomst zelf vorm geven (Hoegin)

Johan vande Lanotte en Caroline Gennez stelden gisteren hun intentieverklaring voor voor de voorzittersverkiezingen bij de sp.a onder de titel «Alleen wie de toekomst zelf vorm geeft, moet ze niet ondergaan». Alvast één zijde van de vorm die Johan vande Lanotte aan de Vlaamse toekomst wil geven roept toch een paar vragen op.

In de intentieverklaring duiken de «vikings» van Johan vande Lanotte nog eens op, meer bepaald in het hoofdstukje over de regionalisering van het werkgelegenheidsbeleid. Het resultaat van de strooptocht die op touw werd gezet om Brussel-Halle-Vilvoorde te splitsen kennen we ondertussen al: een smadelijke aftocht. Welke obsessie Johan vande Lanotte precies heeft in verband met vikings is me niet helemaal duidelijk, maar alleen al omwille van het debacle van Brussel-Halle-Vilvoorde lijkt me de term niet bepaald van toepassing op Vlaanderen. Van plunderend te werk gaan was er in ieder geval geen sprake. Vandaag refereert hij nog eens naar de vikings om te verklaren waarom hij de financiering van het werkgelegenheidsbeleid op het huidige, voor Vlaanderen ongunstige niveau wil bevriezen, niet voor vijf jaar, niet voor tien jaar, niet voor vijftien jaar, maar voor twintig à vijfentwintig jaar. Of nog, de eerste aanpassing aan de bevolkingscijfers zal er zeker niet komen vóór 2025. Het zou meer dan één viking naar adem doen happen als men hem zou vertellen dat hij nog twintig à vijfentwintig jaar lang moet blijven lammeren aan zijn zuiderburen.

In een interview met De Standaard verklaart Vande Lanotte trouwens uitdrukkelijk dat hij niet op zoek is naar geld, en dat hij Wallonië een generatie de tijd wil geven om zich als regio te «herpakken». Ik hoop maar dat Jean-Claude van Cauwenberghe (PS), die voorzichtig om tien jaar solidariteit kwam vragen, stevig in zijn stoel zat toen hij dat las. Ongetwijfeld begrijpt hij geen snars van het opbod dat de Vlamingen op dit ogenblik voeren: Hendrik «straffe Hendrik» Bogaert (CD&V) bood immers vijftien jaar aan, en nu overtroeft Johan vande Lanotte dat bod met nog maar eens tien jaar extra. Over vikings gesproken… Ik zou trouwens van Vande Lanotte willen vernemen wat zijn plan B is in het geval ook de volgende Waalse generatie zich niet herpakt.

Wie het alvast roerend eens is met Johan vande Lanotte dat Vlaanderen in tijden van Zilverfondsen en eindeloopbaandebatten vooral niet op zoek mag gaan naar geld voor de eigen komende generatie, is Bart Sturtewagen (die voor de gelegenheid een nieuwe verheerlijking van Elio di Rupo achterwege laat):

De kernvraag was niet hoeveel Vlaams geld er naar Wallonië ging. De vraag was hoe die structurele injectie het beste resultaat kon opleveren. Om «eigen geld eerst» ging het niet en had het nooit mogen gaan. Dat had een vergiftiging van het debat kunnen voorkomen.

Wat ontbreekt in het discours van zowel Vande Lanotte als Sturtewagen is waarom de Vlamingen verplicht zijn «solidair» te zijn met Wallonië. Is het omdat Vlaanderen al decennia lang het geld rijkelijk –letterlijk miljarden per jaar– naar het Zuiden laat vloeien? Help je je buur vandaag financieel, mag je morgen het debat niet «vergiftigen» door te vragen of je dan misschien een beetje minder zou mogen afgeven. Misschien zouden we toch beter even nadenken voor we nog hulp zenden naar gebieden getroffen door tsunami's of Katrina's, want voor je het weet zit je met een historische verplichting opgescheept waarbij je je alleen nog maar mag afvragen hoe jouw geld het beste resultaat opbrengt, niet óf het wel iets opbrengt, en of je nog wel wil blijven geven!

En over een vergiftiging van een debat gesproken, de uitroep «eigen geld eerst» is daar zeker geen poging toe. Laat dat alvast duidelijk zijn.

Maar goed, alleen wie de toekomst zelf vorm heeft, moet ze dus niet ondergaan. Een cynische geest zou misschien kunnen zeggen dat Vande Lanotte alvast zijn eigen toekomst in dit stukje communautair debat goed plant. Zoals het werkgelegenheidsbeleid in Wallonië de laatste jaren gestuurd werd, is het duidelijk dat de PS door het in stand houden van een structurele werkloosheid, die vaak zelfs overgaat van generatie op generatie, vooral zichzelf aan de macht weet te houden. In die zin is een splitsing van het beleid zonder de financiering ervan niet echt gevaarlijk voor de positie van de PS: de partij kan blijven aanmodderen en kiezers aan zich blijvend binden, terwijl de middelen dankzij een gunstige verdeelsleutel alvast nog vijfentwintig jaar zullen blijven binnenstromen. En welk belang heeft de sp.a daarbij? Net zoals het cordon sanitaire op Vlaams regionaal vlak is een incontournable PS in Wallonië een levensverzekering voor de sp.a in federaal België. En over vijfentwintig jaar –een generatie dus– is de carrière van Caroline Gennez toch afgelopen. Si non è vero, è ben trovato, al zeg ik het zelf, maar anderzijds heb ik het toch zo niet voor vossen met baarden die de passie preken. Zeker niet als ze de toekomst niet willen «ondergaan».