Electrabel in Franse handen (Politiek Incorrect)

Ondanks de Franse Suez-voorman Gérard Mestrallet steeds heeft gezegd dat hij 'tevreden' was met een aandeel van 50,08% in het Belgische Electrabel, neemt Mestrallets elektriciteitsconcern Electrabel uiteindelijk helemaal over. Een bod van 410 euro per Electrabel-aandeel bleek ruim voldoende om de overige aandeelhouders te overtuigen hun aandelen aan Suez te verkopen. In totaal kostte de hele operatie 11,4 miljard euro.

Er wordt dan ook wel eens de laatste dagen met veel nostalgie een traantje weggepinkt nu een "Belgische parel" volledig in buitenlandse handen is terechtgekomen, maar eigenlijk kan deze overname alleen maar als een positief gegeven gezien worden. Het is nu eenmaal een gevolg van de vrije markt - zeker na de liberalisering van de energiemarkt, die tegen 2007 toch in gans de Europese Unie een vaststaand feit zal zijn - dat ondernemingen door buitenlandse investeerders worden overgenomen. Bovendien was Electrabel voorheen reeds voor meer dan 95% in handen van particuliere investeerders (Suez en de beurs), wat de 'klap' toch al iets lichter om dragen maakt.

De reacties uit de Belgische politieke wereld zijn dan ook op zijn minst gezegd nogal ambigu en soms zelfs ronduit laf. Zo heeft de PS reeds 'geëist' dat Electrabel in België verankerd blijft. De PS kan wat dat betreft op beide oren slapen: Het bestuur van Suez heeft reeds beloofd dat het centraal bestuur van Electrabel in Brussel zal blijven. Daarenboven bestaat er voor Suez nog steeds de mogelijkheid om opgenomen te worden in de Bel20-index. Het is inderdaad zo dat het onvermijdelijk is dat het gros van de Suez-aandelen op de beurs van Parijs zullen worden verhandeld, maar dit wil niet zeggen dat de Belgische greep op Suez daarom verkleind hoeft te worden, gezien het nu Frans-Belgische Suez van plan is zich te ontpoppen tot een Europese vennootschap dat niet gebonden is aan een welbepaald land.

Maar een andere en meer perfide eis van de PS is dat Intermixt - de overkoepelende organisatie van Belgische gemeenten en intercommunles - haar participatie van 4,75% in Electrabel blijft houden. En berekend op een totale omzet van 12,15 miljard euro, levert dit 4,75%-aandeel de gemeenten en intercommunales een kluif op van toch mooi 577 miljoen euro. Geld dat zeer zeker gebruikt kan worden na de vrijmaking van de energiemarkt in Vlaanderen sedert 2003, en de nakende vrijmaking van deze in Wallonië vanaf 1 juli 2007. Maar een andere optie die voornamelijk uit de Vlaamse socialistische hoek geopperd wordt, is juist om de Electrabel-aandelen te verkopen en aandelen terug te kopen van nutsbedrijven zoals Elia (de beheerder van het hoogspanningsnet) en Fluxys, zodat de overheid toch nog greep op de markt kan krijgen. Beide strategieën zijn uiteraard even perfide, en eigenlijk hoeft de overheid zich niet in te mengen met de levering van elektriciteit, gezien zij hierdoor meer kwaad dan goed doet.

Want ook vanuit het kabinet van Johan Vande Lanotte en de Waalse minister van Economie Jean-Claude Marcourt (PS) steeg enige wantrouwige rumoer op dat Suez na overname van Electrabel haar winstmarges zou willen opdrijven, en deze bijgevolg aan de consument doorrekenen. Welaan, de ervaring leert ons dat na de vrijmaking van de energiemarkt en bijgevolg de participatie van 100% particuliere ondernemingen op de markt de netto-energieprijzen wel degelijk daalden, maar dat de consument hier niets van voelde in de portemonnee - wel integendeel, de factuur steeg zelfs na 2003 - gezien de overheid het blijkbaar opportuun vond een tsunami aan taksen, BTW en andere heffingen toe te voegen aan de factuur die de prijs uiteraard fors deed toenemen. De consumentenorganisatie Test Aankoop berekende vorig jaar nog dat die taksen in de periode 2004-2005 met maar liefst 215% gestegen waren. Het is dus amoreel van het Belgische en socialistische establisment de beschuldigende vinger - a priori dan nog wel! - naar de 'vette kapitalist' te wijzen, terwijl juist de overheid de schuldige dief is.

Omdat Suez Electrabel heeft overgenomen, betekent dit ook dat België nu voor een zeer groot deel van Frankrijk afhankelijk is betreffende elektriciteitsvoorziening. Uit cijfers van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (kortweg VREG) blijkt dat in 2004 - dus een jaar na de liberalisering van de elektriciteitsmarkt in Vlaanderen - Electrabel in heel België een aandeel had van 65,8% in de totale elektriciteitsvoorziening. Dit cijfer kan eventueel nog wat naar beneden toe worden herzien na de vrijmaking van de markt in Wallonië over twee jaar, maar indien Electrabel (en bijgevolg ook Suez) zulk een groot aandeel blijft houden in de totale elektriciteitsmarkt, en daarenboven nog eens haar aandelen in netbeheerder Elia houdt, betekent dit dat de Franse impact op de Belgische elektriciteitsvoorziening imens is. En hierdoor wordt de groene eis van enkele jaren terug om de kerncentrales in België tegen 2025 stuk voor stuk te sluiten niet meer of niet minder dan een holle frase, omdat de Franse elektriciteit wordt opgewekt door... kernenergie!

Een ander positief effect van de overname van Electrabel door Suez is dat de rebelse minderheidsaandeelhouder Eric Knight - topman van het Amerikaanse investeringsfonds Knight Vinke - zijn juridische strijd tegen Electrabel en Suez opschort. Volgens de witte ridder Knight was de structuur van zowel Electrabel als Suez zeer ambigu, en bijgevolg eiste hij dat Electrabel van het Franse moederbedrijf zou worden afgesplist, ofwel zou worden overgenomen door Suez. Dat laatste gebeurde dan ook, en bijgevolg begraaft Knight de juridische strijdbijl terug. Toch vraagt Knight zich terecht af waarom Electrabel zelfs na overname door Suez nog steeds participeert in gereguleerde bedrijven zoals Elia, dat voor 30% door de overheid gecontroleerd wordt via het vennootschap Publi-T, die de Belgische gemeenten vertegenwoordigt.

Het is dan ook te hopen dat het uitgebreide Suez een mooie toekomst staat te wachten, en een rooskleurigere toekomst staat te wachten dan de vorige keer dat een Frans(-Zwitsers) concern nog eens een Belgische bedrijf overnam (Sabena). Dat was toen falikant afgelopen...