De 21-julitoespraak van de koning (LVB)

Van alle koningen die België ooit heeft gekend, spreekt Albert II ongetwijfeld het beste Nederlands. Toch liet hij gisteren een steekje vallen. In zijn 21-julitoespraak sprak de vorst systematisch en consequent het woord "houding" uit als "ouding", en "houdingen" als "oudingen". In totaal zes keer. Het frequente gebruik van de term "houdingen" was ook Pol Van den Driessche, politiek commentator bij VTM en nooit verlegen om een kwinkslag, opgevallen. In het VTM-middagnieuws zei hij:

Hij heeft het over "ik ben getroffen door houdingen"... Je zou bijna denken dat hij over de Kama Sutra spreekt, en dat is het dus niet. Waarom neemt men eens geen goede neerlandicus, iemand die een beetje taalgevoel heeft, om dat in een keurig Nederlands te zetten? [...] Het is een oud zeer van deze monarchie. [...] Flahaut heeft het vandaag over muzieken in plaats van muziekkapellen, en vorige week had kamervoorzitter De Croo het over de Lage Landen daar waar hij Nederland bedoelde. Mogen we na 175 jaar België iets meer respect voor het Nederlands vragen?

In het Koninklijke Nederlands staan inderdaad wel wat zinsconstructies die wenkbrauwen doen fronsen. Wat dacht je van "Ziedaar, Dames en Heren, enkele houdingen en reacties die zich bij ons hebben voorgedaan". Hebben er zich bij u vandaag al veel houdingen voorgedaan? "Bescheiden maar energiek dragen ze bij tot de buitengewone mutatie van dat land". Buitengewone mutatie, heeft dat iets met genetica te maken? "[...] mag men toch niet vergeten dat de overgrote meerderheid van onze bevolking de eenheid aankleeft". Met plakband of met lijm, Sire, of gaat het om zelfklevers?

Van den Driessche had ook een opmerking over de koning die selectief citeert uit opiniepeilingen:

Hij verwijst naar een opiniepeiling van VTM waarin een overgrote meerderheid [87% van de Belgen] zegt: "het land moet blijven voortbestaan". Maar je moet opletten met peilingen, want er was ook een tweede vraagje, en daaruit bleek dat twee derden van de Vlamingen wel voorstander zijn van meer autonomie, meer zelfstandigheid van de deelstaten, in casu Vlaanderen. Maar dat vermeldt hij even niet.

Inhoudelijk deed de Koning een aantal opvallende uitspraken. Tot twee keer toe vertelde hij hoe verheugd hij was toen hij kerkelijke en wereldlijke leiders samen naast elkaar zag staan. Eén keer bij de begrafenis van de paus, en één keer bij de herdenkingsplechtigheid voor de slachtoffers van 'een ramp' (waarmee hij blijkbaar vermeed een keuze te moeten maken tussen Gellingen en Ghislenghien). Maar u leest het goed: de koning is blij dat wereldlijke en kerkelijke leiders naast elkaar staan, in elkaars aanwezigheid vertoeven, dezelfde evenementen bijwonen. De Koning mag niet zeggen dat hij verheugd is dat ze ook met elkaar praten, want dan komt de grondwettelijke scheiding tussen Kerk en Staat in het gedrang. Herinner u de heisa hier te lande toen George W. Bush gepraat had met religieuze leiders in zijn land over maatschappelijke thema's? De lofzang van de koning op het harmonieuze samen staan, samen aanwezig zijn en samen dingen bijwonen, kwam er op dezelfde dag dat de kranten meldden dat de Belgische Staat een bepaalde religie niet erkend heeft, een religie die bijvoorbeeld in de VS wel erkend wordt, maar hier als een sekte wordt beschouwd. Grondwettelijke scheiding tussen Kerk en Staat, maar de Staat betaalt wél de bedienaars van de erediensten, geeft of weigert erkenningen aan religies, en bepaalt het onderscheid tussen religies en sekten. De kloof tussen de grondwettelijke theorie en de politieke praktijk, zeg maar. Maar we dwalen af: de lofzang van de koning op het samen staan van kerkelijke en wereldlijke leiders zal wel iets met de islam te maken hebben zeker? Anders zou het niet politiek correct zijn.

Een andere opvallende uitspraak van de Koning:

In een wereld die makkelijk wordt getypeerd als individualistisch zoniet egoïstisch, levert dat het bewijs dat uw solidariteit krachtig en levendig blijft. Het is werkelijk opbeurend.

Die tegenstelling tussen individualisme en solidariteit, de voorstelling alsof ze elkaar uitsluiten, zal niet in goede aarde vallen bij de broer van de premier, die vorig jaar een verdienstelijk boek schreef met als titel "Pleidooi voor individualisme". Een citaatje uit dit boek:

Individualisme en eigenbelang zijn evenwel niet tegengesteld aan de belangen van de samenleving. Sterker nog, eigenbelang kan ook het openbaar belang dienen. Vanuit een welgemeend eigenbelang (LVB: 'welbegrepen eigenbelang' was beter geweest) worden mensen juist aangezet tot erkenning van en respect voor anderen.

Bij zijn troonsbestijging in 1993 citeerde koning Albert II uit een werk van de liberale filosoof Tocqueville. Het wordt tijd dat hij in zijn kerst- of 21-julitoespraken ook eens de lof zingt van vrije markt, globalisering, het individu en de vrijheid, in plaats van zijn stilaan slaapverwekkende discours over solidariteit, de eenheid van het land, de diversiteit van onze culturen en de vreugde van zijn Ganse Familie (op Delfientje na, uiteraard).